Công đoàn muốn tăng 5-6% lương tối thiểu cho người lao động

Cuộc họp thảo luận lương tối thiểu vùng năm 2024 có sự tham gia của các thành viên Hội đồng là đại diện của người lao động, giới chủ sử dụng lao động, các chuyên gia độc lập… và được chủ trì bởi ông Lê Văn Thanh, Thứ trưởng Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Chủ tịch Hội đồng Tiền lương quốc gia.

Khác với những năm trước, luôn chủ động đưa ra các phương án đề xuất từ sớm, năm nay, đại diện cho phía người lao động giữ kín phương án đề xuất đến phút chót. Lý giải cho đề xuất nêu trên, ông Lê Đình Quảng cho hay, kết quả khảo sát tình hình đời sống, việc làm, tiền lương của người lao động năm 2023 cho Ban Chính sách - Pháp luật và Viện Công nhân và Công đoàn phối hợp thực hiện để cho thấy bức tranh đời sống của công nhân lao động còn nhiều khó khăn, nhất là hơn một năm qua, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng cao so với trước đây.

Cụ thể, kết quả khảo sát với gần 3.000 lao động ở 4 vùng với các loại hình doanh nghiệp do Tổng Liên đoàn thực hiện cho thấy có 17,3% công nhân lao động được khảo sát phải thường xuyên vay nợ dẫn đến 3,1% trong số đó thường xuyên bị đe dọa, khủng bố và 45,2% người vay nợ có tâm trạng lo lắng bất an. Có 52,3% người lao động (NLĐ) có làm thêm giờ, số ngày làm thêm giờ trung bình 1 tháng là 10,71 ngày; số giờ làm thêm trung bình 1 ngày là 1,75 giờ. Bên cạnh đó, có 76,2% NLĐ tham gia khảo sát "tình nguyện" làm thêm giờ để kiếm thêm thu nhập, cải thiện cuộc sống.

Phó Trưởng ban Chính sách - Pháp luật Tổng LĐLĐ Việt Nam Lê Đình Quảng cho hay, với tình hình lao động việc làm như nêu trên, có 24,5% người lao động cho biết tiền lương và thu nhập chỉ vừa đủ đáp ứng 100% chi tiêu cho cuộc sống; còn lại 75,5% người trả lời cho biết thu nhập hiện tại không đáp ứng đủ thu nhu cầu chi tiêu của họ.

Đáng chú ý, chỉ có 8,1% người lao động có dư tích lũy từ tiền lương và thu nhập; 11,2% không thể đủ sống và ngoài thời gian làm việc tại doanh nghiệp họ phải làm thêm việc khác để kiếm thêm thu nhập.

Lương thấp, thiếu việc làm thêm đã tác động trực tiếp đến cuộc sống gia đình, chăm sóc con cái, dinh dưỡng hằng ngày… của NLĐ. Trong đó, tiền lương là nguyên nhân chính ảnh hưởng đến quyết định lập gia đình của 53,7% NLĐ. Chỉ có 26,2% NLĐ có điều kiện để ăn thịt, cá trong các bữa ăn hằng ngày; 10,3% NLĐ cho biết với thu nhập hiện nay họ ít khi (1 lần/tuần) có điều kiện để ăn thịt, cá trong bữa ăn tại gia đình. Đặc biệt, có tới 46,5% người chỉ đủ tiền để mua một số loại thuốc cơ bản để chữa bệnh.

Về nhà ở, NLĐ phải dùng 23,6% tiền lương và 17,9% thu nhập hằng tháng để trả tiền thuê nhà. Khoản tiền mà NLĐ phải bỏ ra ở vùng 1 trung bình là 1,8 triệu đồng/tháng (bao gồm cả điện, nước), số tiền này chiếm 23,6% tiền lương và 17,9% thu nhập hằng tháng của NLĐ.

Để giải quyết khó khăn trước mắt, có 12,3% NLĐ từng rút bảo hiểm xã hội một lần, số lần rút trung bình là 1,13 lần. Trong đó, người rút nhiều nhất là 4 lần và người rút thấp nhất là 1 lần. Có 17,3% công nhân lao động được khảo sát phải thường xuyên vay nợ dẫn đến 3,1% trong số đó thường xuyên bị đe dọa, khủng bố và 45,2% người vay nợ có tâm trạng lo lắng bất an. Có tới 17,6% NLĐ không sống cùng con dưới 18 tuổi vì lý do tiền lương thấp; 2,2% NLĐ chưa từng mua sữa công thức (sữa bột) cho con dưới 6 tuổi và chỉ có 37,7% NLĐ có tiền lương đủ để bảo đảm 100% nhu cầu học tập của con.

Để đảm bảo mức sống tối thiểu của NLĐ và gia đình, qua khảo sát các công đoàn cơ sở kiến nghị, mức điều chỉnh tiền lương tối thiểu vùng năm 2024 cần điều chỉnh tăng 11,34%.

“Thời điểm điều chỉnh tiền lương tối thiểu vùng cho NLĐ cần cân nhắc thời điểm phù hợp để giảm thiểu tác động đến NLĐ và doanh nghiệp. Chúng tôi chia sẻ những khó khăn mà doanh nghiệp đang phải đối mặt. Làm sao để tiền lương thực sự là động lực cải thiện điều kiện làm việc, góp phần thúc đẩy doanh nghiệp phát triển, nhưng cũng hài hòa với khả năng chi trả là vấn đề cần tính toán kỹ. Trên cơ sở đó, Công đoàn đề xuất mức điều chỉnh lương tối thiểu vùng 2024 ở mức 5-6% là để bù đắp chỉ số trượt giá và cải thiện một phần đời sống", ông Lê Đình Quảng nói.