WB: Kinh tế Việt Nam cần cảnh giác trước những bất ổn toàn cầu

Theo báo cáo, doanh thu bán lẻ đã tăng mạnh 11,5% trong tháng 5 so với cùng kỳ năm 2022. Trong đó, tăng trưởng doanh thu bán hàng hóa cải thiện từ 9,7% (so với cùng kỳ năm ngoái) trong tháng 4 lên 10,9% (so với cùng kỳ năm ngoái) trong tháng 5. Tuy nhiên, tốc độ tăng trưởng doanh thu dịch vụ giảm từ 19,2% (so với cùng kỳ) trong tháng 4 xuống còn 7,6% (so với cùng kỳ) trong tháng 5.

Lạm phát chỉ số giá tiêu dùng (CPI) ghi nhận giảm tháng thứ tư liên tiếp, từ mức 2,8% (so với cùng kỳ) trong tháng 4 xuống 2,4% (so với cùng kỳ năm ngoái) trong tháng 5 do giá năng lượng toàn cầu và chi phí vận tải trong nước giảm. Lạm phát cơ bản vẫn còn ở mức khá cao (4,5% so với cùng kỳ năm ngoái) trong tháng 5, so với tháng 4 (4,6% so với cùng kỳ năm ngoái).

Chỉ số sản xuất công nghiệp (IP) của nước ta đã tăng 0,1% trong tháng 5 so với cùng kỳ năm ngoái, nhưng giảm 0,5% so với tháng 4. Xuất khẩu hàng hóa thấp hơn 6% so với một năm trước do nhu cầu bên ngoài yếu. Nhập khẩu giảm 18,4% trong tháng 5-2023 (so với cùng kỳ năm trước), phản ánh nhu cầu đối với nguyên liệu đầu vào của cả doanh nghiệp FDI và doanh nghiệp trong nước tiếp tục chậm lại. WB nhận định, điều này có thể cho thấy hoạt động sản xuất và xuất khẩu sẽ còn tiến triển chậm trong những tháng tới.

Đáng ngại, cam kết vốn đầu tư nước ngoài (FDI) đã chậm lại trong tháng 5-2023 do những bất ổn toàn cầu tiếp tục ảnh hưởng đến niềm tin của nhà đầu tư. Vốn FDI giải ngân đạt 1,8 tỷ USD trong tháng 5-2023, tương đương với cùng kỳ năm 2022. 

Cũng theo báo cáo, tăng trưởng tín dụng tiếp tục chậm lại, giảm từ 9,2% (so cùng kỳ) trong tháng 4-2023 xuống còn 9,0% (so với cùng kỳ) trong tháng 5 và phản ánh nhu cầu đang suy yếu. Chi tiêu công đã tăng 27,8% (so với cùng kỳ) trong tháng 5-2023.

Trước thực trạng trên, WB khuyến nghị Việt Nam cần lưu tâm tới việc nhu cầu bên ngoài tiếp tục yếu và những bất ổn toàn cầu có thể tác động bất lợi đến nền kinh tế, dẫn đến xuất khẩu và nhập khẩu bị thu hẹp, và sản xuất công nghiệp chậm lại. Trường hợp điều kiện tài chính toàn cầu thắt chặt hơn, nhu cầu bên ngoài có thể suy yếu hơn nữa. Cơ quan điều hành chính sách tiền tệ cũng cần theo dõi chặt chẽ sự khác biệt trong xu hướng điều hành chính sách tiền tệ của Việt Nam so với các nước khác, điều mà có thể tạo ra áp lực lên dòng vốn và tỷ giá. 

WB cho rằng, đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công (bao gồm cả các Chương trình mục tiêu quốc gia) sẽ hỗ trợ tổng cầu và tăng trưởng kinh tế trong ngắn hạn. Đồng thời, ưu tiên đầu tư vào công nghệ kỹ thuật số và công nghệ xanh, cơ sở hạ tầng và nguồn nhân lực sẽ giúp thúc đẩy sự phát triển bền vững lâu dài. 

Ngoài ra, trong bối cảnh hoạt động xuất khẩu chế biến, chế tạo chậm lại và việc làm trong lĩnh vực sản xuất bị ảnh hưởng, điều quan trọng là phải nhanh chóng xác định và hỗ trợ những người lao động và các hộ gia đình bị ảnh hưởng thông qua hệ thống bảo trợ xã hội. Cùng với đó, việc hợp lý hóa các thủ tục hành chính và loại bỏ các rào cản pháp lý sẽ giúp thúc đẩy các hoạt động kinh doanh và đầu tư cần thiết cho tăng trưởng kinh tế.

WB cũng cảnh báo, miền Bắc bắt đầu bị thiếu điện tiêu dùng và sản xuất vào cuối tháng 5, do đó nếu không được giải quyết kịp thời có thể ảnh hưởng đến nền kinh tế.