Vì lợi ích chung của thành phố

Trong quá trình đô thị hóa, đáp ứng nhu cầu phát triển, việc giải phóng mặt bằng (GPMB) những năm qua được thực hiện với quy mô rộng khắp. Hàng nghìn công trình, dự án có ý nghĩa quan trọng với sự phát triển của thành phố cũng như đời sống dân sinh đã được triển khai. Điển hình là các dự án hạ tầng giao thông lớn như đường Nhật Tân - Nội Bài, Đại lộ Thăng Long, các tuyến đường sắt đô thị; những nút giao quan trọng như Xã Đàn - Ô Chợ Dừa, Trần Khát Chân - đê Nguyễn Khoái; các không gian xanh phục vụ cộng đồng như Công viên Hòa Bình, Yên Sở, Cầu Giấy; và rất nhiều các khu đô thị mới, khu công nghiệp... Sự hiện diện của các công trình, dự án đã góp phần tạo diện mạo mới cho thành phố, người dân ở các khu vực quanh dự án cũng có điều kiện phát triển kinh tế, nâng cao chất lượng sống.

Tuy nhiên, công tác GPMB và xử lý các vấn đề hậu GPMB của Hà Nội vẫn tiềm ẩn phức tạp, nhạy cảm và bức xúc. Bên cạnh những công trình, dự án được thực hiện nhanh gọn thì cũng có không ít dự án bị đình trệ, gặp nhiều vướng mắc. Làm thế nào để hạn chế thấp nhất những hệ lụy của GPMB, tạo sự đồng thuận trong nhân dân đang được đặt ra đối với các nhà quy hoạch của Hà Nội?

Phải khẳng định là việc GPMB dù thế nào cũng sẽ tạo nên những xáo trộn nhất định đến cuộc sống của người dân. Nhiều gia đình phải rời nơi đã sinh sống từ nhiều thế hệ, thay đổi trong nếp sống, công việc hằng ngày; có gia đình phải hy sinh lợi ích riêng, từ bỏ ruộng vườn để nhường đất cho dự án. Song, cũng phải nhìn nhận rằng trong quá trình phát triển thì việc phải hy sinh lợi ích nhỏ cho mục tiêu lớn của cộng đồng là một thực tế khách quan, tất yếu. Bởi chính các công trình, dự án sẽ đem lại những lợi ích thiết thực cho sự phát triển chung của thành phố và cả những lợi ích về dân sinh.

Thế nhưng, thực tế không phải ai cũng nhận thức đúng được những lợi ích lâu dài này. Trong khi phần lớn người dân nằm trong các dự án đã tự nguyện dời dọn công trình, hoa lợi để bàn giao mặt bằng thì vẫn có những hộ không nhận tiền đền bù và cản trở việc GPMB. Thực tế đã có những dự án trọng điểm bị chậm tiến độ thi công vì không có mặt bằng xây dựng, chấp nhận bị phạt hàng tỷ đồng, bị “đội” giá, đặc biệt là công trình bị chậm đưa vào phục vụ cộng đồng gây thiệt hại rất lớn cho xã hội. Đáng nói là những thiệt hại lớn lao với kinh tế - xã hội đó đôi khi lại chỉ vì vài hộ theo đuổi những lợi ích riêng mà không đồng thuận trong công tác GPMB.

Có thể nói, việc tìm được tiếng nói đồng thuận giữa chính quyền và người dân sẽ là lời giải then chốt cho công tác GPMB. Nhưng, điều này cũng cần xuất phát từ trách nhiệm của cả hai phía. Mới đây, Thành ủy Hà Nội đã có Nghị quyết số 08/NQ-TU nhằm nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn thành phố giai đoạn 2016-2020 và những năm tiếp theo.

Đây được coi là đòn bẩy để đẩy nhanh tiến độ GPMB cũng như bảo đảm quyền lợi của người bị thu hồi đất. Thành phố sẽ đặc biệt quan tâm, chia sẻ với người dân, nhất là với những hộ di dời đến nơi ở mới phải có chất lượng sống bằng hoặc tốt hơn nơi cũ để người dân có đất thu hồi yên tâm thực hiện trách nhiệm của mình. Nhưng với người dân, cũng cần nêu cao ý thức vì cộng đồng, vì lợi ích chung lâu dài để góp phần xây dựng thành phố ngày một phát triển bền vững.