Bài 2: “Mê hồn trận” thuốc thú y

Mỗi tỉnh có gần 200 cửa hàng thuốc thú y

Theo Hội Thú y Việt Nam, cả nước có 58 công ty sản xuất, phân phối (Navetco, Vinavetco, Hanvet, Vetvaco,...) với 6.768 loại thuốc có trong danh mục thuốc thú y được phép lưu hành và hơn 3.000 loại thuốc của 40 nước nhập khẩu, trong đó có gần 2.000 loại có chứa hoạt chất kháng sinh. Mỗi tỉnh trung bình có khoảng gần 200 cửa hàng thuốc thú y. Tuy nhiên, các tỉnh, thành phố chưa quản lý được các loại thuốc được phép lưu hành, đặc biệt là các xã, thị trấn.

Chủ tịch Hội Thú y Việt Nam Đậu Ngọc Hào cho biết, dù Bộ NN&PTNT đã áp dụng tiêu chuẩn thực hành tốt (GMP) đối với việc sản xuất, kinh doanh thuốc thú y nhưng việc quản lý còn nhiều bất cập. Một số cơ sở sản xuất chưa có bộ phận quản lý chất lượng, chưa thực sự quan tâm đầu tư trang thiết bị và chưa đào tạo cán bộ đủ trình độ chuyên môn nên chưa kiểm soát được chất lượng nguyên liệu đầu vào, bán thành phẩm và thành phẩm. Việc kiểm tra chất lượng ở nhiều nơi chỉ bằng cảm quan và một số chỉ tiêu lý, hóa đơn giản. Thậm chí, một số cơ sở sản xuất quy mô nhỏ, chưa bảo đảm điều kiện vệ sinh thú y, thiết bị sản xuất lạc hậu, dẫn tới chất lượng thuốc còn hạn chế.

Dù thị trường thuốc thú y như "mê hồn trận" song việc quản lý ở cơ sở còn lỏng lẻo, dẫn tới việc một số cửa hàng kinh doanh lén lút bán các loại thuốc ngoài danh mục. Theo khảo sát của Hội Thú y Việt Nam, có hơn 60% cửa hàng bán các loại hóa chất, kháng sinh thuộc danh mục cấm sử dụng và hạn chế sử dụng. Các loại hóa chất, kháng sinh Eprofloxacin, Ofloxacin, nhóm Furazolidon, Ciprofloxacin... đã bị cấm từ lâu nhưng vẫn được bán công khai. Dù việc sử dụng chất cấm làm tăng trọng vật nuôi rất nguy hiểm cho người tiêu dùng, nhưng do thiếu hiểu biết, lại ham lợi nên một số hộ dân vẫn mua, trộn vào thức ăn.

Theo ông Vũ Sỹ - Trạm trưởng Trạm Thú y huyện Mê Linh, dù cán bộ thú y cơ sở thường xuyên tuyên truyền nâng cao nhận thức cho người dân nhưng vì trong các thành phần thuốc có quá nhiều chủng loại nên vẫn có tình trạng bà con mua các loại vắc xin không đúng về chữa bệnh cho GSGC. “Trước thực trạng này, Trạm chủ yếu khuyến cáo người dân sử dụng thuốc kháng sinh cần phải để cho vật nuôi có thời gian cách ly trước khi xuất bán ra thị trường, còn việc người nuôi thực hiện thế nào thì cán bộ thú y cơ sở không thể kiểm soát nổi” - ông Vũ Sỹ nhấn mạnh.

Xử phạt chỉ mang tính nhắc nhở

Phó Chi cục trưởng Chi cục Thú y Hà Nội Nguyễn Ngọc Sơn cho biết, công tác quản lý các cơ sở buôn bán thuốc thú y, thức ăn chăn nuôi chưa được thực hiện theo đúng quy định, trong khi việc xử lý vi phạm trong hoạt động buôn bán, hành nghề chuyên môn khám chữa bệnh cho GSGC còn nhiều bất cập. Cụ thể, xử lý các cơ sở buôn bán thuốc thú y, thức ăn chăn nuôi vi phạm chủ yếu bằng hình thức nhắc nhở, cảnh cáo nên rõ ràng chưa đủ sức răn đe.

Phó Chủ tịch UBND thị trấn Chúc Sơn (Chương Mỹ) Nguyễn Văn Đức nêu rõ, trên địa bàn thị trấn có hơn 10 cửa hàng kinh doanh vật tư nông nghiệp, quy mô nhỏ lẻ, bán tại gia đình nên việc kiểm soát rất khó khăn. Nhiều hộ không hợp tác khi đoàn kiểm tra của huyện và thị trấn tới làm việc. Chưa kể cán bộ chuyên môn cũng không nắm rõ về danh mục thuốc thú y, gây khó khăn cho công tác quản lý. Và cứ kiểm tra là ra vi phạm cũng vì thế.

Còn ông Phạm Khắc Diến - Chánh Thanh tra Sở NN&PTNT Hà Nội cho biết, trong 9 tháng qua, các đơn vị của Sở đã kiểm tra 47 tổ chức, cá nhân buôn bán thuốc thú y, thức ăn chăn nuôi, thức ăn chăn nuôi bổ sung, phát hiện lập biên bản, xử phạt vi phạm hành chính 11 trường hợp với số tiền 193 triệu đồng với các hành vi: Không có giấy đủ điều kiện kinh doanh thuốc thú y, kinh doanh không đúng địa điểm ghi trong đăng ký kinh doanh, không có giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh; không có chứng chỉ hành nghề kinh doanh thuốc thú y; kinh doanh thuốc thú y không có trong danh mục thuốc được phép lưu hành tại Việt Nam; bày bán thuốc thú y chung với thức ăn chăn nuôi; kinh doanh thuốc thú y hết hạn sử dụng...

Rõ ràng, một mặt hàng có thể ảnh hưởng rất lớn đến sức khỏe người dùng nếu chúng được sử dụng sai mục đích, không đúng đối tượng, liều lượng... trong chăn nuôi, tạo ra những thành phẩm vật nuôi không bảo đảm vệ sinh an toàn thực phẩm, nhưng việc quản lý rất lỏng lẻo là điều không thể chấp nhận.
(Còn nữa)