Bộ Tài chính nêu lý do cần bắt buộc mua bảo hiểm với xe máy

Tại buổi gặp mặt báo chí chiều 9-1, trả lời câu hỏi của phóng viên về ý kiến của Bộ Tài chính trước một số đề xuất xe máy không phải bắt buộc mua bảo hiểm, ông Ngô Việt Trung, Cục trưởng Cục Quản lý, giám sát bảo hiểm (Bộ Tài chính) cho biết, vẫn cần tiếp tục quy định bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe máy, bởi xe cơ giới (bao gồm ô tô, xe máy) là nguồn nguy hiểm cao độ khi vận hành, hoạt động và tham gia giao thông, có thể gây thiệt hại tới sức khỏe, tính mạng và tài sản của bên thứ ba. Trong nhiều trường hợp như chủ xe tử vong khi xảy ra tai nạn hoặc đang gặp khó khăn về tài chính, phá sản, chủ xe cơ giới không có đủ khả năng, năng lực tài chính để chi trả, bồi thường cho nạn nhân, đặc biệt là trường hợp chủ xe máy thuộc thành phần, tầng lớp lao động trong xã hội, tạo gánh nặng và bất ổn lớn cho toàn xã hội.

Hiện nay, mô tô, xe gắn máy vẫn là nguồn phương tiện vận tải cơ giới chủ yếu và là nguồn gây tai nạn lớn nhất tại Việt Nam. Cụ thể, theo số liệu thống kê của Ủy ban An toàn giao thông quốc gia (báo cáo tổng kết 5 năm thực hiện phong trào thi đua bảo đảm trật tự, an toàn giao thông giai đoạn 2016-2020), tổng số xe máy đã đăng ký tính đến cuối năm 2020 là 72 triệu xe, chiếm 63,48% nguyên nhân gây ra tai nạn.

Bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới (bao gồm cả xe máy) là giải pháp tài chính, công cụ chuyển giao rủi ro từ chủ xe cơ giới sang các doanh nghiệp bảo hiểm, bảo đảm nguồn tài chính cho chủ xe cơ giới để nhanh chóng bồi thường cho nạn nhân, kịp thời ổn định cuộc sống và hoạt động sản xuất kinh doanh, góp phần thực hiện an sinh xã hội.

Trên thế giới, đến nay, hầu hết các nước đều áp dụng bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe ô tô, mô tô, xe máy, thậm chí có quốc gia áp dụng cả với xe đạp điện…

Tuy nhiên, qua rà soát cho thấy, khi xảy ra tai nạn, số người yêu cầu bồi thường rất thấp, theo ông Ngô Việt Trung, có thể do thủ tục hành chính bồi thường doanh nghiệp gây khó dễ hoặc tai nạn va chạm nhỏ, các bên tự thỏa thuận.

Ông Ngô Việt Trung cũng cho biết, thời gian tới, để đồng bộ với Luật Kinh doanh bảo hiểm số 08/2022/QH15, Bộ Tài chính đang trình Chính phủ nghị định mới về bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới. Theo đó, có một số giải pháp để tăng tỷ lệ chi bồi thường đối với bảo hiểm trách nhiệm dân sự của chủ xe máy như: Bổ sung quy định tỷ lệ giảm phí 15% đối với các xe có lịch sử bồi thường thấp để tăng cường vai trò công cụ điều tiết kinh tế của loại hình bảo hiểm này; tăng tỷ lệ chi hỗ trợ nhân đạo từ 25% lên 30% nhằm tăng cường hơn nữa chi hỗ trợ nhân đạo trong trường hợp tai nạn thuộc loại trừ trách nhiệm bảo hiểm hoặc không thuộc phạm vi bồi thường; thu hẹp loại trừ trách nhiệm bảo hiểm để bảo đảm ý nghĩa của loại hình bảo hiểm này.

Doanh thu bảo hiểm trách nhiệm dân sự xe cơ giới (ô tô và xe máy) trong năm 2021 là hơn 3.900 tỷ đồng, trong đó ô tô là 2.893 tỷ đồng, xe máy là 1.016 tỷ đồng. Số bồi thường toàn bộ xe xe cơ giới khoảng 750 tỷ đồng; trong đó ô tô 722 tỷ đồng, xe máy 27 tỷ đồng.

Theo số liệu thống kê bình quân từ năm 2017 đến năm 2021 của các doanh nghiệp bảo hiểm, tỷ lệ chi bồi thường bảo hiểm bắt buộc trách nhiệm dân sự của chủ xe cơ giới là 19,81%. Riêng về bảo hiểm bắt buộc xe máy năm 2021, số xe được bảo hiểm là 12,4/72 triệu xe. Tổng số tiền bồi thường bảo hiểm và dự phòng dịch vụ là 1.040 tỷ đồng.