Quốc vương băng hà, Thái Lan bước vào giai đoạn bất ổn mới

Đối với phần đông người dân Thái Lan, Nhà vua Bhumibol là vị quân chủ duy nhất trong cuộc đời họ, là một trụ cột bền vững trong suốt lịch sử hiện đại với hàng loạt những bất ổn bủa vây Thái Lan như biểu tình quy mô lớn, đảo chính quân sự và sóng gió lớn trên chính trường. 70 năm qua, Quốc vương Bhumibol đã trị vì Thái Lan trong suốt thời kỳ chuyển giao từ một đất nước nông nghiệp thành một cường quốc về kinh tế trong khu vực Đông Nam Á. Một vị quân chủ điềm tĩnh, là người khởi động hàng ngàn dự án mang lại lợi ích lớn lao cho người dân, đồng thời ghi dấu ấn trong nhiều thời khắc quan trọng của đất nước. Trong suốt nhiều thập kỷ cầm quyền, Nhà vua đã chiếm được tình cảm của hàng triệu người dân Thái, những người tôn sùng ông như một tôn giáo. Những tấm chân dung của Nhà vua được treo khắp nơi: trong mỗi ngôi nhà, tại các doanh nghiệp và các tòa nhà công quyền, đủ cho thấy người dân Thái tôn sùng Quốc vương đến mức nào.

Trong một bài phát biểu được phát trên truyền hình sau khi Quốc vương băng hà, Thủ tướng Thái Lan Prayuth Chan-ocha, người bắt đầu nắm quyền vào tháng 5/2014 sau cuộc đảo chính quân sự, đã tuyên bố để tang Quốc vương một năm và ngừng mọi hoạt động giải trí trong vòng 30 ngày. Ông Chan-ocha cũng tuyên bố Thái tử Maha Vajiralongkorn sẽ là người kế vị ngai vàng.

Tuy nhiên, sự lên ngôi của Thái tử Maha Vajiralongkorn có thể báo hiệu thời kỳ chuyển giao không mấy suôn sẻ của một trong những chế độ quân chủ được sùng kính nhất thế giới. Không giống như cha mình, vị Thái tử 64 tuổi này là một nhân vật gây nhiều tranh cãi, và được cho là không được dân chúng yêu mến như Vua cha. Trong nhiều năm qua, Thái tử tỏ ra không quan tâm nhiều tới chính sự và các nghĩa vụ với công chúng trong các sự kiện liên quan tới Hoàng gia. Thay vào đó, phần lớn thời gian ông ở nước ngoài, chủ yếu là Đức với tin đồn sở hữu biệt thự 11 triệu USD ở nam Munich. Hồi tháng 7 vừa qua, báo Đức đăng tải hình ảnh cho thấy Thái tử có gu ăn mặc khác lạ với áo thun khoét tay để lộ hình xăm lớn ở lưng, quần jean xệ và đi cạnh một phụ nữ ăn vận khá mát mẻ. Một số đoạn băng video bị rò rỉ cũng cho thấy Thái tử thường xuyên tổ chức những buổi tiệc xa hoa. Giới chức Thái Lan đã phủ nhận những hình ảnh này, cho rằng đó là dàn dựng, cắt ghép.

Ngoài ra, thêm một vấn đề được cho là khá nhạy cảm nữa, đó là, theo một số nguồn tin, Thái tử Vajiralongkorn có mối quan hệ khá thân thiết với cựu Thủ tướng Thái Lan Thaksin, hiện đang sống lưu vong ở nước ngoài. “Điều khiến nhiều người lo ngại đó là Thái tử và ông Thaksin sẽ cùng bắt tay và ông Thaksin sẽ nhúng tay vào các động thái của Hoàng gia”, nhà báo Andrew MacGregor Marshall, tác giả cuốn sách “Quốc gia trong cơn khủng hoảng” nhận định.

Ông Pavin Chachavalpongpun, Phó Giáo sư tại Đại học Kyoto, Nhật Bản thì cho rằng, mặt dù phần đông dân chúng có thể không tín nhiệm Thái tử, nhưng các quan chức cấp cao của Thái Lan sẽ chờ đợi xem, mọi việc sẽ diễn ra như thế nào: “Vận mệnh của chế độ quân chủ cũng là vận mệnh của các thành viên Hoàng gia. Dù thế nào thì họ cũng cần phải nỗ lực vì lợi ích của chính mình”.

Hàng loạt câu hỏi khác cũng được đặt ra như: Sự tôn sùng chế độ quân chủ ở Thái Lan có giảm sút sau khi Quốc vương Bhumibol băng hà? Hoàng gia sau khi Thái tử Vajiralongkorn lên nắm quyền sẽ như thế nào? Liệu tân Quốc vương chấp nhận một cuộc sống trong khuôn khổ ở cung điện, hay sẽ đóng vai trò là một nhà hoạt động, tạo ra những biến động về chính trị và theo đuổi tầm nhìn của riêng mình? Và cuộc bầu cử ở Thái Lan vào năm tới sẽ ra sao? Những câu hỏi lớn này sẽ cần có thêm thời gian để trả lời, và chỉ có một điều chắc chắn đã xảy ra, đó là một thời kỳ lịch sử mới, khó đoán vừa bắt đầu tại Thái Lan.