Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng: Nợ công tăng nhanh là hoàn toàn chính xác!

Bộ trưởng Bộ Tài chính Đinh Tiến Dũng thừa nhận nợ công giai đoạn 2011-2015 tăng nhanh. Giai đoạn 2001 nợ công chiếm 36,5 % GDP; năm 2005 chiếm 40,8 %; năm 2010 chiếm 50%; năm 2015 chiếm 62,2%. Về quy mô, năm 2015 nợ công là 2,68 triệu tỷ đồng, gấp 2,3 lần năm 2010, gấp 7,6 lần năm 2005 và gấp 14,8 lần 2001. Tốc độ tăng nợ công giai đoạn 2011-2015 là 18,4%/năm, cao gấp 3 lần tăng trưởng kinh tế.

Trong điều hành hàng năm, chúng ta phải đảo nợ. Năm 2013 đảo nợ 47.000 tỷ. Con số này tăng lên 106.000 tỷ năm 2014; 125.000 tỷ năm 2015 và năm nay là 95.000 tỷ.

Về nguyên nhân, Bộ trưởng Tài chính cho hay tăng trưởng kinh tế không đạt kế hoạch. Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XI đề ra mục tiêu tăng trưởng kinh tế giai đoạn 2011-2015 từ 7%-7,5%. Nhưng do những nguyên nhân khách quan, đặc biệt là sự suy thoái của kinh tế thế giới nên tại Kỳ họp thứ hai Quốc hội khóa XIII đã ra Nghị quyết số 10/2011 quyết định tỷ lệ tăng trưởng kinh tế trong giai đoạn này là 6,5%-7%/năm. Tỷ lệ huy động thuế phí vào ngân sách nhà nước không quá 22%-23% và giữ nguyên các chỉ tiêu về an sinh xã hội như giảm nghèo, tạo thêm việc làm mới...

Mặt khác, trong thực hiện, giá trị GDP cũng không đạt như dự toán và làm cho tỷ lệ nợ công tăng lên như năm 2015, như đã báo cáo QH, nợ công đã tăng lên 0,9% so với GDP dự toán. Năm 2014 cũng tương tự như vậy. Do không đạt giá trị GDP dự toán là 4,2 triệu tỷ đồng (thực hiện 3,9 triệu tỷ đồng) đã khiến tỷ lệ nợ công tăng từ mức 54,3% GDP lên 58,5% GDP.

Nguyên nhân thứ 3, tái cơ cấu nền kinh tế của chúng ta trong thời gian qua, đặc biệt tái cơ cấu đầu tư công, ngân hàng thương mại, doanh nghiệp nhà nước, nông nghiệp không đạt yêu cầu. Trong khi đó, trong 5 năm qua, chúng ta điều chỉnh chính sách về giảm thu để tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh, thúc đẩy phát triển sản xuất của doanh nghiệp; giá dầu thô giảm...

Về chi, chúng ta giữ theo tốc độ tăng trưởng kinh tế hàng năm Chính phủ đã trình Quốc hội thông qua, đặc biệt chi an sinh xã hội, giảm nghèo, chi lương trong giai đoạn này (không kể tiền lương) đã tăng đến 18%/năm, cao hơn tốc độ tăng thu và tăng chi. Qua đó, làm cho cơ cấu chi ngân sách nhà nước/GDP tăng rất nhanh, lên tới 67,8% và tăng 8% so với giai đoạn trước. Trong đó, tăng chi cho con người tác động 7/10 của tăng chi thường xuyên.

Thực hiện Nghị quyết của Đại hội Đảng, Nghị quyết của Trung ương, Nghị quyết Quốc hội về đầu tư, xây dựng kết cấu hạ tầng đường bộ, xây dựng nông thôn mới, xóa đói giảm nghèo... trong giai đoạn này, Chính phủ trình Quốc hội hàng năm phát hành thêm giai đoạn 2012-2014 là 225.000 tỷ đồng trái phiếu Chính phủ; giai đoạn 2014-2016 phát hành thêm hơn 170.000 tỷ đồng.

Đồng thời, Chính phủ cũng trình Quốc hội tăng tỷ lệ bội chi các năm ở mức cao để tăng nguồn cho đầu tư phát triển. Riêng giai đoạn 2011-2015, dự toán bội chi là 872.000 tỷ đồng, thực tế thực hiện là 1.027 triệu tỷ đồng. Do vậy, riêng về nợ công (số tuyệt đối) tăng lên 1,2 triệu tỷ đồng.

"Nhận định nợ công tăng nhanh, áp lực trả nợ lớn là hoàn toàn chính xác", Bộ trưởng thừa nhận.

Để quản lý nợ công, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng nêu ra hàng loạt giải pháp như tiếp tục hoàn thiện thể chế về quản lý nợ công, quản lý ngân sách, từng bước tái cơ cấu lại nợ công, tái cơ cấu lại kỳ hạn và lãi suất của nợ công...