Hoạt động của các hiệp hội ngành hàng nông nghiệp: Nhiều lúng túng và bất cập

Theo thống kê của Bộ NN&PTNT, hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp đang có 7 hiệp hội gồm: Hiệp hội Lương thực Việt Nam, Hiệp hội Cà phê - Ca cao Việt Nam, Hiệp hội Hồ tiêu, Hiệp hội Chè, Hiệp hội Chăn nuôi, Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản, Hiệp hội Rau quả Việt Nam. Ngoài ra còn các hiệp hội được thành lập tại các tỉnh, thành phố. Theo quy định, vai trò chính của hiệp hội ngành hàng là điều phối hoạt động sản xuất, kinh doanh; hỗ trợ thông tin, xúc tiến thương mại, khoa học kỹ thuật; đồng thời đào tạo, phát triển nguồn nhân lực, hợp tác, hỗ trợ cơ quan quản lý nhà nước phát triển ngành hàng. Tuy nhiên, đa số các hiệp hội này chưa phát huy được hết vai trò của mình.

Tiến sĩ Nguyễn Thị Hồng Minh, Chủ tịch danh dự Hiệp hội Chế biến và xuất khẩu thủy sản cho rằng: Nhiều hiệp hội chưa nhận thức đầy đủ vai trò của mình. Trong khi đó, khung pháp lý còn chung chung, chưa tạo điều kiện cho các hiệp hội phát triển, chưa có quy định riêng về hiệp hội ngành hàng, quản lý chồng chéo, độ phủ của hội viên chưa rộng khắp để bảo quản, quản lý theo chuỗi giá trị ngành hàng...

Đã đến lúc các hiệp hội cần xác định rõ vai trò bằng những động thái cụ thể, thiết thực cho doanh nghiệp như: Hỗ trợ về thị trường thế giới, tham gia phát triển thương hiệu, bảo hộ sản phẩm... Theo ông Huỳnh Quang Thanh, Chủ tịch Hiệp hội Chế biến gỗ Bình Dương (BIFA), hoạt động xuất khẩu sẽ thường xuyên đối mặt với vấn đề bảo hộ thương mại của các quốc gia.

Hầu hết hiệp hội ngành hàng tại các nước phát triển dành 70% công việc của họ cho giải quyết các vấn đề tranh chấp thương mại. Do đó, các hiệp hội cần nâng cao vai trò của mình nhằm tạo sự đồng thuận của các thành viên, đồng thời, nâng cao các yếu tố hoạt động chuyên nghiệp trên cơ sở Luật Thương mại trong nước và quốc tế. Một doanh nghiệp không thể đơn phương đối phó với hàng rào bảo hộ của nước ngoài mà cần có sự phối hợp chặt chẽ của hiệp hội nơi doanh nghiệp là thành viên.

Ở "góc nhìn" quản lý nhà nước, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường nhận định: Các hiệp hội ngành hàng thuộc lĩnh vực nông nghiệp có vai trò rất lớn đối với hoạt động sản xuất, kinh doanh. Đặc biệt, hiệp hội là nơi kết nối thông tin của các doanh nghiệp để cùng hướng tới mục đích chung. Trong bối cảnh hội nhập, các hiệp hội cần tập trung tham gia điều phối ngành hàng qua việc chứng nhận chất lượng và vệ sinh an toàn thực phẩm; đồng thời tham gia xây dựng chiến lược phát triển ngành hàng theo chuỗi giá trị. Bên cạnh đó, hỗ trợ doanh nghiệp trong quảng bá, xây dựng, bảo hộ thương hiệu cho nông sản Việt...