Giải bài toán xây dựng nhà máy xử lý nước thải

Chỉ xử lý được 12,6% lượng nước thải

Thống kê của Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố Hồ Chí Minh cho thấy, lượng nước thải đô thị phát sinh của thành phố khoảng 1,5 triệu m3/ngày. Tuy nhiên, tỷ lệ xử lý chỉ đạt 12,6%, còn lại 87,4% xả thẳng ra kênh, rạch.

Hiện thành phố chỉ có 3 nhà máy hoạt động, gồm: Bình Hưng (công suất 141.000m3/ngày); Bình Hưng Hòa (30.000m3/ngày); Tham Lương - Bến Cát (131.000m3/ngày), cùng với các trạm xử lý nước thải phân tán trong khu dân cư. Nguồn nước thải còn lại chưa được xử lý xả trực tiếp ra môi trường, gây ô nhiễm nguồn nước mặt, ảnh hưởng đời sống.

Theo quy hoạch đến năm 2025, thành phố Hồ Chí Minh sẽ có 12 nhà máy xử lý nước thải với tổng công suất hơn 3 triệu m3/ngày. Trong đó, UBND thành phố Hồ Chí Minh giao Sở Kế hoạch và Đầu tư tham mưu, đề xuất UBND thành phố về nguồn vốn và phương thức đầu tư cho 7 nhà máy xử lý nước thải đô thị thời gian tới.

Trong số các nhà máy trên, nhà máy xử lý nước thải khu vực Tây Sài Gòn dự kiến xây dựng trên khu đất 36ha tại quận Bình Tân, công suất 680.000m3/ngày, sẽ thu gom và xử lý toàn bộ nước thải sinh hoạt của lưu vực Bình Tân, Tây Sài Gòn, Tân Hóa - Lò Gốm, góp phần cải thiện môi trường khu vực.

Trước mắt, UBND thành phố đã giao Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng hạ tầng đô thị xây dựng kế hoạch chi tiết thực hiện, hoàn thành Nhà máy Xử lý nước thải Nhiêu Lộc - Thị Nghè với công suất 480.000m3/ngày năm 2025, xử lý nước thải trải dài qua 5 quận, gồm: 1, 3, Bình Thạnh, Phú Nhuận và Tân Bình.

Hiện, dự án mở rộng Nhà máy xử lý nước thải Bình Hưng giai đoạn 2 đã hoàn thành 100% khối lượng, dự kiến sẽ khánh thành thời gian tới. Giám đốc Ban Giao thông thành phố Hồ Chí Minh (chủ đầu tư) Lương Minh Phúc cho hay, dự án mở rộng Nhà máy xử lý nước thải Bình Hưng giai đoạn 2 được nâng công suất từ 141.000m3/ngày lên thành 469.000m3/ngày. Nhà máy này giúp xử lý nước thải cho lưu vực rộng 2.530ha tại 6 quận, huyện, gồm: Các quận 4, 5, 6, 8, 11 và huyện Bình Chánh.

Theo Giám đốc Sở Xây dựng Trần Hoàng Quân, Sở sẽ phối hợp với Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng các công trình giao thông vận hành Nhà máy xử lý nước thải Bình Hưng (giai đoạn 2). Song song đó, tiếp tục tập trung xây dựng định mức đơn giá Nhà máy xử lý nước thải Bình Hưng, Nhà máy xử lý nước thải Tham Lương - Bến Cát.

Mặt bằng - điểm nghẽn lớn nhất

GS.TSKH Lê Huy Bá, nguyên Viện trưởng Viện Khoa học công nghệ và quản lý môi trường (Trường Đại học Công nghiệp thành phố Hồ Chí Minh) cho rằng, thành phố cần huy động các nguồn lực từ xã hội để xây dựng các nhà máy đồng bộ. Vì vậy, cần tạo điều kiện thuận lợi cho nhà đầu tư về mặt cơ chế, thủ tục, đặc biệt là mặt bằng để xây dựng, vốn đang là điểm nghẽn lớn nhất hiện nay.

Đề cập đến vướng mắc trên, Sở Xây dựng thành phố Hồ Chí Minh cho hay, thời gian qua, thành phố đã kêu gọi đầu tư các nhà máy xử lý nước thải đô thị theo quy hoạch. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa thể thực hiện, trong đó, điểm nghẽn lớn nhất để kêu gọi, thu hút đầu tư là chưa bố trí được đất để xây dựng các nhà máy.

Để giải quyết, UBND thành phố Hồ Chí Minh đã giao Sở Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp Sở Quy hoạch - Kiến trúc, Sở Xây dựng, UBND thành phố Thủ Đức và các quận, huyện liên quan rà soát quỹ đất, tổ chức cắm mốc ranh giới đất và đề xuất việc triển khai công tác bồi thường, thu hồi đất tại các vị trí dự kiến xây dựng nhà máy xử lý nước thải đô thị theo quy hoạch, nhằm chuẩn bị sẵn quỹ đất kêu gọi đầu tư các dự án xây dựng nhà máy xử lý nước thải đô thị thời gian tới.

Về nguồn vốn, Phó Giám đốc Sở Xây dựng Đặng Phú Thành cho biết, Sở đã đề xuất UBND thành phố có văn bản kiến nghị Bộ Kế hoạch - Đầu tư bổ sung kế hoạch đầu tư công trung hạn cho các nhà máy xử lý nước thải; huy động các nguồn vốn của các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước tham gia đầu tư xây dựng các nhà máy xử lý nước thải theo các hình thức khác nhau.