Áp dụng quy định về nhập khẩu ô tô theo Thông tư 20: Dễ nảy sinh độc quyền

Ngày 11-8, trao đổi với phóng viên Báo Hànộimới, ông Ngô Minh Hải, Phó Cục trưởng Cục Giám sát quản lý về hải quan (Tổng cục Hải quan - TCHQ) cho biết, theo quy định tại Luật Đầu tư năm 2014, có hiệu lực từ 1-7-2016, nội dung của Thông tư 20 không còn phù hợp. Nếu tiếp tục áp dụng dễ nảy sinh tình trạng DN lớn độc quyền phân phối ô tô, gây mất công bằng trong hoạt động kinh doanh.

- Cộng đồng DN đã có đề xuất bãi bỏ những quy định tại Thông tư 20 nhằm tạo sự cạnh tranh bình đẳng trong kinh doanh ô tô dưới 9 chỗ ngồi. Quan điểm của TCHQ về vấn đề này như thế nào, thưa ông?

- TCHQ đã có văn bản đánh giá tác động của Thông tư 20, báo cáo Bộ Tài chính, trình Chính phủ xem xét đưa ra quyết định về các điều kiện của thông tư này. Theo quy định tại Luật Đầu tư năm 2014, có hiệu lực từ ngày 1-7-2016, nội dung hướng dẫn tại Thông tư 20 không còn phù hợp. Điều này đã khiến cơ quan Hải quan và DN nhập khẩu ô tô lúng túng trong việc áp dụng từ thời điểm 1-7-2016 đến nay. Trả lời đề nghị của TCHQ, ngày 28-7, Bộ Công Thương cho biết, đang tổng hợp, báo cáo Thủ tướng Chính phủ và đề xuất phương hướng điều hành trong thời gian tới. Thực tế cho thấy, nhiều DN vừa và nhỏ kinh doanh ô tô phải tạm dừng kinh doanh do không đáp ứng đủ điều kiện quy định tại Thông tư 20 và đã chịu nhiều thiệt hại.

- Quy định tại Thông tư 20 có hạn chế được nhập siêu đối với mặt hàng ô tô?

- TCHQ đã nhận được phản ánh của các DN lớn nhập khẩu xe ô tô, kiến nghị duy trì các điều kiện quy định tại Thông tư 20. Tuy nhiên, theo số liệu thống kê của TCHQ, từ năm 2011 đến 2013, việc nhập khẩu xe ô tô nguyên chiếc từ 9 chỗ ngồi trở xuống đã giảm cả về số lượng và trị giá, đồng nghĩa với việc thuế thu được cũng giảm đi rất nhiều. Trong năm 2014, 2015 và 6 tháng đầu năm 2016, xe ô tô từ 9 chỗ ngồi trở xuống nhập khẩu đã tăng cả số lượng và trị giá. Thực tế này cho thấy, xét về lâu dài, việc áp dụng những quy định tại Thông tư 20 đã không thực sự góp phần kiềm chế nhập siêu.

- Có ý kiến cho rằng, nếu tiếp tục áp dụng Thông tư 20 sẽ dễ dẫn tới tình trạng độc quyền, thậm chí gian lận trong việc nhập khẩu ô tô từ 9 chỗ ngồi trở xuống. Ý kiến của ông về vấn đề này như thế nào?

- Việc áp dụng quy định của Thông tư 20 dễ dẫn đến xảy ra tình trạng một số DN sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước và một số DN lớn độc quyền phân phối ô tô, làm giảm tính cạnh tranh, mất công bằng trong hoạt động kinh doanh. Điều này không phù hợp với tinh thần các nghị quyết của Chính phủ về việc bảo đảm bình đẳng cho tất cả các DN, không phân biệt loại hình, thành phần kinh tế trong cơ hội tiếp cận các nguồn lực như: Vốn, tài nguyên, đất đai... và đầu tư, kinh doanh. Chính vì vậy, trong quá trình thực hiện nhiệm vụ kiểm tra giám sát về hải quan, chúng tôi có báo cáo Bộ Tài chính kiến nghị Bộ Công Thương đưa ra giải pháp, dựa trên mục tiêu của Chính phủ là cải thiện môi trường kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

- Cảm ơn ông!