Đốt pháo: Đừng phạm tội vì thiếu hiểu biết

Ngày 20-1, Công an thành phố Hồ Chí Minh và Đà Nẵng đồng loạt đưa ra khuyến cáo để người dân lưu ý phân biệt những hành vi được và không được phép liên quan đến mua bán, sử dụng các loại pháo hoa, pháo nổ trong dịp Tết Nguyên đán Quý Mão 2023.

Theo đó, Nghị định số 137/2020/NĐ-CP của Chính phủ về quản lý, sử dụng pháo (có hiệu lực từ ngày 11-1-2021) có quy định rõ ràng về pháo nổ, pháo hoa nổ và pháo hoa. Cùng với đó, Nghị định này cũng quy định các hành vi người dân được phép và không được phép làm, liên quan đến các loại pháo.

Cụ thể, đối với pháo nổ (bao gồm pháo nổ và pháo hoa nổ). Đây là loại pháo có chứa thuốc pháo nổ, khi sử dụng gây ra tiếng nổ. Các loại này bị nghiêm cấm nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, mua bán, xuất khẩu, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng, hoặc chiếm đoạt, trừ trường hợp tổ chức, doanh nghiệp thuộc Bộ Quốc phòng được Thủ tướng giao theo quy định.

Còn đối với pháo hoa là sản phẩm có chứa thuốc pháo hoa, khi đốt phát ra hiệu ứng âm thanh, ánh sáng, màu sắc trong không gian và không gây ra tiếng nổ. Với loại này, cơ quan, tổ chức, cá nhân có năng lực hành vi dân sự đầy đủ thì có thể mua tại các tổ chức, doanh nghiệp được phép sản xuất, kinh doanh pháo hoa (thuộc Bộ Quốc phòng) để sử dụng dịp lễ, Tết, sinh nhật, cưới hỏi...

Để tránh vướng lao lý hoặc xảy ra sự cố liên quan đến các loại pháo trái phép, ngành Công an khuyến cáo mọi người không nghiên cứu, chế tạo, sản xuất, mua bán, xuất khẩu, nhập khẩu, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng hoặc chiếm đoạt pháo nổ (trừ trường hợp được cho phép). 

Đối với các sản phẩm pháo hoa được phép sử dụng, người dân chú ý khi dùng phải đáp ứng các điều kiện về năng lực hành vi dân sự, sử dụng khi được phép, bảo đảm an toàn và chỉ mua tại các cửa hàng được phép kinh doanh theo quy định. Việc người dân mua các loại không nổ để sử dụng cũng phải mua ở các địa điểm, cơ sở do nhà nước quy định.

Bộ Công an khuyến cáo, nếu người dân phát hiện các trường hợp cố ý vi phạm quy định về phòng, chống pháo nổ, cần báo ngay cho cơ quan công an nơi gần nhất để xử lý theo quy định.

Về các chế tài xử lý vi phạm, Điều 17 Nghị định 137/2020/NĐ-CP của Chính phủ quy định: Cơ quan, tổ chức, cá nhân có năng lực hành vi dân sự đầy đủ được sử dụng pháo hoa trong các trường hợp sau: Lễ, tết, sinh nhật, cưới hỏi, hội nghị, khai trương, ngày kỷ niệm và trong hoạt động văn hóa, nghệ thuật. Tuy nhiên, khi sử dụng pháo hoa chỉ được mua pháo hoa tại các tổ chức, doanh nghiệp được phép sản xuất, kinh doanh pháo hoa.

Còn tại Điều 11 Nghị định 144/2021/NĐ-CP của Chính phủ, hành vi vi phạm quy định về quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ, tiền chất nổ, tiền chất thuốc nổ, công cụ hỗ trợ, pháo và đồ chơi nguy hiểm bị cấm sẽ bị xử phạt từ 1 triệu đồng đến 40 triệu đồng đối với cá nhân. Đối với tổ chức có cùng hành vi vi phạm, mức phạt tiền gấp 02 lần mức phạt tiền đối với cá nhân (theo Khoản 2 Điều 4 Nghị định 144/2021/NĐ-CP).

Ngoài việc bị xử phạt về hành chính như đã nói ở trên, nếu như đủ yếu tố cấu thành tội phạm theo quy định của Bộ luật hình sự 2015 thì người thực hiện việc mua bán, tàng trữ, vận chuyển, sử dụng pháo nổ trái phép sẽ bị xử lý về hình sự với những tội như: Tội Gây rối trật tự công cộng tại Điều 318; tội tàng trữ, vận chuyển, mua bán trái phép vật liệu nổ quy định tại Điều 305; tội Buôn lậu theo quy định tại Điều 188; tội Vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới quy định tại Điều 189; tội Buôn bán hàng cấm quy định tại Điều 190 Bộ luật hình sự 2015 với mức phạt cao nhất có thể đến 15 năm tù.