Việc bán đất trái thẩm quyền ở xã Tuy Lai (huyện Mỹ Đức): Cần giải quyết dứt điểm
Khoảng 20 năm qua, nhiều thôn trên địa bàn xã Tuy Lai (huyện Mỹ Đức) bán hàng trăm suất đất lấy tiền kiến thiết hạ tầng và cộng đồng đã cùng được hưởng chung lợi ích.
Tuy nhiên, cũng từng đó thời gian, quyền lợi của người mua đất rất bấp bênh do việc bán đất trái thẩm quyền không được giải quyết dứt điểm, dẫn đến khiếu kiện phức tạp...
Bán trái thẩm quyền hàng trăm suất đất
Đầu những năm 2000, nhiều thôn trên địa bàn xã Tuy Lai thông báo công khai việc bán đất để lấy tiền xây dựng hạ tầng. Theo đó, năm 2002, thôn Cát bán 6 suất đất ở khu Gốc Vờm, Giếng Đá. Có 6 hộ dân mua, đã nộp tiền cho thôn và từ đó đến nay đều nộp thuế sử dụng đất phi nông nghiệp. Thời điểm ấy, diện tích này là đất nông nghiệp, nhưng sau đó đã được cấp thẩm quyền phê duyệt quy hoạch là đất xây dựng. Năm 2013, các hộ làm hồ sơ cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, đã nộp lệ phí, nhưng nay vẫn chưa nhận được “sổ đỏ”...
Do nhiều hộ mua đất trái thẩm quyền vẫn xây được nhà và đinh ninh được phép xây dựng, năm 2022, ông Hà Văn Quyết (thôn Cát) làm nhà, nhưng bị cán bộ xã lập biên bản, yêu cầu dừng thi công do xây dựng trên đất nông nghiệp. Lúc này, các hộ được thôn Cát bán đất trái thẩm quyền mới tá hỏa vì đất của mình biến thành đất nông nghiệp từ lúc nào không hay...
Về việc này, ông Quyết và một số hộ dân đã gửi đơn đề nghị cơ quan chức năng trả lời. Qua rà soát hồ sơ, UBND xã Tuy Lai, UBND huyện Mỹ Đức khẳng định, nguồn gốc đất của ông Quyết và một số hộ được thôn Cát bán trái thẩm quyền, không đúng pháp luật. Đồng thời, theo bản đồ địa chính đo đạc hiện trạng năm 2010 cũng như Quyết định số 1169/QĐ-UBND ngày 14-6-2019 của UBND huyện Mỹ Đức và Quyết định số 5166/QĐ-UBND ngày 8-12-2021 của UBND thành phố Hà Nội, đây là đất trồng lúa...
Thừa nhận đây không chỉ là thực trạng riêng của 6 hộ dân ở thôn Cát mà là khó khăn chung của địa phương, công chức địa chính xã Tuy Lai Lê Quang Hướng thông tin, trước năm 2004, toàn xã có 394 trường hợp được giao đất trái thẩm quyền; từ năm 2004 đến 2014 có 197 trường hợp. Trước đây, tòa án đã mở phiên tòa xét xử một số hành vi bán đất trái thẩm quyền, nhưng mới xem xét về mặt trách nhiệm cán bộ; còn việc xử lý về đất không được tuyên cụ thể. Cơ quan công an cũng đang điều tra việc bán đất trái thẩm quyền ở một số thôn...
Đánh giá phải xuyên suốt, toàn diện
Việc đất đang được quy hoạch đất xây dựng nhưng bị chuyển sang đất trồng lúa, ông Lê Quang Hướng lý giải, theo quy hoạch giai đoạn 2002-2010, đây là đất phát triển làng nghề sản xuất vật liệu xây dựng và thêu ren. Song, qua thời gian, do không còn phù hợp thực tế nên giai đoạn 2021-2030 quy hoạch khu vực trên được điều chỉnh thành đất trồng lúa...
Thực tế, mục đích sử dụng đất được điều chỉnh theo quy hoạch qua các thời kỳ là điều bình thường, nhưng phải cân nhắc các yếu tố liên quan. Bởi theo Văn phòng đăng ký đất đai Hà Nội, Chi nhánh huyện Mỹ Đức, tại Quyết định số 591/QĐ-UBND ngày 2-6-2004 của UBND tỉnh Hà Tây (cũ) phê duyệt quy hoạch sử dụng đất đai huyện Mỹ Đức thời kỳ 2002-2010, diện tích thôn Cát bán trái thẩm quyền được quy hoạch là đất xây dựng.
Bên cạnh đó, Chi cục Thuế khu vực Ứng Hòa - Mỹ Đức cũng xác nhận, ông Hà Văn Quyết đã hoàn thành nghĩa vụ nộp thuế sử dụng đất phi nông nghiệp từ năm 2012 đến hết 2022. Gần đây nhất, trong kỳ nộp thuế sử dụng đất năm 2023, ông Quyết và các hộ vẫn tiếp tục nộp thuế sử dụng đất phi nông nghiệp.
Dưới góc nhìn pháp lý, luật sư Đỗ Văn Kiều (Công ty Luật TNHH PT, Đoàn luật sư thành phố Hà Nội) nêu quan điểm, xã Tuy Lai và huyện Mỹ Đức cần đặt sự việc trong quá trình xuyên suốt, toàn diện, bởi trước đó diện tích đất trên đã được quy hoạch là đất xây dựng và người dân đều nộp đủ thuế đất phi nông nghiệp. Việc địa phương điều chỉnh quy hoạch loại đất mà không tính đến quyền lợi của người dân chính là nguồn cơn gây phức tạp. Chưa kể, việc chuyển đổi quy hoạch có được lấy ý kiến người dân không, đã thực hiện đúng quy trình chưa, cũng cần xem xét thêm để có hướng xử lý đúng quy định.
Để xử lý những tồn tại trên, đại diện UBND xã Tuy Lai cho biết, xã Tuy Lai và các cơ quan, đơn vị liên quan đang rà soát điều chỉnh, bổ sung để cập nhật vào đồ án Quy hoạch xây dựng vùng huyện Mỹ Đức đến năm 2030 và tầm nhìn đến năm 2050. Những diện tích bán trái thẩm quyền nếu phù hợp sẽ được xử lý theo Nghị định 43/2014/NĐ-CP ngày 15-5-2014 của Chính phủ, quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật Đất đai...
Để phân định đúng - sai, Phó Chủ tịch Thường trực UBND thành phố Hà Nội Lê Hồng Sơn đã giao Thanh tra thành phố làm rõ vụ việc, tham mưu, báo cáo Chủ tịch UBND thành phố theo quy định...