Luận đàm thời sự

Tạm ước ngắn ngủi và mong manh

Đại sứ Trần Đức Mậu 24/11/2023 - 07:19

Thế giới bên ngoài hoan nghênh thỏa thuận ngừng chiến tạm thời mà Israel và Hamas vừa đạt được. Không ai có ảo tưởng rằng thỏa thuận có hiệu lực cho 4 ngày này mở ra cơ hội cho ngừng chiến lâu dài để rồi chấm dứt chiến tranh.

Ai cũng biết rằng, Israel muốn lần chiến tranh này là lần huyết chiến cuối cùng giữa Israel và Hamas. Thỏa thuận trên bao hàm việc Hamas thả khoảng 50 con tin và Israel trả tự do cho khoảng 140-150 người Palestin bị giam giữ, đại đa số là người chưa thành niên.

Cũng theo thỏa thuận, Israel để cho một số lượng rất hạn chế xe tải chở xăng dầu và hàng cứu trợ từ bên ngoài vào Dải Gaza. Cùng với việc tuyên cáo thỏa thuận trên, phía Israel khẳng định quyết tâm tiếp tục chiến sự cho tới khi xóa sổ Hamas và làm cho Hamas từ nay không còn có thể đe dọa an ninh và tấn công Israel.

Trên thực tế, cả Hamas và Israel đều không muốn nhưng buộc phải thỏa hiệp ngừng chiến với nhau. Chính phủ Israel và cá nhân thủ tướng Benjamin Netanyahu phải đối mặt với áp lực gia tăng ngày càng mạnh mẽ ở trong nước cũng như từ bên ngoài, trong đó có cả Mỹ vốn là đồng minh chính trị và quân sự quan trọng nhất của Israel. Ở trong nước, thân nhân gia đình những người Israel bị Hamas bắt làm con tin thôi thúc Chính phủ Israel và ông Netanyahu tập trung ưu tiên giải cứu các con tin bằng mọi giá.

Ở thế giới bên ngoài, dư luận chung ngày càng thêm bất bình về việc Israel truy sát Hamas ở Dải Gaza nhưng khiến dân thường bị vạ lây và gây khó cho việc cứu trợ nhân đạo ở đây. Bên ngoài thôi thúc Israel ngừng chiến với Hamas. Chính phủ Israel buộc phải nhận thức rằng, việc giải cứu con tin đã trở thành mục tiêu quan trọng và cần được tập trung ưu tiên chẳng kém gì mục tiêu xóa sổ Hamas và đã đến lúc phải tìm cách xoa dịu phản ứng bất lợi của dư luận thế giới.

Đối với Hamas, thả dần số con tin hiện nắm giữ đồng nghĩa với việc mất dần một trong những con chủ bài đắc dụng và vũ khí công hiệu trong lần chiến tranh này với Israel. Ngay từ đầu, Hamas chắc chắn đã thừa hiểu rằng tấn công dữ dội Israel như đã hành động trong ngày 7-10 vừa qua làm cho Israel không còn có sự lựa chọn quyết định nào khác ngoài quyết tâm hủy diệt Hamas và không để cho Hamas tiếp tục quản lý Dải Gaza như lâu nay nữa.

Gần 8 tuần chiến tranh đã làm cho cả hai bên bị thiệt hại nhiều. Hamas buộc phải thỏa thuận ngừng chiến với Israel để có chút thời gian chấn chỉnh đội ngũ, bố trí lại lực lượng, sơ tán kho vũ khí, củng cố hậu cần để vừa tiếp tục chiến tranh với Israel sau khi ngừng chiến kết thúc, vừa chuẩn bị chuyển sang chiến tranh du kích lâu dài với Israel. Không khó khăn gì để có thể nhận thấy mục tiêu của Hamas không phải là đánh bại Israel về quân sự mà nhằm tới tác động chính trị, tâm lý và dư luận của việc luôn có khả năng đối địch quân sự với Israel.

Nhìn nhận như thế sẽ thấy so với mục tiêu được từng bên đề ra cho mình ở lần chiến tranh này thì đến nay Hamas đạt được nhiều kết quả hơn Israel. Từ đó cũng còn có thể thấy cả Israel lẫn Hamas đều không muốn và sẽ không để cho bất cứ bên thứ ba nào khác quản lý và kiểm soát Dải Gaza sau khi lần chiến tranh này đi vào hồi kết.

Vì Israel hiện phải dành ưu tiên cao cho việc giải cứu con tin và vì Hamas cần thời gian để điều chỉnh chiến lược và chiến thuật nên chắc rồi hai bên sẽ còn vài lần thỏa thuận ngừng chiến tạm thời trong thời gian tới như lần này. Nhưng tất cả đều chỉ rất ngắn hạn và rất dễ bị đổ vỡ.