Phải bảo đảm tính ổn định lâu dài

Không để lọt tội phạm, ủng hộ quy định pháp nhân hình sự

Một trong những nội dung được tập trung thảo luận là việc xác định hàm lượng ma túy làm cơ sở cho việc xử lý hình sự. ĐB Nguyễn Thị Thủy (Đoàn Bắc Kạn) cho rằng, quy định bắt buộc phải giám định để xác định hàm lượng ma túy tinh chất là không phù hợp, không bảo đảm công bằng trong xử lý giữa vụ án thu được và vụ án không thu được ma túy (số vụ án không thu được ma túy ở nước ta hiện chiếm khoảng trên 20% tổng số vụ án ma túy thụ lý)... Nhiều ĐBQH đề nghị, BLHS phải xây dựng trên cơ sở tạo điều kiện để các cơ quan tố tụng hình sự đấu tranh trấn áp tội phạm ma túy, nên cần bỏ quy định bắt buộc phải giám định hàm lượng ma túy tinh chất.

ĐB Đào Thanh Hải (Đoàn Hà Nội) nhận định, việc lượng hóa một cách tối đa các dấu hiệu tội phạm và giá trị phạm pháp làm căn cứ để định tội, định khung hình phạt là bước tiến lớn về xây dựng luật. Nhưng chính quy định này dẫn đến nhiều sai sót trong BLHS năm 2015, quy định cụ thể nhưng không đầy đủ, sót lọt, tạo khoảng trống pháp luật. “Điều khoản nào đã quy định định lượng cụ thể thì tiếp tục quy định, nhưng cần bổ sung thêm tình tiết định tính để tránh bỏ lọt tội phạm” - ĐB Đào Thanh Hải đề nghị.

BLHS năm 2015 lần đầu tiên quy định chế định trách nhiệm hình sự của pháp nhân. ĐB Lê Quân (Đoàn Hà Nội) nhận định, đây là điểm đổi mới nổi bật mang tính đột phá trong chính sách hình sự ở nước ta nhằm góp phần khắc phục những hạn chế trong xử lý các vi phạm của pháp nhân thương mại, nhất là những vi phạm trong lĩnh vực kinh tế và môi trường. Tuy nhiên, do đây là nội dung hết sức mới, nên việc áp dụng còn nhiều lúng túng. Ví như, tại Điều 75 của dự thảo luật quy định về pháp nhân thương mại chỉ chịu trách nhiệm hình sự khi hội đủ 4 điều kiện thì e rằng chỉ truy cứu trách nhiệm hình sự được các pháp nhân công khai phạm tội mà không trừng phạt được các pháp nhân che giấu phạm tội hoặc các pháp nhân được thành lập ra để làm một phương thức phạm tội.

Sửa đổi căn bản, toàn diện

ĐB Phạm Huyền Ngọc (Đoàn Ninh Thuận) nêu quan điểm: “Để xảy ra sai sót trong BLHS sẽ dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng, vì vậy phải sửa đổi triệt để, toàn diện BLHS năm 2015 nhằm xây dựng bộ luật có tính ổn định lâu dài phục vụ tốt công tác đấu tranh, phòng, chống tội phạm”. ĐB Nguyễn Thị Mai Hoa (Đoàn Nghệ An) đề nghị: “Nên có những báo cáo tác động xã hội về những điều luật sửa đổi làm căn cứ để quyết định; nên tách những điều có quan điểm khác nhau để lấy ý kiến rộng rãi trong xã hội”.

Với tinh thần trách nhiệm cao, đã có 49 đại biểu phát biểu, tranh luận về các nội dung khác nhau trong dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều BLHS năm 2015. Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long cho biết, các ý kiến đã đề cập đến 140 điều trong dự thảo luật, trong đó ngoài 141 điều Chính phủ trình, có thêm 75 điều được ĐBQH đề nghị sửa đổi, bổ sung. Bộ trưởng khẳng định tiếp thu nghiêm túc tất cả các ý kiến để tiếp tục hoàn thiện dự thảo luật.

Kết luận về vấn đề này, Phó Chủ tịch Quốc hội Uông Chu Lưu giao cơ quan thẩm tra phối hợp với cơ quan chủ trì soạn thảo, cơ quan tư pháp trung ương, cơ quan hữu quan nghiên cứu đầy đủ ý kiến phát biểu tại hội trường và thảo luận tại các tổ để hoàn thiện dự thảo luật… Ủy ban Thường vụ Quốc hội sẽ chỉ đạo tổ chức hội nghị ĐBQH chuyên trách để sớm cho ý kiến, trước khi trình Quốc hội tại kỳ họp thứ ba, đồng thời lấy ý kiến các cơ quan, địa phương, đoàn thể với tinh thần bảo đảm chất lượng cao nhất cho BLHS.