Thủ tướng Phạm Minh Chính: Không hạ chuẩn tín dụng nhưng xử lý linh hoạt phù hợp tình hình
Sáng 7-12, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính chủ trì Hội nghị bàn giải pháp tháo gỡ khó khăn về tăng trưởng tín dụng cho sản xuất, kinh doanh thúc đẩy tăng trưởng và ổn định kinh tế vĩ mô.
Theo Ngân hàng Nhà nước Việt Nam, đến ngày 30-11, tín dụng đối với nền kinh tế đạt hơn 13 triệu tỷ đồng. Trong đó, dư nợ ngành nông, lâm, thủy sản đạt khoảng 918,6 nghìn tỷ đồng; ngành công nghiệp và xây dựng đạt hơn 3,32 triệu tỷ đồng, tăng 7,31%; ngành dịch vụ đạt gần 8,6 triệu tỷ đồng, tăng 7,9%.
Tại hội nghị, các đại biểu thẳng thắn cho rằng, mức tăng trưởng tín dụng còn thấp trong khi dư địa mở rộng tín dụng còn rất lớn; lãi suất mặc dù đã giảm song vẫn còn cao so với khả năng chi trả của doanh nghiệp; nợ xấu có xu hướng gia tăng và tiềm ẩn rủi ro an toàn hệ thống.
Đặc biệt, các đại biểu cho rằng, tiếp cận vốn tín dụng của nền kinh tế còn khó khăn; hồ sơ, thủ tục cho vay vẫn còn phức tạp; cầu và sức hấp thụ vốn của nền kinh tế gặp khó khăn; còn những vướng mắc trong triển khai một số chương trình, chính sách tín dụng theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ…
Do đó, các đại biểu trao đổi, đề xuất các giải pháp, nhất là tháo gỡ khó khăn về pháp lý, lãi suất, tài sản đảm bảo, cơ cấu nợ, hạn mức vốn vay… để thúc đẩy tăng trưởng tín dụng cho sản xuất, kinh doanh, góp phần thúc đẩy tăng trưởng và ổn định kinh tế vĩ mô.
Kết luận hội nghị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ghi nhận, đánh giá cao ý kiến thẳng thắn, tâm huyết, trách nhiệm, phản ánh đúng tình hình thực tế; kinh nghiệm quý, bài học hay và giải pháp cụ thể, thiết thực, sát thực tiễn của lãnh đạo các bộ, ngành, các ngân hàng thương mại, hiệp hội, ngành hàng; yêu cầu các bộ, ngành liên quan rà soát các cơ chế, chính sách, quy định pháp luật và xử lý, giải quyết kịp thời các kiến nghị, báo cáo cấp có thẩm quyền những vấn đề vượt thẩm quyền.
Thủ tướng Chính phủ nhấn mạnh, trước tác động tiêu cực kép do tác động từ bên ngoài và những vấn đề nội tại, song tình hình kinh tế - xã hội tháng 11 tiếp tục xu hướng tích cực, đạt được mục tiêu tổng quát đề ra và nhiều kết quả quan trọng trên các lĩnh vực. Có được kết quả đó nhờ sự vào cuộc quyết liệt, quyết tâm cao của cả hệ thống chính trị, Nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp dưới sự lãnh đạo của Đảng, trong đó có sự đóng góp của hệ thống ngân hàng.
Tuy nhiên, tình hình kinh tế - xã hội tháng 11 vẫn còn gặp nhiều khó khăn, hạn chế. Đối với các tổ chức tín dụng, ngành ngân hàng, tín dụng cho vay trung hạn, dài hạn, bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp tác động hoạt động kinh doanh đang còn tiếp tục khó khăn; tăng trưởng tín dụng còn thấp; mức tăng trưởng tín dụng không đồng đều; doanh nghiệp tiếp cận tín dụng còn nhiều khó khăn; các vấn đề liên quan đến tài sản đảm bảo còn khó khăn…
Đến hết tháng 11, dư nợ tín dụng mới tăng chưa đến 9%, cùng kỳ tăng 12% và chỉ tiêu cho cả năm 2023 là khoảng 14%; dư địa còn lại của toàn hệ thống để các tổ chức tín dụng mở rộng tăng trưởng tín dụng là rất lớn, còn khoảng trên 700 nghìn tỷ đồng cấp cho nền kinh tế.
Kết quả thực hiện các chương trình tín dụng ưu đãi chưa đạt như kỳ vọng, nhất là gói 120 nghìn tỷ đồng xây dựng nhà ở xã hội; nợ xấu có xu hướng gia tăng và tiềm ẩn rủi ro của một số tổ chức tín dụng yếu kém, ảnh hưởng đến an toàn hệ thống.
Theo Thủ tướng, nguyên nhân của khó khăn, vướng mắc trong hoạt động tín dụng, một phần do hồ sơ, thủ tục cho vay vẫn còn phức tạp, lãi suất mặc dù đã giảm song vẫn còn cao so với khả năng chi trả của doanh nghiệp; một mặt do khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế giảm, một số doanh nghiệp có nhu cầu vay nhưng không đáp ứng được điều kiện cho vay, mức độ rủi ro của khách hàng bị đánh giá cao hơn khi khó chứng minh được tính hiệu quả…
Trên cơ sở phân tích, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các chủ thể liên quan từ Chính phủ, các bộ, ngành, ngành Ngân hàng, người dân, doanh nghiệp phải vào cuộc, chung tay, phát huy tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc, phát huy tinh thần trách nhiệm với đất nước, doanh nghiệp, sự nghiệp phát triển kinh tế, tất cả phải hành động, tư tưởng phải thông, lợi ích hài hoà, rủi ro chia sẻ; quyết tâm phải cao; nỗ lực phải lớn, hành động phải quản lý thị trường nhưng phải có trọng tâm, trọng điểm, làm việc nào dứt việc đó; đẩy mạnh chống tiêu cực trong hệ thống ngân hàng.
Thủ tướng khẳng định, không hạ chuẩn tín dụng nhưng xử lý linh hoạt phù hợp tình hình; đẩy mạnh chính sách tài khoá liên quan vốn, phí, lệ phí, đầu tư công, các hoạt động khác để hỗ trợ chính sách tiền tệ; kịp thời xử lý những vướng mắc từ thực tiễn, cơ chế, chính sách ban hành để tháo gỡ khó khăn nhưng chưa đi vào cuộc sống; đẩy mạnh các công cụ liên quan thị trường, giảm bớt, tiến tới loại bỏ công cụ hành chính; đẩy mạnh phát hành trái phiếu doanh nghiệp; doanh nghiệp bất động sản cơ cấu lại phân khúc, giảm giá để thúc đẩy thị trường…
Để tiếp tục triển khai hiệu quả, thiết thực, quyết liệt các giải pháp tăng cường khả năng tiếp cận vốn tín dụng, đẩy mạnh nguồn vốn ngân hàng phục vụ phát triển kinh tế, trong thời gian tới, Thủ tướng Chính phủ yêu cầu Ngân hàng Nhà nước tiếp tục theo dõi sát diễn biến tình hình để điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt, hiệu quả, ưu tiên thúc đẩy tăng trưởng nền kinh tế và tăng trưởng tín dụng hiệu quả gắn với an toàn hoạt động ngân hàng và hệ thống các tổ chức tín dụng; điều hành linh hoạt, hài hòa giữa lãi suất và tỷ giá phù hợp với tình hình thị trường, diễn biến kinh tế vĩ mô và mục tiêu chính sách tiền tệ.
Ngân hàng Nhà nước phải thực hiện các giải pháp tín dụng phù hợp với diễn biến kinh tế vĩ mô, lạm phát, đáp ứng nhu cầu vốn cho nền kinh tế; nâng cao chất lượng tín dụng và hướng tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, các lĩnh vực ưu tiên, các động lực tăng trưởng của nền kinh tế, kiểm soát tín dụng đối với lĩnh vực tiềm ẩn rủi ro; chỉ đạo các tổ chức tín dụng triển khai quyết liệt hơn nữa các biện pháp để tiếp tục giảm mặt bằng lãi suất cho vay; đẩy mạnh triển khai hiệu quả các gói tín dụng ưu đãi phù hợp với đặc thù của từng tổ chức tín dụng trong các lĩnh vực quan trọng, các động lực tăng trưởng của nền kinh tế theo chủ trương của Chính phủ.
Thủ tướng cũng yêu cầu Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu việc công bố công khai lãi suất bình quân của hệ thống tổ chức tín dụng và lãi suất bình quân cho vay của từng tổ chức tín dụng và chênh lệch lãi suất bình quân tiền gửi và cho vay; qua đó tạo điều kiện các doanh nghiệp, người dân lựa chọn ngân hàng có lãi suất thấp để vay.
Ngân hàng Nhà nước tiếp tục chỉ đạo triển khai quyết liệt, hiệu quả chương trình tín dụng 120 nghìn tỷ đồng cho vay ưu đãi phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, cải tạo xây dựng lại chung cư cũ và gói tín dụng ưu đãi 15 nghìn tỷ đồng cho lĩnh vực lâm sản, thủy sản; xử lý nghiêm các ngân hàng đưa thêm các điều kiện, yêu cầu không đúng quy định, gây khó khăn cho việc tiếp cận vốn tín dụng; hỗ trợ và tạo điều kiện để các tổ chức tín dụng, Ngân hàng Chính sách xã hội thực hiện tốt các chương trình, chính sách tín dụng theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
Cùng với đó, khẩn trương rà soát, sửa đổi, bổ sung, kéo dài thời gian thực hiện đối với các thông tư đã ban hành phù hợp với tình hình thực tế, ổn định thị trường tiền tệ, an toàn hệ thống các tổ chức tín dụng; tiếp tục nghiên cứu, xây dựng các văn bản quy phạm pháp luật để sửa đổi, bổ sung các quy định về hoạt động tín dụng nhằm hoàn thiện khung pháp lý cho phù hợp với quy định của pháp luật có liên quan và điều kiện thực tế hoạt động của các tổ chức tín dụng; triển khai quyết liệt Đề án “Cơ cấu lại hệ thống các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2021-2025”; tiếp tục kiểm soát tốt, ngăn chặn tình trạng sở hữu chéo, cho vay chéo dẫn đến mất an toàn hệ thống.
Ngân hàng Nhà nước phối hợp với các bộ, ngành liên quan tiếp tục thực hiện các giải pháp phát triển thị trường trái phiếu doanh nghiệp, thị trường chứng khoán hiệu quả, an toàn, lành mạnh, bền vững; tháo gỡ khó khăn cho thị trường bất động sản theo đúng quy định và phù hợp với tình hình thực tiễn để hỗ trợ thúc đẩy tăng trưởng kinh tế.
Thủ tướng Chính phủ yêu cầu các tổ chức tín dụng bám sát các chỉ đạo của Chính phủ, Ngân hàng Nhà nước, tiếp tục tiết giảm chi phí, đơn giản hóa các thủ tục, điều kiện cho vay, tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số để tiếp tục giảm lãi suất cho vay, tăng khả năng tiếp cận tín dụng cho người dân và doanh nghiệp; công bố công khai lãi suất bình quân của ngân hàng.
Các tổ chức tín dụng tiếp tục hướng nguồn vốn tín dụng vào các lĩnh vực sản xuất kinh doanh, lĩnh vực ưu tiên và các động lực tăng trưởng của nền kinh tế theo chủ trương của Chính phủ; chấm dứt tình trạng cho vay tập trung vào một số doanh nghiệp, dự án thuộc hệ sinh thái hoặc thuộc sân sau của tập đoàn dễ làm mất an toàn và lành mạnh của ngân hàng, nghiêm cấm mở room tín dụng lãi suất thấp cho lãnh đạo ngân hàng; tiếp tục có giải pháp hiệu quả đẩy mạnh triển khai các chương trình tín dụng chính sách ưu đãi theo chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ.
Các tổ chức tín dụng, công ty tài chính triển khai đẩy mạnh cho vay tiêu dùng nhằm thúc đẩy cầu tiêu dùng, sản xuất và cầu tín dụng; đẩy nhanh tiến độ xây dựng và tổ chức thực hiện phương án cơ cấu lại gắn với xử lý nợ xấu giai đoạn 2021-2025; triển khai quyết liệt, đồng bộ, có hiệu quả các biện pháp phòng ngừa, hạn chế tối đa việc phát sinh mới nợ xấu; tích cực thực hiện các giải pháp chuyển đổi số; tiếp tục phát triển, hoàn thiện các sản phẩm, dịch vụ thanh toán, cải tiến hệ thống thanh toán nội bộ, đảm bảo hoạt động an toàn, thông suốt, kết nối, tích hợp liền mạch với các dịch vụ thuộc các ngành, lĩnh vực khác để mở rộng hệ sinh thái số; tăng cường công tác thông tin truyền thông, hướng dẫn khách hàng, đối tượng thụ hưởng trong tiếp cận chính sách’ chú trọng truyền thông rõ ràng, đầy đủ, minh bạch, chính xác về các chính sách, sản phẩm, dịch vụ của tổ chức tín dụng đến công chúng.
Người đứng đầu Chính phủ chỉ đạo Bộ Tài chính tiếp tục điều hành chính sách tài khóa phối hợp đồng bộ, chặt chẽ, hài hòa với chính sách tiền tệ để thúc đẩy đầu tư, đẩy mạnh đầu tư công phục vụ tăng trưởng, ổn định kinh tế vĩ mô, kiểm soát lạm phát, bảo đảm các cân đối lớn của nền kinh tế; đẩy mạnh các giải pháp để thực sự ổn định, phát triển lành mạnh thị trường trái phiếu doanh nghiệp, thị trường chứng khoán hiệu quả, lành mạnh an toàn hiệu quả, đảm bảo niềm tin của nhà đầu tư trong và ngoài nước; tăng cường chỉ đạo, hướng dẫn việc chào mua, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp đảm bảo đúng quy định pháp luật, tạo điều kiện hỗ trợ cho doanh nghiệp, trong đó có doanh nghiệp kinh doanh bất động sản phát hành trái phiếu doanh nghiệp.
Đối với Bộ Xây dựng, Thủ tướng yêu cầu theo dõi chặt chẽ diễn biến thị trường bất động sản để kịp thời tham mưu, đề xuất chính sách phù hợp, hiệu quả nhằm thúc đẩy phát triển thị trường; theo dõi chặt chẽ tình hình các dự án, tiến độ triển khai, giải ngân vốn, các khó khăn vướng mắc để kịp thời có giải pháp tháo gỡ; chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ giải quyết các thủ tục hành chính liên quan đến các dự án bất động sản và tăng cường thanh tra, kiểm tra để kịp thời hướng dẫn và xử lý các trường hợp gây khó khăn, phiền hà trong giải quyết thủ tục hành chính cho người dân và doanh nghiệp; thúc đẩy các địa phương công bố các dự án nhà ở xã hội đủ điều kiện triển khai vay vốn thuộc chương trình tín dụng ưu đãi 120 nghìn tỷ; đẩy mạnh thực hiện Đề án “Đầu tư xây dựng ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp”.
Thủ tướng Chính phủ giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư có giải pháp phát huy hiệu quả hơn nữa hoạt động của Quỹ bảo lãnh tín dụng cho doanh nghiệp nhỏ và vừa, Quỹ Phát triển doanh nghiệp nhỏ và vừa để tăng khả năng tiếp cận tín dụng của doanh nghiệp nhỏ và vừa; tiếp tục đẩy mạnh triển khai các giải pháp cải thiện môi trường kinh doanh, đơn giản hóa quy trình đầu tư và thủ tục hành chính để tạo thuận lợi cho hoạt động của người dân, doanh nghiệp; đề xuất việc điều chỉnh sử dụng nguồn vốn gói tín dụng 40 nghìn tỷ hỗ trợ lãi suất 2% từ ngân sách nhà nước thuộc chương trình phục hồi phát triển kinh tế để lựa chọn đối tượng và phương pháp phù hợp, hiệu quả hơn.
Bộ Công Thương có giải pháp đẩy mạnh xúc tiến thương mại, mở rộng thị trường xuất khẩu, tập trung khai thác, vận dụng và phát huy có hiệu quả, thực chất các Hiệp định thương mại tự do, qua đó thúc đẩy xuất khẩu và gia tăng các đơn hàng xuất khẩu, từ đó tạo công ăn việc làm và gia tăng nhu cầu tín dụng của nền kinh tế đối với hệ thống ngân hàng.
Bộ Công an tiếp tục chủ trương không hình sự hóa các quan hệ kinh tế, nhưng phải xử lý sai phạm; có giải pháp quyết liệt xử lý các vi phạm của các tổ chức, cá nhân trá hình kinh doanh tiền tệ, tạo điều kiện củng cố và phát triển hệ thống các tổ chức tài chính cho vay tiêu dùng, góp phần ngăn chặn tín dụng đen.
Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành liên quan, các địa phương tập trung triển khai mạnh mẽ, quyết liệt hơn nữa các chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, phối hợp chặt chẽ, hỗ trợ, tạo điều kiện Ngân hàng Nhà nước và hệ thống các tổ chức tín dụng tháo gỡ khó khăn về tăng trưởng tín dụng cho sản xuất, kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng và ổn định kinh tế vĩ mô; vì mục tiêu xây dựng đất nước hùng cường, thịnh vượng, người dân ngày càng hạnh phúc, ấm no.