Mỗi năm Việt Nam có khoảng 10 người chết não hiến tạng, thấp nhất thế giới

Đó là thông tin được đưa ra tại lễ thành lập chi hội vận động hiến mô, bộ phận cơ thể người Việt Nam diễn ra ngày 18-1 tại Bệnh viện Hữu nghị Việt - Đức.

Ông Đồng Văn Hệ, Giám đốc Trung tâm Điều phối quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người chia sẻ, ghép mô, tạng là một trong những thành tựu quan trọng của ngành Y tế, đặc biệt đối với các bệnh nhân mắc bệnh mạn tính, hiểm nghèo như: Suy thận mạn, gan, tim, tủy, hỏng giác mạc...

Việc thực hiện thành công các ca ghép tạng từ người cho chết não mở ra cơ hội cứu sống nhiều bệnh nhân, đồng thời thúc đẩy sự phát triển ghép tạng của ngành Y tế Việt Nam. Tuy nhiên, tại Việt Nam (dân số khoảng 100 triệu dân), mỗi năm chỉ có khoảng 10 người chết não hiến tạng, thấp nhất thế giới. Con số này bằng 1/110 so với Hàn Quốc và 1/500 so với Tây Ban Nha.

Đồng quan điểm trên, bà Nguyễn Thị Kim Tiến, Chủ tịch Hội Vận động hiến mô, tạng Việt Nam, nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế cũng cho rằng, trên thế giới, tỷ lệ người bệnh được ghép mô, tạng từ nguồn cho chết não rất lớn. Trong khi đó ở Việt Nam, tỷ lệ nguồn tạng hiến từ người cho chết và chết não chưa đến 0,1% tổng số nguồn hiến.

Theo bà Nguyễn Thị Kim Tiến, công nghệ ghép tạng của Việt Nam ngang tầm khu vực và thế giới, nhưng “bản đồ” hiến tạng của thế giới và Đông Nam Á chưa thấy có Việt Nam. Điều đó phản ánh việc hội nhập của Việt Nam trong vấn đề này còn hạn chế.

“Chúng ta đang sửa Luật Hiến, lấy ghép mô bộ phận cơ thể người và hiến xác theo hướng sửa đổi một số nội dung thuận lợi hơn cho vận động hiến tạng. Ngoài ra, hiện nay vấn đề ứng dụng công nghệ thông tin trong đăng ký hiến tạng chưa có sự đồng bộ”, bà Tiến nói.

Theo thống kê, nhu cầu ghép mô, tạng ở Việt Nam rất lớn. Hiện, cả nước có 78.000 người đăng ký hiến mô, tạng sau chết, chết não.

Tuy nhiên, theo ông Dương Đức Hùng, Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt - Đức, Luật Hiến, lấy ghép mô bộ phận cơ thể người và hiến xác hiện còn một số bất cập. Chẳng hạn, trong quy định bắt buộc một người phải đăng ký hiến tạng thì khi không may chết não mới hiến tạng được nhằm đảm bảo tính pháp lý. Thế nhưng, có những trường hợp bản thân công dân đã đăng ký hiến tạng nhưng người nhà không đồng ý, lúc đó thầy thuốc vẫn không được phép lấy tạng. Do đó, ông Dương Đức Hùng đề nghị phải sửa quy định hiện hành tại luật là bắt buộc phải có đăng ký hiến tạng sau chết, chết não.

Theo thống kê, trong một năm, tại Bệnh viện Hữu nghị Việt - Đức có khoảng 300 người tử vong do chấn thương sọ não, đây là con số rất lớn. Một người chết não có thể hiến tạng cứu sống 8 người khác và một người chết não có thể giúp cải thiện cuộc sống cho 75-100 người khác.

Chính vì vậy, để tăng tỷ lệ người hiến tạng sau khi chết não tại nước ta, các chuyên gia cho rằng, nên có sự phối hợp giữa đơn vị hồi sức và một đơn vị độc lập, có thể là phòng công tác xã hội của bệnh viện trong vận động hiến tạng đối với người nhà bệnh nhân.

Theo đó, bác sĩ sẽ giải thích cụ thể về tình trạng của người bệnh, bộ phận độc lập còn lại sẽ đảm nhận việc tuyên truyền, vận động về hiến tạng sau khi người bệnh chết não. Đồng thời, cần có cơ chế tài chính cho gia đình người hiến.

“

Tính đến đầu tháng 10-2023, sau 31 năm ghép tạng và 13 năm lấy tạng từ người cho chết não, cả nước đã thực hiện gần 8.000 ca ghép tạng, trong đó, chỉ có gần 6% số ca được ghép từ nguồn tạng người cho chết não, chết tim (tương đương gần 500 ca). Cả nước có 25 trung tâm ghép tạng, 25% số ca ghép tạng ở Việt Nam được thực hiện ở Bệnh viện Hữu nghị Việt - Đức