Nhà sáng chế của nông dân

Khởi nghiệp với chiếc máy “có một không hai”

Anh Nguyễn Hải Châu sinh năm 1969 tại Nghệ An, từng tốt nghiệp ĐH Mở, Ngành Công nghệ thông tin. Dù không qua bất kỳ một trường lớp đào tạo bài bản về cơ khí, kỹ thuật nào song niềm say mê với máy móc đã truyền cho anh động lực nghiên cứu, sáng tạo trong lĩnh vực này. Cách đây trên 10 năm, năm 2005, khi là cán bộ dự án cho một tổ chức phi chính phủ, anh thường xuyên đến các vùng nông thôn để thực hiện các dự án chuyển giao kỹ thuật. Anh nhận thấy, những nơi anh tới, đều rất khó khăn và hiếm thiết bị sản xuất nông nghiệp. Nếu có thì đa phần được nhập về từ Trung Quốc với các tính năng đơn giản, giá thành cao, trong quá trình vận hành lại thường xuyên gặp sự cố. Từ đó, anh Châu đề nghị với chủ dự án cho phép được trực tiếp sửa chữa, cải tiến những chiếc máy này giúp nông dân.

Sau đó, để dồn sức, chuyên tâm mày mò chế tạo máy, anh Châu đã làm đơn xin nghỉ không lương. Anh Châu nhớ lại: “Khi xem xét nghiên cứu, tôi băn khoăn vì sao trong cùng một loại máy lại không thể kết hợp nhiều chức năng vừa giảm chi phí vừa tiết kiệm được thời gian sản xuất? Nhưng từ ý tưởng đến thực tiễn lại không hoàn toàn đơn giản. Không ít lần gặp thất bại, tôi lại tìm tài liệu tra cứu bổ sung rồi đến “thỉnh giáo” các thợ cơ khí có chuyên môn”. Thời gian đó anh đi nhiều, lang thang ở khắp các cửa hàng bán máy nông nghiệp, thâm nhập các cơ sở sản xuất để tìm hiểu quy trình vận hành của các loại máy đang lưu hành trên thị trường. Anh mua máy về, "giam" mình trong nhà, tháo rời toàn bộ các chi tiết máy để tìm ra nguyên lý hoạt động. Anh thức trắng nhiều đêm ngồi phác thảo các bộ phận, chi tiết rồi tính toán công năng và các thông số hiệu suất, kỹ thuật. Ban ngày, anh lại tất bật với việc hàn, tiện, tháo ra, lắp vào thay đổi các chi tiết của máy cho phù hợp với tính năng. Thời gian nghỉ việc không lương sắp hết mà công việc chế tạo máy vẫn còn dang dở, anh Châu lại đánh liều làm đơn “xin ra thêm thời hạn”. Để có tiền đầu tư chế tạo máy, anh xin làm nhân viên tiếp thị, giao hàng vào ban ngày, tối về anh lại ngồi mày mò, nghiên cứu các bản vẽ thiết kế. Cứ thế, ròng rã 2 năm trời, chiếc máy nông nghiệp băm nghiền đa năng đầu tiên cũng ra đời với ba chức năng: Băm nhỏ, nghiền nát và nghiền bột. Nhiều tính năng nhưng cấu tạo máy khá đơn giản, có thể tháo rời từng bộ phận và trọng lượng chỉ khoảng 50kg. Lúc bấy giờ, đây được coi là chiếc máy gần như “có một không hai” trên thị trường.

Không “ngủ quên” với thành công

Anh Châu chia sẻ: “Máy vừa nghiền ngô, lại có thể băm cỏ, chuối hay nghiền các loại đỗ, gạo, sắn thành bột khô… Trên thị trường khi ấy chưa có máy nào có thể thực hiện cùng một lúc được ba chức năng, một số máy của Nhật có mặt tại Việt Nam khi đó cũng chỉ thực hiện tối đa được hai chức năng...”. Chiếc máy đa chức năng của anh có giá thành khá hợp lý, chỉ từ 4 triệu đồng đến 6 triệu đồng, tùy theo nhu cầu lắp đặt ít hay nhiều chức năng cho máy. Chế tạo máy thành công rồi nhưng khó nhất vẫn là khâu tìm đầu ra cho sản phẩm. Ban đầu, anh Châu mang sản phẩm đến từng đại lý giới thiệu đồng thời ký gửi nhưng đến đâu cũng từ chối vì máy chưa có thương hiệu. Bao nhiêu tiền bạc, công sức đầu tư máy móc coi như đi tong, anh Châu lại phải chạy khắp nơi vay mượn bạn bè để duy trì sản xuất.

Nhận thấy việc chào hàng không có kết quả, anh Châu thuê đội ngũ tiếp thị hùng hậu chở máy đến từng hộ nông dân giới thiệu. Cũng có một vài gia đình đồng ý dùng thử, thấy hiệu quả thì bắt đầu đặt mua. Những đơn hàng đầu tiên khiến anh Châu mừng đến phát khóc. Khi đã có thương hiệu, sản phẩm cũng được nhiều người biết đến, anh bắt đầu mò mẫm nghiên cứu xây dựng các kênh bán hàng chuyên nghiệp để quảng bá. Tại các tỉnh, thành lớn trên cả nước, anh Châu đều có các đại lý ký gửi, giới thiệu sản phẩm: “Tôi chú trọng việc bán hàng online, mở trang web, đường dây nóng và đội ngũ tiếp thị hùng hậu… vì thế sản phẩm có sức tiêu thụ tốt hơn nhiều…”. Nhiều nông dân ở các tỉnh như: Thái Bình, Nam Định, Hà Nam, Tây Ninh, Đắc Nông, Gia Lai, Bạc Liêu… cũng tìm về tận nơi để đặt mua hàng. Để mở rộng thị trường, anh còn chủ động thông qua các du học sinh người Lào và Campuchia để xây dựng kênh bán hàng tại các thị trường nước ngoài. Thấy việc tiêu thụ tốt, nhiều du học sinh đã đầu tư và trở thành đại lý chuyên phân phối các sản phẩm máy nông nghiệp của anh Châu.

Bây giờ, ngoài chiếc máy băm nghiền đa năng 3A, anh Nguyễn Hải Châu còn sáng chế và cải tiến được hơn 30 loại máy nông nghiệp với những công dụng và chức năng khác nhau như: Máy chế biến thức ăn chăn nuôi, máy băm cỏ, máy làm cám viên, máy nghiền phế phẩm nông nghiệp, máy xay bột, máy tách hạt... Đặc biệt, tất cả những ý tưởng, linh kiện hay lắp ráp đều do một mình anh Châu xây dựng và trực tiếp điều hành sản xuất. Nhìn “bộ sưu tập” máy móc khổng lồ mà anh Châu dày công sáng chế, nhiều người hết lời thán phục. Những loại máy móc của anh đã dần thay thế các loại máy móc của Trung Quốc, Nhật Bản tại thị trường trong nước, một số máy móc khác còn được xuất khẩu sang các nước như Lào, Campuchia, Malaysia... Hiện xưởng sản xuất của anh Châu đã có đến hơn 100 thợ và gần 30 đại lý phân phối trên cả nước, mỗi năm cung cấp cho thị trường khoảng 2.000 máy, đạt doanh thu cả chục tỷ đồng.

Chỉ tay về phía mấy thợ trẻ, anh Châu nói tiếp: “Tất cả đều là bạn trẻ ở mọi nơi tới đây vừa học vừa làm. Một số người tay nghề đã thành thợ cả; giúp được con em trong vùng có công ăn việc làm, tôi vui lắm. Tuy nhiên, chuyện thiếu thợ lành nghề cũng đang là cái khó của tôi. Muốn đầu tư máy móc hiện đại hơn phải có thợ cơ khí học hành bài bản. Học với mình cũng được, nhưng mất thời gian lâu, thợ vững lý thuyết, nắm được những nguyên lý cơ bản rồi vô đây thực hành thì chắc chắn mau giỏi…”.

Gắn bó với nghề nông và những người nông dân “một nắng hai sương”, những thành công của anh Châu đã giúp công việc đồng áng bớt nặng nhọc và cho năng suất cao hơn, giúp người nông dân giải phóng sức lao động, ổn định cuộc sống, vươn lên làm giàu chính đáng. Nhưng với anh, thế vẫn còn chưa đủ. “Tôi vẫn đang tiếp tục cải tiến, bổ sung để cho ra đời nhiều loại máy hiện đại, hiệu quả và hạ giá thành đến mức thấp nhất có thể để người nông dân nào cũng có thể tìm mua được” - anh Châu chia sẻ.