Cân nhắc đối tượng cảnh vệ là khu vực trọng yếu

Dự thảo Luật Cảnh vệ gồm 6 chương, 36 điều. So với Pháp lệnh Cảnh vệ năm 2005, dự thảo Luật đã bổ sung 02 chương, 15 điều và đã lồng ghép vấn đề bình đẳng giới tại các điều 5, 6, 15, 19 và 34 dự thảo Luật.

Tại Điều 10 của dự thảo Luật quy định đối tượng cảnh vệ gồm:

Người giữ chức vụ, chức danh cấp cao của Đảng Cộng sản Việt Nam, Nhà nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam và Ủy ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam: Tổng Bí thư Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam; Chủ tịch nước; Chủ tịch Quốc hội; Thủ tướng Chính phủ; Nguyên Tổng Bí thư Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, nguyên Chủ tịch nước, nguyên Chủ tịch Quốc hội, nguyên Thủ tướng Chính phủ; Uỷ viên Bộ Chính trị Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam; Bí thư Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam; Chủ tịch Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, Phó Chủ tịch nước, Phó Chủ tịch Quốc hội, Phó Thủ tướng Chính phủ.

Khách quốc tế đến thăm và làm việc tại Việt Nam: Người đứng đầu Nhà nước, cơ quan lập pháp, Chính phủ; Cấp phó của người đứng đầu Nhà nước, cơ quan lập pháp, Chính phủ, trên cơ sở có đi có lại; Khách mời của Tổng Bí thư Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, Chủ tịch nước, Chủ tịch Quốc hội, Thủ tướng Chính phủ; Khách mời khác theo đề nghị của Bộ trưởng Bộ Ngoại giao, trên cơ sở có đi có lại.

Khu vực trọng yếu: Khu vực làm việc của Trung ương Đảng; Khu vực làm việc của Chủ tịch nước; Khu vực làm việc của Quốc hội; Khu vực làm việc của Chính phủ; Lăng Chủ tịch Hồ Chí Minh; Bảo tàng Hồ Chí Minh; Khu di tích Phủ Chủ tịch; Quảng trường Ba Đình; Đài tưởng niệm các Anh hùng liệt sỹ.

Sự kiện đặc biệt quan trọng: Đại hội đại biểu toàn quốc của Đảng; Hội nghị của Ban chấp hành Trung ương Đảng; Kỳ họp của Quốc hội; Phiên họp của Bộ Chính trị, Ban Bí thư, Hội đồng Quốc phòng - An ninh, Uỷ ban Thường vụ Quốc hội, Chính phủ; Hội nghị, lễ hội do Trung ương Đảng, Nhà nước tổ chức; Đại hội đại biểu toàn quốc do các tổ chức chính trị - xã hội ở Trung ương tổ chức; Hội nghị quốc tế tổ chức tại Việt Nam có đối tượng cảnh vệ quy định tại khoản 1, điểm a, điểm b khoản 2 Điều này tham dự, chủ trì Hội nghị.

Trong Báo cáo thẩm tra dự án Luật, Chủ nhiệm Ủy ban quốc phòng và an ninh của QH Võ Trọng Việt cho biết,  đa số ý kiến nhất trí với quy định của dự thảo Luật về đối tượng cảnh vệ với những lý do nêu trong Tờ trình của Chính phủ là phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ và điều kiện kinh tế - xã hội của đất nước. Trường hợp cần thiết, Luật giao Ủy ban thường vụ Quốc hội điều chỉnh hoặc bổ sung đối tượng cảnh vệ và biện pháp cảnh vệ.

Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng, Khoản 5 Điều 10 dự thảo Luật giao Ủy ban thường vụ Quốc hội điều chỉnh hoặc bổ sung đối tượng cảnh vệ, biện pháp cảnh vệ là làm thay đổi về nội dung của Luật, đồng thời các biện pháp cảnh vệ chủ yếu là hạn chế quyền con người, quyền công dân phải do Luật định nên đề nghị bỏ khoản này.

Có ý kiến đề nghị cân nhắc đối tượng cảnh vệ là khu vực trọng yếu gồm: Bảo tàng Hồ Chí Minh, Quảng trường Ba Đình và Đài tưởng niệm các Anh hùng liệt sĩ, vì đây là các địa điểm công cộng nên chuyển lực lượng khác tổ chức bảo vệ; cần làm rõ tiêu chí xác định quy mô, tầm quan trọng của hội nghị, lễ hội, hội nghị quốc tế được coi là “Sự kiện đặc biệt quan trọng”; ý kiến khác đề nghị chỉ quy định đối tượng cảnh vệ là yếu nhân để tránh chồng chéo với nhiệm vụ của Cảnh sát bảo vệ khu vực trọng yếu, các sự kiện quan trọng, đồng thời để bảo đảm tinh gọn về tổ chức.

Về sử dụng vũ khí trong khi thi hành nhiệm vụ (Điều 23), đa số ý kiến cho rằng, việc nổ súng liên quan trực tiếp đến tính mạng, sức khỏe của con người. Vì vậy, việc cán bộ, chiến sĩ cảnh vệ nổ súng phải tuân thủ các nguyên tắc, quy định của dự thảo Luật quản lý, sử dụng vũ khí, vật liệu nổ và công cụ hỗ trợ.

Dự thảo Luật Cảnh vệ quy định nổ súng “để tiêu diệt” đối tượng đang có hành vi tấn công trực tiếp đối tượng cảnh vệ hoặc sĩ quan, hạ sĩ quan, chiến sĩ cảnh vệ là chưa phù hợp với nguyên tắc “người sử dụng cần hạn chế thiệt hại do việc nổ súng gây ra” và cần bảo đảm điều kiện về “phòng vệ chính đáng” hoặc “tình thế cấp thiết” theo Bộ Luật hình sự. Để kịp thời ngăn chặn hành vi này, nhiều khi chỉ cần sử dụng các biện pháp nghiệp vụ, công cụ hỗ trợ hoặc bắn bị thương, vì nếu đối tượng còn sống sẽ thuận lợi hơn trong công tác xác minh, điều tra, xử lý vụ việc.