Giải quyết bất cập trong quy hoạch mạng lưới trường học

Chưa theo kịp tốc độ tăng dân số

Theo Sở Giáo dục và Đào tạo Hà Nội, giai đoạn 2011-2016, thành phố đã xây dựng mới, sửa chữa, cải tạo gần 800 trường học các cấp, trong đó xây dựng mới 250 trường (109 trường công lập, 141 trường tư thục). Tuy nhiên, so với số lượng tăng 343.000 học sinh giai đoạn 2011-2016, thì số trường đầu tư mới vẫn chưa đáp ứng nhu cầu.

Theo Trưởng ban Pháp chế HĐND thành phố Nguyễn Hoài Nam, bất cập nhất trong phát triển hệ thống mạng lưới giáo dục trên địa bàn thành phố là các quận nội thành thì sẵn sàng nguồn lực đầu tư xây dựng trường, nhưng lại rất khó khăn về địa điểm (như Hà Đông, Hoàng Mai, Đống Đa, Nam Từ Liêm…), trong khi đó các huyện ngoại thành dễ bố trí địa điểm xây dựng trường nhưng lại thiếu nguồn lực đầu tư (như Ba Vì, Đông Anh, Ứng Hòa…). Ông Nguyễn Hoài Nam cũng cho biết, ở một số huyện xây dựng nông thôn mới còn có tình trạng quy hoạch xây dựng trường đầy đủ nhưng thiếu học sinh. Một số quận rất khó khăn trong quy hoạch đất xây dựng trường nhưng lại phát triển hệ thống dân lập nhiều hơn công lập, học sinh sở tại ít có điều kiện theo học... Theo Trưởng ban Văn hóa - Xã hội HĐND thành phố Trần Thế Cương, ngoài sự "vênh" giữa khu vực nội thành và ngoại thành nêu trên, tại các khu đô thị mới, các công trình hạ tầng xã hội, trong đó có trường học chưa được chủ đầu tư thực hiện đúng quy hoạch. Thực tế, mới có 15 khu đô thị có hệ thống hạ tầng xã hội cơ bản đáp ứng nhu cầu của cư dân, còn 78 dự án đang trong giai đoạn đầu tư, trong đó có 15 dự án chưa bảo đảm đồng bộ hạ tầng kỹ thuật xã hội hoặc thiếu so với nhu cầu thực tế.

Khảo sát tại các quận như Thanh Xuân, Hà Đông, Nam Từ Liêm... những năm gần đây phát triển nhiều chung cư cao tầng với hàng nghìn hộ dân đã về ở, nhưng tiến độ xây trường học lại rất chậm. Nhiều khu đô thị tập trung xây dựng trường dân lập, dẫn đến nhu cầu, áp lực được học trong trường công lập ngày càng tăng. Tiêu biểu như Khu đô thị Mỹ Đình 2 (Nam Từ Liêm) không có trường mầm non công lập, nhưng lại có 10 trường mầm non tư thục; Khu đô thị Trung Hòa - Nhân Chính (Cầu Giấy) có 6 trường tư thục ở 3 cấp mầm non, tiểu học, THCS, nhưng không có trường công lập; Khu đô thị Bắc Linh Đàm (Hoàng Mai) có 4 trường tư thục hệ mầm non, tiểu học nhưng thiếu trường công lập...

Cần bổ sung quy hoạch

Theo nhận định của Đoàn giám sát HĐND thành phố, nguyên nhân những bất cập trên có cả khách quan và chủ quan. Đó là các quận trung tâm quỹ đất hạn chế, nên sĩ số học sinh/lớp đông, khó trong xây dựng trường chuẩn quốc gia. Một số huyện ngoại thành kinh tế khó khăn, nguồn thu hạn chế, dân cư không tập trung, diện tích rộng dẫn đến trường học có nhiều điểm lẻ, còn nhiều phòng học cấp 4. Bí thư Quận ủy Tây Hồ Nguyễn Văn Thắng và Bí thư Quận ủy Ba Đình Hoàng Trọng Quyết cho rằng, sự bất cập trên chính là do việc dự báo dân số của từng quận, huyện, thị xã chưa chính xác, dẫn đến khó khăn trong xác định nhu cầu quỹ đất cần đầu tư. Bên cạnh đó, các quận ven đô phát triển nhiều khu đô thị nhưng chưa quan tâm đúng mức về quy hoạch mạng lưới trường học.

Theo Đoàn giám sát của HĐND thành phố, để giải bài toán “nơi thừa, nơi thiếu” trường, lớp, UBND thành phố cần chỉ đạo các sở chuyên ngành rà soát kỹ, bổ sung quy hoạch, đáp ứng nhu cầu cả trước mắt và lâu dài. Trưởng ban Kinh tế HĐND thành phố Phạm Thị Thanh Mai cho rằng, không nhất thiết xã, phường, thị trấn nào cũng quy hoạch một trường mầm non, tiểu học, THCS; nơi nào cần thiết có thể có hai trường. Những nơi khó khăn về quỹ đất thì cần đề xuất giải pháp nâng tầng để tăng phòng học. Ngoài ra, UBND thành phố cũng chỉ đạo các sở, ngành liên quan đẩy nhanh tiến độ di dời các nhà máy, xí nghiệp trong diện phải di dời, bàn giao mặt bằng cho địa phương, ưu tiên quỹ đất xây trường học.

Về giải pháp với các khu đô thị, Đoàn giám sát kiến nghị, UBND thành phố sớm chỉ đạo Sở Xây dựng, Sở Quy hoạch và Kiến trúc rà soát lại quy hoạch, yêu cầu các đơn vị dành diện tích phù hợp cho hạ tầng xã hội, trong đó có trường học; không điều chỉnh quy hoạch đất xây dựng trường học sang mục đích khác. Có như vậy mới từng bước giải quyết nhu cầu của học sinh, giãn số học sinh/lớp theo đúng tinh thần Nghị quyết 05/2012/NQ-HĐND của HĐND thành phố.