"Nóng" vấn đề quản lý chợ

Xóa chợ cóc, chợ tạm: Không được “bắt cóc bỏ đĩa”

Đại biểu Lê Hữu Sơn nêu ý kiến, trên địa bàn thành phố Hà Nội hiện vẫn còn 52 chợ cóc, chợ tạm chưa được giải tỏa. Đại biểu chất vấn về nguyên nhân, trách nhiệm của các sở, ngành, quận, huyện về tình trạng này và đặt câu hỏi về lộ trình giải tỏa xong các chợ cóc, chợ tạm trên địa bàn thành phố.

Đại biểu Phạm Thị Thanh Mai cũng nhận định, việc giải tỏa các chợ cóc, chơ tạm là vấn đề nổi cộm, phải được gắn với nhiệm vụ thường xuyên, không được “bắt cóc bỏ đĩa”. Theo đại biểu, các lực lượng chức năng cần xác định rõ, chợ cóc, chợ tạm nếu có tăng thì tăng ở khu vực nào? Quận, huyện nào phải chịu trách nhiệm?

Trả lời câu hỏi chất vấn của các đại biểu, Giám đốc Sở Công Thương Lê Hồng Thăng cho biết, theo số liệu thống kê, cuối năm 2016, trên địa bàn Hà Nội có 52 chợ cóc, chợ tạm. Tuy nhiên, đến khi TP triển khai xử lý vi phạm trật tự lòng đường, vỉa hè thì trong 3 tháng đầu năm 2017 lại có tới 213 chợ cóc, chợ tạm, tức là chỉ sau dịp Tết đã mọc lên hàng loạt chợ cóc mới. Thành phố đã xử lý 112 chợ cóc, chợ tạm nhưng vẫn còn 111 chợ. Giám đốc Sở Công Thương thừa nhận, việc xử lý triệt để chợ cóc, chợ tạm là một bài toán khó do phong tục, tập quán của người dân, kỷ cương chưa nghiêm và quá trình vận động nhân dân chưa đạt yêu cầu.

“Khó khăn trong quá trình xử lý đó là dẹp ở khu vực này lại phát sinh ở khu vực khác. Chỉ cần nắng to là bóng cây cũng thành một chợ cóc”, ông Lê Hồng Thăng nói.

Trước tình trạng này, Sở Công Thương đã chỉ đạo lực lượng quản lý thị trường phải kiên quyết trong công tác xử lý chợ cóc, chợ tạm. Nếu lực lượng này không báo cáo kịp thời, để phát sinh chợ cóc, chợ tạm thì đội quản lý thị trường tại khu vực đó phải chịu trách nhiệm.

Phân cấp quản lý nhà nước tại các chợ: Vẫn còn chồng chéo

Theo đại biểu Hồ Vân Nga, hiện nay, công tác phân cấp quản lý nhà nước tại các chợ đầu mối và chợ hạng 1 vẫn còn tồn tại, bất cập, tạo nên khoảng trống trong quản lý. Khi cần xử lý một vấn đề nào đó thì cấp sở "nhìn" cấp huyện, cấp huyện lại chờ cấp sở... Do đó, cần sửa đổi nội dung phân cấp, ủy quyền.

Giám đốc Sở Công Thương Hà Nội Lê Hồng Thăng cho biết, về phân cấp quản lý nhà nước tại các chợ, Sở Công Thương chỉ đảm nhiệm xét duyệt, phân bố ngành hàng. Các vấn đề quản lý khác thuộc về trách nhiệm của quận, huyện. Tuy nhiên, ông Lê Hồng Thăng cũng thừa nhận, việc quản lý chợ đầu mối, chợ hạng 1 vẫn còn nhiều bất cập. Các ban quản lý trực thuộc các quận, huyện vẫn để các hộ kinh doanh bố trí ngành hàng không đúng như thiết kết ban đầu. Theo ông Lê Hồng Thăng, việc phân cấp quản lý cần tránh xung đột lợi ích giữa các bên, bảo đảm vấn đề an ninh, trật tự, các quy định phòng cháy, chữa cháy. Hiện UBND thành phố đang xây dựng lại quyết định về quản lý chợ trên địa bàn thành phố, đến tháng 9-2017, UBND thành phố sẽ ban hành quyết định này, trong đó quy định rõ trách nhiệm quản lý của các đơn vị và các cấp chính quyền.

Quy hoạch chợ truyền thống: Phải nắm bắt xu hướng tiêu dùng mới

Theo đại biểu Đỗ Thùy Dương, hiện nay, mô hình thương mại điện tử đang thay thế dần nhu cầu đi đến chợ. Các siêu thị cũng bán cả rau, cá, thịt... nên nhu cầu đi đến chợ giảm. Đại biểu đặt câu hỏi: “Liệu quy hoạch các chợ đã chú trọng đến nhịp sống mới chưa, đã chú ý đến việc quản lý các mô hình kinh doanh hiện đại chưa?”.

Chia sẻ quan điểm này, đại biểu Nguyễn Thế Vinh bày tỏ lo ngại về sự xung đột giữa chợ truyền thống và các mô hình chợ online. Theo đại biểu Vinh, thói quen tiêu dùng của những người thuộc lứa tuổi trên 50 khác biệt với thói quen của các thế hệ trẻ sau này. Do vậy, thành phố cần có định hướng các loại hình chợ hiện đại phù hợp với thế hệ mới. Trong bối cảnh các doanh nghiệp nước ngoài chuẩn bị phát triển hàng loạt cửa hàng tiện ích ở Việt Nam, Sở Công Thương cần cân đối quy hoạch để bảo đảm chợ truyền thống hoạt động hiệu quả hơn.

Trả lời câu hỏi chất vấn của các đại biểu, Giám đốc Sở Công Thương Lê Hồng Thăng ghi nhận, trong 4-5 năm trở lại đây, loại hình kinh doanh qua mạng đã phát triển mạnh, mang tới sự tiện lợi cho người tiêu dùng. UBND thành phố đã thành lập ban chỉ đạo để chống tiêu cực trong kinh doanh qua mạng. Theo đại diện Sở Công Thương, dù thương mại điện tử có phát triển đến mấy cũng sẽ không tạo ra xung đột do phong tục, tập quán mua bán của người dân.

Trong phần giải đáp bổ sung các chất vấn về công tác quản lý chợ, Phó Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Doãn Toản cho biết, quy hoạch chợ nằm trong quy hoạch mạng lưới bán buôn, bán lẻ được thành phố phê duyệt. Sau 5 năm, nếu quy hoạch không đáp ứng được nhu cầu hoặc cần điều chỉnh thì thành phố sẽ thực hiện điều chỉnh. Thành phố đã đẩy mạnh công tác rà soát quy hoạch, giao Sở Công Thương tổng hợp và cùng các ngành khác rà soát lại để điều chỉnh, bổ sung quy hoạch chợ trên địa bàn. Theo Phó Chủ tịch UBND thành phố, công tác quản lý chợ đã được thành phố rất quan tâm, coi đây là một yêu cầu, mục tiêu quan trọng trong việc phát triển hạ tầng KT-XH Thủ đô, tạo việc làm, môi trường cho các hộ kinh doanh, bảo đảm nguồn hàng thiết yếu phục vụ đời sống dân sinh. Nhu cầu hàng hóa qua các chợ dân sinh chiếm 50-60% nhu cầu thiết yếu của người dân nên phải tăng cường quản lý chợ. Thành phố đã triển khai đồng bộ các quy định của Chính phủ, nhưng một số đầu việc triển khai còn chậm. Vì vậy, các ngành, các cấp vẫn cần phải có thêm thông tin và định hướng để triển khai công việc hiệu quả hơn.

Cần rà soát lại việc phân cấp quản lý

Phát biểu kết luận phiên chất vấn và trả lời chất vấn về vấn đề quản lý chợ, Chủ tịch HĐND thành phố Nguyễn Thị Bích Ngọc nhận định, công tác quản lý chợ trên địa bàn thành phố có nhiều chuyển biến nhưng việc thực hiện một số yêu cầu đặt ra trong kế hoạch còn chậm, đặc biệt là việc sắp xếp mô hình chuyển đổi chợ, phân hạng chợ.

Chủ tịch HĐND thành phố yêu cầu UBND thành phố cần rà soát lại việc phân cấp quản lý cho rõ ràng, nếu còn khoảng trống, cần điều chỉnh cho phù hợp; giám sát chặt chẽ, có kế hoạch điều chỉnh mô hình quản lý chợ trên địa bàn; rà soát, điều chỉnh mạng lưới bán buôn, bán lẻ cho phù hợp với điều kiện hiện nay, khi hình thức bán hàng online ngày càng phổ biến; quyết liệt hơn trong thực hiện các nhiệm vụ quản lý chợ: phòng chống cháy nổ, an toàn thực phẩm, vệ sinh môi trường, phải xem xét trách nhiệm đối với những đơn vị không thực hiện đúng chỉ đạo của thành phố.