Lãnh đạo EU nhóm họp về gói viện trợ 50 tỷ euro cho Ukraine
Theo kế hoạch được hội nghị Thượng đỉnh Liên minh châu Âu (EU) cuối năm 2023 đưa ra, ngày 1-2, lãnh đạo khối này tiếp tục nhóm họp để bàn thảo về gói viện trợ trị giá 50 tỷ euro (54 tỷ USD) dành cho Ukraine, vốn bị Hungary phủ quyết.
Gói viện trợ cho Ukraine trong giai đoạn 2024-2027 bao gồm 33 tỷ euro cho vay lãi suất thấp và 17 tỷ euro tài trợ từ ngân sách EU để cung cấp nguồn tài chính ổn định trong bối cảnh cuộc xung đột Nga - Ukraine nhiều khả năng sẽ kéo dài.
Chủ tịch Hội đồng EU Charles Michel cho biết trong thư mời tới các nhà lãnh đạo của khối 27 thành viên: “Đảm bảo thỏa thuận là rất quan trọng đối với uy tín của EU. Đây là cách EU khẳng định cam kết và sự kiên định trong việc hỗ trợ cho Ukraine”.
Theo các nguồn tin quốc tế, tại cuộc họp lần này, các nhà lãnh đạo EU có thể sẽ đưa ra cách tiếp cận mới đối với việc cung cấp viện trợ cho Kiev. Theo đó, EU sẽ tổ chức hội nghị thường niên để thảo luận về cách triển khai và đánh giá hiệu quả các khoản viện trợ cho Ukraine.
Hiện chưa rõ liệu Thủ tướng Hungary Viktor Orban có đồng ý với cách tiếp cận này hay không. Tại cuộc họp trù bị được tổ chức ngày 31-1, các nhà ngoại giao EU cho biết, do khoản tài chính từ quỹ phục hồi hậu Covid-19 dự định cung cấp cho Hungary vẫn bị đóng băng và sẽ hết hạn vào năm 2026, Budapest muốn EU kéo dài thời gian thực hiện chương trình thêm 2 năm, tức là đến năm 2028.
Các nhà ngoại giao Cựu lục địa cũng tính đến khả năng tổ chức tài trợ bên ngoài ngân sách EU mà không cần sự chấp thuận của Hungary, đồng thời cho biết, biện pháp này sẽ tốn kém, phức tạp và nhiều thách thức hơn về mặt chính trị, nhưng hoàn toàn có thể có thể áp dụng. Bởi EU đã sử dụng cách thức này để cung cấp 18 tỷ euro viện trợ cho Ukraine vào năm 2023.
Thủ tướng Hungary Viktor Orban đã nhiều lần đi ngược với các quyết định của EU kể từ khi cuộc xung đột Nga - Ukraine bùng phát vào tháng 2-2022. Ông chỉ trích các biện pháp trừng phạt của EU đối với Nga phần lớn là không hiệu quả và phản tác dụng. Ông cũng ủng hộ việc nhanh chóng thúc đẩy các cuộc đàm phán hòa bình giữa Mátxcơva và Kiev.
Trong một diễn biến có liên quan, bất chấp căng thẳng đang diễn ra, Nga và Ukraine vẫn thực hiện trao đổi tù binh.
Ngày 1-2, Bộ Quốc phòng Nga thông báo, 195 binh sĩ nước này đã được Ukraine trả tự do trong đợt trao đổi tù binh. Phía Nga cũng thả lượng tù binh Ukraine tương ứng tại địa điểm không được công bố. Thỏa thuận trao đổi tù binh do Các tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) làm trung gian.
"Vận tải cơ của không quân Nga sẽ đưa các binh sĩ về Mátxcơva để điều trị và phục hồi", Bộ Quốc phòng Nga cho biết.
Trong khi đó, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky cho biết, Kiev tiếp nhận 207 người, gồm 27 sĩ quan, 180 binh sĩ.
Chánh văn phòng Tổng thống Ukraine Andriy Yermak xác nhận thông tin về cuộc trao đổi tù binh. Ông đăng trên Telegram ảnh các binh sĩ Ukraine khoác quốc kỳ nước này và cho biết họ là những quân nhân từng bị Nga bắt ở Mariupol, đảo Rắn, Kherson, Kharkov.