Dùng xe hết "đát" chở học sinh: Hiểm họa được báo trước

Nhan nhản những chiếc xe hết "đát"

Từ lâu, người dân thị trấn Vân Đình (huyện Ứng Hòa) đã quá quen với hình ảnh hai chiếc xe khách cũ nát chuyên chở học sinh đến Trường THCS Nguyễn Thượng Hiền. Với giá dịch vụ đưa đón 350.000 đồng/tháng/học sinh, hai phương tiện này được nhiều phụ huynh xem là hợp lý, tiện lợi. 10h sáng 20-9, chúng tôi có mặt tại cổng Trường THCS Nguyễn Thượng Hiền khi xe mang biển xanh 31A-0056 (một trong hai chiếc xe cũ nát kể trên) không có người nhưng cửa mở toang. Trên xe, chủ phương tiện gia cố thêm 4 hàng ghế sắt, dưới vô lăng lủng lẳng một bó dây điện. Trên kính dán tem kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường (tem kiểm định) đã hết hạn từ tháng 8-2013. Để xác định lộ trình chuyên chở học sinh, phóng viên Báo Hànộimới đã bám theo chiếc xe số 31A-0056. Từ cổng Trường THCS Nguyễn Thượng Hiền, xe không rẽ ra quốc lộ mà chọn đi trên đê sông Cầu Bầu cho dù đường này đã xuống cấp, rất nhiều “ổ gà”, “ổ voi” và luôn trong tình trạng bụi bặm. Lộ trình này được cho là để tránh sự kiểm soát của cơ quan chức năng.

Trước đó, khoảng 16h ngày 19-9, khu vực quanh cổng Trường Tiểu học Tân Lập (xã Tân Lập, huyện Đan Phượng) có 6 xe ô tô đỗ chờ học sinh. Các xe đều mang biển kiểm soát một số tỉnh như Lạng Sơn, Hòa Bình, Bắc Kạn, thậm chí cả TP Hồ Chí Minh. Trong số đó, tem kiểm định của xe 53L-2468 hết hạn từ tháng 6-2016 nhưng hằng ngày vẫn 4 lượt đưa, đón học sinh. Tương tự, tại các cổng trường: Tiểu học Đại Yên (xã Đại Yên), Tiểu học thị trấn Chúc Sơn, Trường THCS Ngô Sỹ Liên (thị trấn Chúc Sơn) huyện Chương Mỹ khá tấp nập xe khách nhỏ chuyên đưa, đón học sinh. Những xe này phần lớn có hạn kiểm định đến tháng 10-2016 hoặc tháng 2-2017, đều ở tình trạng chung là cũ nát, chiếc thì vỡ gương, vỡ đèn, chiếc móp méo đầu, đuôi...

Qua tìm hiểu tại các trường học, việc thuê xe đưa đón học sinh đều do phụ huynh tự thống nhất với chủ xe, nhà trường không liên quan. Tuy nhiên, cũng có trường học đã cảnh báo với phụ huynh về những xe hết niên hạn sử dụng… nhưng nhiều cha mẹ vẫn "bỏ ngoài tai". Điển hình như Trường Tiểu học Tân Lập, Ban giám hiệu đã thông báo đến từng phụ huynh, trước khi thuê xe đưa đón con phải biết xe có an toàn, còn niên hạn sử dụng, còn hạn đăng kiểm hay không… Nếu phụ huynh nào biết xe hết hạn đăng kiểm, hết niên hạn sử dụng thì thông tin để nhà trường báo cơ quan chức năng xử lý… Tuyên truyền là vậy, nhưng chiếc xe 53L-2468 vẫn được hàng chục phụ huynh thuê đưa đón con, cho dù hạn kiểm định hết từ trước khi năm học mới bắt đầu.

Về việc này, Đại úy Chu Văn Giang, Đội trưởng Đội CSGT Công an huyện Đan Phượng cho hay: Trong tháng 3-2016, tại khu vực Trường Tiểu học Tân Lập, Đội đã xử lý 4 trường hợp, trong đó 1 xe không dán tem kiểm định và 3 xe hết hạn kiểm định nhưng vẫn đưa đón học sinh. Với xe 53L-2468, Đội sẽ tiếp tục rà soát, nếu xe hết niên hạn sử dụng, sẽ xử lý theo quy định của pháp luật. Trong khi đó, Đại úy Bùi Thanh Hiếu, Đội CSGT huyện Ứng Hòa cho biết: Qua thông tin phóng viên cung cấp, Đội đã xác minh xe mang BKS 31A-0056 do anh Trần Văn Hiền ở xã Quảng Phú Cầu mua lại của một người ở huyện Chương Mỹ. Xe đăng ký từ năm 1996, là xe của Cục Tần số vô tuyến điện. Chiếc xe này được thanh lý hay chuyển nhượng thế nào, Đội sẽ tiếp tục xác minh.

Thực tế, nhiều vụ tai nạn giao thông thương tâm đã xảy ra có liên quan đến xe hết niên hạn sử dụng hoặc chưa được kiểm định an toàn (không được phép lưu hành). Là hiểm họa được báo trước, nhưng có vẻ như điều này chưa đủ để làm cho nhiều người "sợ", nên xe quá "đát" vẫn còn đất sống.

Phụ huynh, người dân còn chủ quan

Theo quy định, xe hết niên hạn sử dụng sẽ bị thu hồi đăng ký, biển số, cấm lưu hành. Nhưng trên thực tế rất khó thực hiện. Trên địa bàn Hà Nội hiện vẫn còn xe hết niên hạn sử dụng tham gia giao thông, tập trung chủ yếu ở vùng ngoại thành, trên các tuyến đường nhánh, đường liên thôn, liên xã. Trong số đó, nhiều xe biển kiểm soát ở các tỉnh khác, khi gần hết hoặc đã hết niên hạn sử dụng, chủ xe không chấp hành quy định pháp luật, không tiêu hủy mà tìm cách bán lại cho người có nhu cầu. Càng vướng hơn khi các xe mua bán nhưng không làm thủ tục pháp lý, không thay tên đổi chủ. Để tránh kiểm tra của cơ quan chức năng, những xe này thường chạy lòng vòng trong phạm vi hẹp, luồn lách trong đường làng, ngõ xóm hoặc phục vụ một công việc nhất định trong làng, xã nên việc xử lý vi phạm gặp nhiều khó khăn. Theo số liệu của Phòng CSGT đường bộ - đường sắt, Công an TP Hà Nội, năm 2015, Phòng đã xử lý 107 trường hợp; 9 tháng đầu năm 2016 xử lý 83 ô tô hết hạn kiểm định nhưng không có trường hợp nào hết niên hạn sử dụng.

Để xử lý tồn tại này, Phòng CSGT đã chỉ đạo các đơn vị rà soát, thống kê những xe hết niên hạn sử dụng đăng ký biển kiểm soát Hà Nội để lập danh sách. Biển kiểm soát của những chiếc xe này sẽ được thông báo đến các đơn vị để trong quá trình làm nhiệm vụ, hướng dẫn giao thông, tuần tra kiểm soát chủ động phát hiện, xử lý. Bên cạnh đó, Phòng còn chỉ đạo các đơn vị tăng cường công tác nghiệp vụ, tiến hành điều tra cơ bản, nắm tình hình các tuyến đường, những địa bàn nhiều xe cũ, hết niên hạn hoạt động để bố trí lực lượng kiểm tra. Bên cạnh đó, Phòng thường xuyên rà soát số xe hết niên hạn sử dụng, gửi thông báo để chủ xe đến Phòng làm thủ tục thu hồi đăng ký, biển số. Trong năm 2015, Phòng đã gửi 703 thông báo, năm 2016 gửi 661 thông báo, yêu cầu chủ phương tiện đến làm thủ tục thu hồi đăng ký, biển số… tuy nhiên chỉ có 41 trường hợp chấp hành. Những hạn chế trong xử lý xe hết niên hạn nêu trên được lý giải là do người điều khiển phương tiện thường lợi dụng những tuyến đường nhỏ, liên thôn, liên xã hoặc hoạt động vào khung giờ CSGT không bố trí lực lượng tuần tra. Bên cạnh đó, chủ các phương tiện còn cố tình chây ỳ, không làm thủ tục nộp lại biển số và đăng ký cho cơ quan chức năng…

Việc tra cứu niên hạn sử dụng của xe ô tô (thông tin có tại trang http://www.vr.org.vn) và kiểm tra hạn kiểm định (tem kiểm định dán trên kính đầu xe) khá đơn giản, nhưng chưa được nhiều người quan tâm, khiến các chủ xe càng dễ bề hoạt động. Thực trạng xe hết “đát” đưa đón học sinh đến trường đã được nhiều cơ quan báo chí phản ánh, nhưng vi phạm vẫn tái diễn, tuy tần suất đã giảm đáng kể. Trung tá Cấn Văn Đăng, Đội trưởng Đội CSGT huyện Thạch Thất cho biết: Trên địa bàn huyện Thạch Thất có hơn 10 xe hoạt động tại 6 trường học nhận đưa đón học sinh. Tháng 10-2015, Đội đã xử lý 2 xe hết hạn kiểm định tại Trường THCS Thạch Hòa, đầu năm 2016 xử lý 1 trường hợp không dán tem kiểm định… nên đã răn đe được nhiều chủ phương tiện. Đến nay, trên địa bàn huyện không còn xe cũ nát, xe hết hạn kiểm định hay hết niên hạn sử dụng đưa đón học sinh…

Để xóa bỏ mối lo về tình trạng xe ô tô quá “đát” vẫn lén lút hoạt động tại các trường học, ngoài việc tăng cường kiểm tra, xử lý của lực lượng CSGT, TTGT… rất cần sự hợp tác từ chính các bậc phụ huynh, hãy "nói không" với xe ô tô hết “đát”, vì sự an toàn của con em mình và cả cộng đồng.