Phải loại bỏ những đơn vị kém năng lực, thiếu trách nhiệm

Số liệu điều tra khảo sát số hộ thực tế trong vùng dự án bị ảnh hưởng là do chủ dự án cung cấp, đơn vị lập ĐTM không tự... bịa ra. Ngay cả phần việc rất quan trọng là phải tham vấn ý kiến cộng đồng trước khi triển khai dự án thì đơn vị tư vấn ĐTM này cũng chỉ làm đơn giản là gửi hồ sơ về xã nơi dự kiến triển khai dự án. Mời ai điều tra khảo sát là chuyện của... chính quyền xã.

Chính vì cẩu thả như trên nên tại dự án này, theo báo cáo của "đơn vị làm thuê" là chỉ có 80 hộ bị ảnh hưởng, nhưng trên thực tế lên tới gần 350 hộ. Điều đó dẫn tới khi chủ đầu tư bảo vệ báo cáo ĐTM của dự án lần thứ nhất trước hội đồng, báo cáo này đã bị bác vì thiếu thực tế và bị yêu cầu chỉnh sửa.

Chuyện đúng sai, trách nhiệm của các tổ chức, cá nhân liên quan sẽ được các cơ quan chức năng kiểm tra, xử lý, nhưng, sự cẩu thả trong quá trình lập và thẩm định báo cáo ĐTM không phải chuyện riêng tại dự án nói trên mà là thực tế đang diễn ra ở không ít địa phương. Có những nơi, cán bộ vừa làm nhiệm vụ của đơn vị chủ đầu tư dự án này, nhưng lại ngồi ghế tư vấn lập ĐTM tại một dự án khác ngay tại địa phương. Quen biết nhau nên quá trình thẩm định có lúc xuê xoa vì không muốn đụng vào "nồi cơm" của nhau. Rồi thì chuyện sao chép, cắt dán báo cáo ĐTM cũng không phải là hiếm...

ĐTM là công cụ quản lý môi trường quan trọng, góp phần vào mục tiêu phát triển bền vững. Thông qua các kiến nghị của ĐTM, việc sử dụng tài nguyên sẽ thận trọng hơn và giảm được sự đe dọa của suy thoái môi trường đến sức khỏe con người và hệ sinh thái. Có vai trò như vậy nên càng không thể chấp nhận những đơn vị, cá nhân có trách nhiệm lập báo cáo ĐTM một cách cẩu thả. Các cơ quan chức năng cần công khai hồ sơ năng lực của từng đơn vị tư vấn cũng như các đơn vị đã từng vi phạm để từng bước loại bỏ những báo cáo ĐTM kém chất lượng. Gìn giữ môi trường chính là bảo vệ tương lai.