Hungary và Ukraine chưa khai thông bế tắc

Đây là chuyến thăm đầu tiên của Ngoại trưởng Hungary Peter Szijjarto tới Ukraine kể từ khi Nga triển khai chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine vào tháng 2-2022 và là cuộc gặp song phương cấp ngoại trưởng chính thức duy nhất trong 2 năm qua.

Ngày 30-1, theo hãng tin AP, cuộc họp của ngoại trưởng hai nước diễn ra tại một khu nghỉ dưỡng gần thành phố Uzhhorod của Ukraine trong bối cảnh các nhà lãnh đạo EU đang nỗ lực thuyết phục Thủ tướng Hungary Viktor Orbán bỏ quyền phủ quyết 50 tỷ euro (54 tỷ USD) viện trợ cho Ukraine.

Ngoại trưởng Hungary Peter Szijjarto nói rằng, những sửa đổi mà Ukraine thực hiện vào cuối năm ngoái đối với luật giáo dục và ngôn ngữ “chắc chắn đã ngăn chặn một vòng xoáy tiêu cực”, vốn hạn chế quyền của người dân tộc Hungary ở khu vực Zakarpattia phía Tây Ukraine được học bằng ngôn ngữ mẹ đẻ của họ.

Tuy nhiên, những thay đổi đó không đủ để giải quyết tranh chấp về quyền ngôn ngữ của người thiểu số Hungary - vấn đề chi phối mối quan hệ hai nước trong thời gian qua.

Ông Peter Szijjarto cho biết, Hungary kỳ vọng người dân tộc Hungary ở Ukraine sẽ được khôi phục các quyền đã tồn tại vào năm 2015.

Ngoại trưởng Dmytro Kuleba cho biết, ông coi vấn đề của người thiểu số Hungary “về cơ bản đã được giải quyết”, nhưng một ủy ban hỗn hợp sẽ được thành lập để đánh giá tình hình và tìm kiếm biện pháp chung trong vòng 10 ngày tới.

6 năm trước, Ukraine đã đưa ra quyết định giải quyết một vấn đề tồn tại lâu dài. Đó là việc các vùng lãnh thổ tập trung nhiều người dân tộc thiểu số đang ngày càng xa cách với phần còn lại của đất nước.

Những khu vực chính được đề cập là Berehove và các ngôi làng dọc theo sông Tisza ở Zakarpattia, nơi người dân tộc Hungary chiếm đa số và khu vực Hertsaivsky nói tiếng Romania ở Bukovyna. Cư dân ở những khu vực này thường không cảm thấy mình là công dân Ukraine.

Một nguyên nhân chính làm trầm trọng vấn đề là khoảng cách ngôn ngữ. Hầu hết trẻ em ở những khu vực trên không nói được tiếng Ukraine. Ngoài ra, người Ukraine cũng hầu như vắng mặt ở các trường học tại đó. Tất cả chương trình giáo dục đều bằng tiếng Hungary và tiếng Romania. Tiếng Ukraine giống như môn học ngoại ngữ.

Luật Giáo dục của Ukraine được thông qua năm 2017 là nỗ lực đầu tiên nhằm tháo gỡ nút thắt phức tạp này. Một phần nội dung của luật là bắt buộc phải tăng cường sử dụng tiếng Ukraine trên lãnh thổ, đồng thời hạn chế việc giảng dạy các ngôn ngữ khác trong trường học, bao gồm cả tiếng Hungary.

Chính phủ Hungary cáo buộc Ukraine hạn chế quyền của người dân tộc Hungary và buộc họ phải đồng hóa.