Thấy gì từ cuộc bầu cử tổng thống lần thứ 13 của Phần Lan?

Trong số 9 ứng cử viên cho vị tổng thống mới, không có ứng viên nào đạt được 50% số phiếu bầu của cử tri tham gia bỏ phiếu. Kết quả của vòng 1 chỉ xác định được hai ứng viên nặng ký nhất là Alexander Stubb (giành được 27,2% phiếu bầu) và Pekka Haavisto (25,8%). Vì thế, cũng như nhiều lần trước, cuộc bầu cử lần này phải tiến hành vòng 2 vào ngày 11-2-2024 để chọn một trong hai ứng cử viên trên làm tổng thống mới của Phần Lan.

Alexander Stubb (55 tuổi), tiến sĩ triết học, từng giữ các chức vụ: Thủ tướng Phần Lan, Bộ trưởng Tài chính, Bộ trưởng Ngoại giao, Bộ trưởng Châu Âu và ngoại thương, Nghị sĩ Nghị viện Phần Lan và Nghị viện châu Âu. Ông nói thành thạo 5 thứ tiếng: Phần Lan, Thụy Điển, Anh, Pháp, Đức và một ít tiếng Italia.

Pekka Haavisto, 65 tuổi, từng giữ các chức vụ: Bộ trưởng Ngoại giao, Bộ trưởng Môi trường và Hợp tác phát triển, Nghị sĩ Nghị viện Phần Lan. Ông Haavisto nói được 3 ngôn ngữ là tiếng Phần Lan, Thụy Điển, Anh.

Khác với vòng 2 của các cuộc bầu cử lần trước, hai ứng cử viên của cuộc bầu cử lần này đều là những chính trị gia giàu kinh nghiệm ở Phần Lan cũng như trên trường quốc tế. Cả hai từng là Bộ trưởng Ngoại giao của Phần Lan: Alexander Stubb từ 2008-2011, còn Pekka Haavisto từ năm 2019-2023.

Một điểm giống nhau nữa giữa hai ứng cử viên này là đều có bạn đời là người nước ngoài. Vợ của ông Alexander Stubb là một phụ nữ người Anh. Còn bạn đời của ông Pekka Haavisto là một người Ecuador.

12 năm trước, ông Pekka Haavisto từng là ứng cử viên Tổng thống của Phần Lan trong cuộc bầu cử năm 2012 và đã lọt vào vòng 2 cùng với ông Sauli Niinistö. Kết quả ở vòng 2 này, ông Pekka Haavisto chỉ giành được 37,4% số phiếu, còn ông Sauli Niinistö giành được 62,6% số phiếu và trở thành Tổng thống thứ 11, tiếp đó là Tổng thống thứ 12 của Phần Lan vào năm 2018.

Hai “đối thủ” của ông Pekka Haavisto là các ông Sauli Niinistö và Alexander Stubb đều từng giữ chức Bộ trưởng Tài chính Phần Lan. Cả hai ông đều là ứng cử viên tổng thống do đảng Liên minh dân tộc (Kokoomus) đề cử. Liệu kết quả vòng 2 của cuộc bầu cử lần này có lặp lại như cách đây 12 năm với ông Pekka Haavisto?

Một cuộc thăm dò ý kiến mới nhất do “Thời báo Helsinki” tiến hành cho thấy tỉ lệ ủng hộ là 57% dành cho cựu thủ tướng Alexander Stubb và 43% cho ông Pekka Haavisto. Mặc dù ngày bầu cử chính thức của vòng 2 là ngày 11-2-2024, song việc bỏ phiếu trước đã bắt đầu từ ngày 31-1-2024 và kết thúc vào ngày 6-2-2024.

Nhiều ý kiến cho rằng vấn đề gia đình, cụ thể là người bạn đời, sẽ là một yếu tố quan trọng đối với kết quả của vòng 2. Mặc dù người bạn đời không có vai trò chính thức được ghi trong luật nhưng có nhiều nghĩa vụ đại diện. Họ phải cho biết sẽ đảm nhận vai trò gì bên cạnh nguyên thủ quốc gia.

Dù ai trong số hai ứng cử viên ở vòng 2 là Alexander Stubb hay Pekka Haavisto, giành chiến thắng thì lần đầu tiên trong lịch sử, Phần Lan sẽ có vị tổng thống mang "yếu tố nước ngoài".