Vì một môi trường không khói thuốc lá

Theo đó, các điểm cấm hút thuốc lá toàn bộ trong nhà và khuôn viên là cơ sở y tế, giáo dục, cơ sở chăm sóc, nuôi dưỡng, vui chơi, giải trí dành riêng cho trẻ em…; địa điểm cấm hút thuốc lá hoàn toàn trong nhà là công sở, cơ sở dịch vụ ăn uống, nhà ga, bến tàu, bến xe, cơ sở tôn giáo, trung tâm thương mại, chợ, sân vận động… Địa điểm cấm hút thuốc lá trong nhà nhưng được phép có nơi dành riêng cho người hút thuốc lá là quán bar, karaoke, vũ trường, khách sạn, nhà nghỉ, cơ sở lưu trú du lịch…

Rõ ràng, việc quy định địa điểm không được hút thuốc là rất cần thiết, bởi tác hại của khói thuốc lá vô cùng to lớn. Theo các báo cáo khoa học, khói thuốc lá chứa khoảng 7.000 chất hóa học, trong đó có 70 chất gây ung thư và nhiều chất gây ra các bệnh nguy hiểm khác. Trong 6 người tử vong có 1 người do thuốc lá. Ước tính khoảng 7,5 triệu người Việt Nam chết sớm do hút thuốc lá. Không chỉ người hút thuốc lá chủ động, người hút thuốc lá thụ động (hít khói thuốc do người khác hút) cũng có nguy cơ cao mắc các bệnh nguy hiểm. Hút thuốc lá cũng gây ra tổn thất to lớn về kinh tế do gia tăng chi phí chăm sóc y tế đối với người mắc bệnh do khói thuốc lá (ước tính trên toàn thế giới, mỗi năm, thiệt hại do sử dụng thuốc lá lên tới 500 tỷ USD).

Tuy nhiên, vấn đề được quan tâm hơn cả là làm thế nào để bảo đảm các điểm cấm hút thuốc sẽ hoàn toàn không có khói thuốc? Thực tế, cơ sở y tế là nơi cấm hút thuốc lá hoàn toàn trong nhà và cả khuôn viên nhưng vẫn xảy ra tình trạng bệnh nhân, người nhà bệnh nhân ngang nhiên hút thuốc dù khu vực có biển cảnh báo. Còn ở những điểm công cộng như bến xe, nhà ga, chợ, sân vận động…, tình trạng hút thuốc diễn ra phổ biến. Đặc biệt, việc xử lý vi phạm về hút thuốc lá rất khó thực hiện, do việc hút thuốc diễn ra trong thời gian ngắn và bất chợt, không có lực lượng giám sát, nhắc nhở, xử lý vi phạm.

Trong bối cảnh hiện nay, việc tuyên truyền, nâng cao ý thức chấp hành là quan trọng hơn cả. Cùng với quy định địa điểm không hút thuốc lá, Bộ Y tế có thêm giải thưởng “Môi trường không thuốc lá” trao tặng đơn vị, cá nhân có địa điểm cấm hút thuốc lá đạt tiêu chuẩn. Đây là cách khuyến khích các cơ sở thực hiện nghiêm quy định cấm hút thuốc lá, từ đó tuyên truyền, giám sát, nhắc nhở những đối tượng hút thuốc ở nơi bị cấm.

Bên cạnh tuyên truyền nâng cao nhận thức, cần tăng cường kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm. Ở khâu này có thể bổ sung hình thức giám sát, xử phạt qua camera hoặc phương tiện kỹ thuật khác để phát hiện vi phạm; bổ sung thẩm quyền xử phạt vi phạm hút thuốc lá tại nơi bị cấm đối với lực lượng tại chỗ để có thể kịp thời ngăn chặn hành vi vi phạm. Thực tế, việc xảy ra tình trạng hút thuốc lá ở nơi bị cấm là do khâu kiểm tra, xử lý vi phạm chưa triệt để. Có quy định nơi cấm hút thuốc lá mà thiếu giám sát, xử lý chắc chắn sẽ khó có được môi trường không khói thuốc.