Nhật Bản sẽ số hóa toàn diện thủ tục hình sự

Đề xuất đến từ hội đồng cố vấn do Bộ Tư pháp Nhật Bản triệu tập nhằm triển khai quyết định năm 2020 của Chính phủ Nhật Bản về số hóa các thủ tục điều tra và hình sự. Hội đồng bao gồm các giáo sư đại học và quan chức tư pháp cấp cao.

Hiện nay, Anh, Pháp, Mỹ và Hàn Quốc nằm trong số các quốc gia đã cho phép ban hành lệnh bắt giữ điện tử. Trong khi đó, các thẩm phán Nhật Bản vẫn ban hành lệnh bắt giữ bằng giấy tới lực lượng cảnh sát.

Bên cạnh việc số hóa lệnh bắt giữ và hồ sơ thẩm vấn, hội đồng cố vấn nói trên cũng đề xuất sử dụng hội nghị truyền hình để cho phép các bị cáo bị bệnh hoặc khuyết tật tham dự phiên tòa từ xa cũng như các chuyên gia tâm thần và phiên dịch viên tham gia các phiên tòa.

Hội đồng cũng đề xuất tiến hành trực tuyến đối với các thủ tục điều tra và hình sự khác, bao gồm cả những thủ tục liên quan đến cáo trạng và bảo lãnh. Như vậy, một khi bị cáo bị truy tố, luật sư sẽ có thể xem bằng chứng điện tử do các nhà điều tra thu thập, khác với việc phải sao chép tài liệu bản cứng như hiện tại.

Hội đồng cũng đề nghị cho phép nộp đơn khiếu nại hình sự qua mạng internet.

Mặc dù Liên đoàn Luật sư Nhật Bản đã kêu gọi cho phép tiến hành các cuộc phỏng vấn luật sư với các nghi phạm và bị cáo được thực hiện qua hình thức trực tuyến, nhưng biện pháp này không được hội đồng đưa vào đề xuất lần này.

Theo lộ trình, Bộ Tư pháp Nhật Bản sẽ đệ trình sửa đổi Bộ luật Tố tụng hình sự với những điều chỉnh nêu trên tại kỳ họp quốc hội năm 2024 để phê chuẩn.