Người không mua bảo hiểm y tế gặp khó!

Những người không có bảo hiểm y tế - khoảng 20% dân số hiện nay - sẽ càng gặp khó khăn trong thanh toán chi phí cho các dịch vụ chăm sóc sức khỏe, điều trị khi ốm đau. Bởi vậy, hơn lúc nào hết, việc giải thích cho người dân hiểu để tham gia bảo hiểm y tế có ý nghĩa lớn trong bảo đảm sức khỏe toàn dân cũng như an sinh xã hội.

Nhiều dịch vụ tăng giá gấp 2-3 lần

Theo Thông tư số 02/2017/TT-BYT "Quy định mức tối đa khung giá dịch vụ khám bệnh, chữa bệnh không thuộc phạm vi thanh toán của Quỹ Bảo hiểm y tế (BHYT) trong các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh của Nhà nước và hướng dẫn áp dụng giá, thanh toán khám bệnh, chữa bệnh trong một số trường hợp" của Bộ Y tế, ban hành ngày 15-3-2017, từ ngày 1-6-2017, các cơ sở y tế công lập sẽ chính thức áp dụng giá viện phí mới đối với nhóm đối tượng không có thẻ BHYT, và một số dịch vụ khám chữa bệnh không thuộc phạm vi thanh toán của Quỹ BHYT. Có tổng cộng 1.916 dịch vụ y tế sẽ được điều chỉnh về giá. Với việc tích hợp thêm chi phí tiền lương, phụ cấp đặc thù của nhân viên y tế vào giá dịch vụ y tế, đồng thời điều chỉnh chi phí đối với ba yếu tố trực tiếp, nhiều dịch vụ y tế có mức giá tăng tới 2-3 lần so với giá cũ và sẽ do người bệnh trả 100%.

Phân tích cụ thể hơn về mức tăng nói trên, ông Lê Văn Phúc, Phó Trưởng ban phụ trách Ban Thực hiện chính sách BHYT, BHXH Việt Nam cho biết: Có ba nhóm dịch vụ dành cho người chưa có thẻ BHYT được điều chỉnh khung giá tối đa. Trong đó, giá của hai nhóm dịch vụ khám chữa bệnh và dịch vụ ngày/giường điều trị đều có mức tăng mạnh, cao gấp 2-4 lần so với mức giá hiện nay. Tiền khám tối đa ở bệnh viện hạng đặc biệt và bệnh viện hạng 1 là 39.000 đồng/lượt; với bệnh viện hạng 2 là 35.000 đồng/lượt, hạng 3 là 31.000 đồng/lượt và với bệnh viện hạng 4, phòng khám đa khoa khu vực, trạm y tế xã là 29.000 đồng/lượt. Tương tự, giá tối đa dịch vụ của một ngày điều trị hồi sức tích cực tại bệnh viện hạng đặc biệt cũng tăng gấp đôi - lên mức 677.100 đồng, tại bệnh viện hạng 1 là 632.200 đồng, tại bệnh viện hạng 2 là 568.900 đồng.

Mặc dù phần lớn dịch vụ có mức tăng khoảng 20-30% nhưng số tiền tuyệt đối phải trả cho nhiều loại dịch vụ có thể lên tới hàng triệu đồng cho một lần chỉ định, do đơn giá dịch vụ kỹ thuật vốn đã có kết cấu chi phí cao. Ví dụ: Chi phí chụp X quang động mạch vành hoặc thông tim, chụp buồng tim dưới DSA (một phương pháp chẩn đoán hình ảnh) tăng từ 5,1 triệu đồng lên gần 5,8 triệu đồng; chụp và can thiệp tim mạch dưới DSA từ 6 triệu đồng lên gần 6,7 triệu đồng; nội soi ổ bụng từ 575.000 đồng tăng lên mức 793.000 đồng, giá nội soi thực quản - dạ dày - tá tràng có sinh thiết tăng từ 220.000 đồng lên 385.000 đồng... Đặc biệt, một số dịch vụ kỹ thuật cao có mức tăng mạnh, như dịch vụ chụp PET/CT hiện có giá hơn 20 triệu đồng, PET/CT mô phỏng xạ trị có giá gần 21 triệu đồng...

Trong bối cảnh tăng giá nói trên, bệnh nhân BHYT được Quỹ BHYT chi trả từ 80 đến 100% chi phí, tùy theo từng đối tượng thụ hưởng. Còn bệnh nhân không có BHYT khám dịch vụ sẽ phải chi trả toàn bộ.

Không còn mức giá thấp cho người không tham gia BHYT

Trên thực tế, theo ông Lê Văn Phúc, việc điều chỉnh giá dịch vụ y tế đã được xây dựng với lộ trình tăng tương đối chậm nhằm giúp người dân có thời gian thích ứng dần dần. Trước khi áp dụng mức giá mới, khi đi khám chữa bệnh, người chưa tham gia BHYT trả mức giá thấp hơn so với mức giá áp dụng đối với nhóm dân số có thẻ BHYT bởi giá dịch vụ y tế dành cho người chưa có BHYT mới chỉ tích hợp 3/7 yếu tố chi phí trực tiếp: Chi phí về thuốc, dịch truyền, hóa chất, vật tư tiêu hao, vật tư thay thế phục vụ khám chữa bệnh; chi phí về điện, nước, nhiên liệu, xử lý chất thải, bảo vệ môi trường; chi phí duy tu, bảo dưỡng thiết bị, mua thay thế công cụ, dụng cụ. Bên cạnh đó, giá của các dịch vụ y tế này vẫn đang được "áp" theo quy định đã ban hành từ khá lâu nên mức giá thấp hơn so với thời giá.

Theo phân tích của các chuyên gia, dù không nên và không thể trông chờ việc tăng giá sẽ là yếu tố quan trọng nhất để thúc đẩy người dân tham gia BHYT, song điều này chắc chắn có tác động đến ý thức tham gia BHYT của người dân cũng như giúp họ hiểu rõ hơn về tầm quan trọng và ý nghĩa của BHYT. Với sự ra đời của Thông tư 02/2017/TT-BYT, việc thực hiện chính sách chung về khám chữa bệnh sẽ công bằng hơn khi "áp" giá dịch vụ y tế tương đương giữa người có thẻ BHYT và không có thẻ BHYT. Tuy nhiên, để nâng cao tỷ lệ dân số tham gia BHYT thì bên cạnh việc điều chỉnh giá dịch vụ y tế, cần có thêm các giải pháp khác như tích cực tuyên truyền về ý nghĩa, lợi ích của việc tham gia BHYT, hoàn chỉnh chính sách hỗ trợ người có hoàn cảnh khó khăn cũng như nâng cao chất lượng khám chữa bệnh và khả năng cung cấp dịch vụ y tế.

Theo lộ trình, Chính phủ sẽ chuyển sang đầu tư trực tiếp cho người dân thông qua giải pháp hỗ trợ tham gia BHYT thay vì đầu tư ngân sách vào các bệnh viện. Do vậy, để bảo đảm quyền lợi về tài chính trong chăm sóc sức khỏe, việc người dân tham gia BHYT càng trở nên cần thiết.