Quyết tâm chống sách lậu!

- Nếu cần đưa ra nhận định ngắn gọn về nạn sách lậu hiện nay, ông sẽ nói gì?

- Tình trạng sách lậu tràn lan đang ngày càng trở thành mối lo quá lớn với không chỉ riêng Trí Việt, mà là với Ngành Xuất bản nói chung. Đây thực sự là một vấn nạn, đòi hỏi sự chung tay loại trừ của toàn xã hội, sớm ngày nào tốt ngày đó.

- Trên thực tế, Trí Việt đã đối phó với nạn sách lậu ra sao?

- Chúng tôi xác định không thụ động, mà phải chủ động bảo vệ mình. Không thể sống chung với sách lậu, bởi nó là mầm mống của tệ nạn xã hội. Nửa tháng qua, Trí Việt đã cử người đi khắp các tỉnh, thành phố phía Bắc như Hải Phòng, Hải Dương, Bắc Ninh, Bắc Giang, Thái Nguyên, Hà Nội… và thấy rõ tình trạng sách lậu ngày càng gia tăng. Ở nhiều nhà sách, những cuốn sách được bày ở trên giá là sách thật, nhưng bên dưới là hàng bao tải sách lậu. Trí Việt luôn tìm chọn các tác phẩm nổi tiếng thế giới để dịch và xuất bản. Chi phí cho mỗi cuốn sách loại này là rất lớn, bao gồm tiền biên dịch, tiền bản quyền, nhưng thường mới bán được khoảng 2.000 cuốn thì sách in lậu đã có hàng vạn cuốn rồi. Chúng tôi từng nhiều lần phối hợp cùng lực lượng công an, quản lý thị trường đi bắt sách lậu thành công. Ví dụ như năm 2007, Trí Việt đã phối hợp cùng lực lượng chức năng phanh phui vụ in lậu ở Thái Nguyên. Tuy thế, nạn in lậu vẫn ngày càng phát triển tràn lan, nhiều lúc tôi cảm thấy như đối đầu với “mê hồn trận”.

- Một số nhà xuất bản (NXB) từng đề cập đến việc ứng dụng công nghệ mới nhằm chống in lậu, ông nghĩ sao về điều này?

- Chúng tôi từng sử dụng công nghệ mực phản quang. Nhưng các đầu nậu thậm chí còn chẳng thèm giấu cái sự làm giả của họ. Nhiều cuốn sách, nhìn thoáng bằng mắt thường cũng đủ thấy sự khác biệt. Ví dụ như cuốn Đắc nhân tâm của Trí Việt làm, thậm chí chúng tôi đã tìm thấy phiên bản thứ… 13! Tuần tới, chúng tôi dự định ra tự truyện của nghệ sĩ Ái Vân, vậy mà trên thị trường lúc này đã có đến 2 phiên bản lậu được rao bán trên internet với giá rẻ hơn nhiều so với giá in trên bìa sách.

- Ông nghĩ có nên giảm giá bán để “cạnh tranh ngược” với sách lậu?

- Đừng nghĩ rằng cứ mua sách lậu là có giá rẻ. Trong thực tế, có nhiều cuốn sách lậu còn đề giá cao gần gấp đôi sách thật, dù giảm giá thì họ vẫn có lãi hơn so với sách thật. Chưa kể là họ còn không phải mất phí bản quyền, không phải chi cho các khoản dịch thuật, thiết kế, quản lý, truyền thông… Đó thực chất là sự trốn thuế!

- Trong cuộc chiến chống sách lậu, First News có khi nào cảm thấy mình bị đơn độc?

- Chúng tôi không đơn độc. Chúng tôi có nhiều người ủng hộ, nhất là bạn đọc, trong đó có rất nhiều người đã gọi điện báo cho chúng tôi địa chỉ của những cơ sở in lậu. Hội Xuất bản cùng với các cơ quan quản lý nhà nước, bao gồm Cục Xuất bản, In và Phát hành sách cũng đã có công văn gửi các tỉnh, thành phố, các đơn vị quản lý thị trường đề nghị hỗ trợ cao nhất cho cuộc chiến chống sách lậu. Chúng tôi và các NXB khác cũng từng ngồi lại với nhau về chuyện chống sách lậu, nhưng chưa đi đến đâu vì mới chỉ dừng ở việc bàn thảo. Tôi tin là nhiều NXB khác đang quan sát, theo dõi nỗ lực của chúng tôi để có những bài học cho mình.

- Ông có thể chia sẻ những được, mất mà First News từng trải qua trong cuộc chiến chống sách lậu?

- Chúng tôi là đơn vị đầu tiên khởi kiện về bản quyền sách và đã 3 lần thành công. Nhưng cũng không ít lần va phải những “tảng đá” lớn, mà “khủng” nhất là vụ kiện đối với cơ sở gia công Huy Thi kéo dài suốt 5 năm qua. Cơ sở này bị Đội quản lý thị trường số 15 - Cục Quản lý thị trường Hà Nội lập biên bản thu giữ hàng nghìn cuốn sách lậu, những sản phẩm làm giả 2 tác phẩm của Trí Việt vào tháng 11-2011, nhưng chủ cơ sở chỉ bị xử phạt hành chính có 25 triệu đồng và tịch thu, tiêu hủy toàn bộ số sách và bìa 2 cuốn sách nói trên. Trong khi đó, trải qua 2 phiên sơ thẩm và phúc thẩm, First News không hề được bồi thường thiệt hại. Vì vậy, mới đây, chúng tôi đã đề nghị giám đốc thẩm, tái thẩm đối với bản án phúc thẩm liên quan đến vụ việc này.

- Ông trông chờ gì ở lần giám đốc thẩm này?

- Chúng ta đã và đang hội nhập sâu rộng với quốc tế, nên phải đặc biệt tôn trọng vấn đề bản quyền. Tôi từng nghe chuyện một vị giáo sư phải khăn gói từ TP Hồ Chí Minh ra Hà Nội, đến nhà chủ đầu nậu để “xin anh đừng in lậu sách của tôi nữa”. Chuyện đó thật quá đau đớn! Trí Việt quyết tâm làm đến cùng, bởi lẽ quyền tác giả theo Luật Sở hữu trí tuệ cần phải được tôn trọng. Trí Việt cũng có thể tập hợp hồ sơ, khởi kiện theo luật quốc tế về bản quyền.

- Xin cảm ơn ông!