Nỗ lực đấu nối các công trình năng lượng tái tạo
Bảo đảm nguồn cung cấp điện là một trong những nhiệm vụ trọng tâm được Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) chú trọng nhằm đáp ứng đủ điện cho sản xuất, kinh doanh. Do đó, việc khẩn trương đàm phán và huy động các nhà máy điện năng lượng tái tạo chuyển tiếp nhằm tăng công suất cho hệ thống điện được EVN tập trung triển khai.
Là đơn vị quản lý lưới điện truyền tải nằm ở khu vực trung tâm của năng lượng tái tạo của cả nước, Công ty Truyền tải điện 3 (PTC3) thuộc Tổng công ty Truyền tải điện Quốc gia (EVNNPT) đã và đang tập trung nhân lực thực hiện đấu nối các công trình năng lượng tái tạo cho mục tiêu này.
Trung tâm của khó khăn
Từ năm 2019, tốc độ phát triển nhanh của nguồn năng lượng tái tạo tại 5 tỉnh Duyên hải Nam Trung Bộ và 4 tỉnh Tây Nguyên đã gây áp lực rất lớn đối với việc vận hành an toàn, ổn định hệ thống điện truyền tải do PTC3 quản lý vận hành. Điều đó đặt ra thách thức trong việc bảo đảm vận hành an toàn, ổn định hệ thống điện.
Cùng với công tác quản lý vận hành, PTC3 được giao nhiệm vụ đấu nối các nhà máy năng lượng tái tạo lên lưới điện truyền tải. Để các nhà máy năng lượng tái tạo sớm đưa vào vận hành, Công ty đã tập trung nhân lực trong việc tham gia phối hợp, giám sát, kiểm tra tại công trường; phối hợp, hỗ trợ tích cực cho các chủ đầu tư để đấu nối với lưới truyền tải, như: Hướng dẫn chủ đầu tư khắc phục kịp thời về kỹ thuật trong quá trình thiết kế, thi công phần tử đấu nối để bảo đảm tiến độ đóng điện, nghiệm thu điểm đấu nối và vận hành an toàn lưới điện truyền tải…
Do hầu hết các nhà máy điện năng lượng tái tạo có thời gian lập hồ sơ thiết kế ngắn nên các bản vẽ thi công phần điện chưa phù hợp, vì vậy, PTC3 phải phối hợp với các chủ đầu tư để sửa đổi, hiệu chỉnh phù hợp với lưới điện hiện hữu đáp ứng yêu cầu về kỹ thuật, tiến độ đóng điện và hòa lưới điện truyền tải. Công tác đấu nối liên quan đến thiết bị đang vận hành gặp nhiều khó khăn do phải kết nối với hệ thống điều khiển, rơ le bảo vệ, mạch nhị thứ hiện hữu phức tạp, các đơn vị quản lý vận hành của PTC3 đã tập trung thời gian và nhân lực để giám sát kỹ từng khâu đấu nối nhất - nhị thứ, cấu hình và thử nghiệm từng logic điều khiển, từng chức năng của rơ le bảo vệ, trực tiếp tham gia chứng kiến thử nghiệm tổng mạch hệ thống rơ le bảo vệ kết nối hệ thống hiện hữu. Vì vậy, các nhà máy năng lượng tái tạo đấu nối đóng điện không có sự cố trong quá trình thực hiện.
Theo số liệu của EVN, hiện nay, lưới điện PTC3 đang kết nối với 58 nhà máy điện mặt trời, điện gió. Ngoài ra, có khoảng 38 nhà máy nhiệt điện, thủy điện, sinh khối, điện mặt trời, điện gió khác đấu nối vào lưới điện của PTC3 từ cấp điện áp 22kV đến 500kV với tổng công suất đặt của điện mặt trời là 3452.92MW (35 nhà máy) và tổng công suất đặt của điện gió là 2154.2MW (23 nhà máy).
Nỗ lực vượt bậc
Cùng với việc trao đổi thông tin qua email, đơn vị quản lý vận hành của PTC3 lập nhóm Zalo kết nối trực vận hành, lãnh đạo nhà máy và lãnh đạo truyền tải điện, phòng kỹ thuật, đội truyền tải điện. Các thông tin liên quan đến tình trạng đầy, quá tải, thao tác cắt điện/cô lập/đóng điện đường dây, văn bản, phiếu đăng ký cắt điện, phiếu thao tác… liên quan đến vận hành sẽ được chuyển lên nhóm Zalo để kịp thời thông tin và phối hợp xử lý.
Tối thiểu, một năm hai lần, đơn vị quản lý vận hành của PTC3 chủ động tổ chức buổi làm việc trực tiếp với từng nhà máy liên quan đến điểm đấu nối về công tác xử lý tồn tại, việc chấp hành các quy định kỹ thuật vận hành lưới điện của EVN, EVNNPT, PTC3; đánh giá công tác phối hợp vận hành giữa các bên trong thời gian qua, đề xuất phương hướng cho thời gian tới.
Do tốc độ phát triển nhanh của các nguồn điện mặt trời trong thời gian ngắn đã làm cho một số đường dây 220kV, máy biến áp 220kV tại tỉnh Ninh Thuận, Bình Thuận, Gia Lai và Đắk Lắk vận hành ở tình trạng đầy tải. Vì vậy, PTC3 đã chủ động tính toán, thay đổi phương thức vận hành và phối hợp với các nhà máy năng lượng tái tạo, các đơn vị truyền tải điện và các đơn vị điều độ để đảm bảo tối ưu giải tỏa nguồn điện.
Để bảo đảm lưới điện vận hành an toàn, liên tục, hằng năm cần phải bố trí lịch cắt điện các đường dây, máy biến áp, thực hiện bảo dưỡng, sửa chữa lớn, sửa chữa thường xuyên, thí nghiệm định kỳ thiết bị. Trong những năm qua, PTC3 đã bố trí hàng trăm lần cắt điện để sửa chữa, bảo dưỡng thiết bị vào ban đêm nhằm ưu tiên giải tỏa công suất từ các nguồn điện mặt trời. Việc này đã ảnh hưởng đến sức khỏe công nhân khi làm việc ban đêm, trái với giờ sinh học. Hơn nữa, với địa hình hành lang phức tạp nên tiềm ẩn rất cao nguy cơ xảy tai nạn lao động, đặc biệt là làm việc trên cao…
Tuy nhiên, việc chủ động và kiên quyết trong điều hành đã giúp PTC3 hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao.