Nỗ lực cải cách để đồng hành với doanh nghiệp

Khắc phục những tồn tại, hạn chế

Liên tiếp trong 3 năm vừa qua, VCCI đã tổ chức các cuộc khảo sát sự hài lòng của doanh nghiệp về thủ tục hành chính hải quan. Kết quả thu được cho thấy, cộng đồng doanh nghiệp đánh giá cao nỗ lực cải cách của ngành Hải quan. Các chỉ số về tiếp cận thông tin quy định về hải quan và thủ tục hành chính hải quan, hỗ trợ giải quyết khó khăn trong thực hiện thủ tục hành chính… đã được doanh nghiệp chấm điểm cao. Tuy nhiên, tại khâu chuẩn bị hồ sơ và khai hải quan, vẫn có doanh nghiệp phàn nàn về việc cán bộ công chức hải quan không hướng dẫn đầy đủ, tận tình. Với khâu kiểm tra hồ sơ, có doanh nghiệp bị yêu cầu cung cấp thông tin, giấy tờ ngoài quy định, đặc biệt vẫn còn xảy ra việc doanh nghiệp phải chi trả chi phí không chính thức.

Nhận xét về kết quả khảo sát của VCCI, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Vũ Ngọc Anh cho rằng, đa số các chỉ số về cải cách thủ tục hành chính hải quan có chuyển biến, tuy nhiên một số thủ tục liên quan đến việc thi hành công vụ của cán bộ, công chức hải quan, cách tiếp cận thông tin của doanh nghiệp... vẫn còn xảy ra tiêu cực.

Ngay sau khi VCCI công bố kết quả khảo sát, Tổng cục Hải quan đã triệu tập cuộc họp với lãnh đạo các đơn vị trực thuộc để trao đổi, tìm biện pháp khắc phục. Tổng cục Hải quan yêu cầu các đơn vị xác định rõ những lĩnh vực cần tiếp tục cải cách để có kế hoạch hành động triển khai cụ thể. Trong đó, tập trung vào việc rà soát các quy định pháp luật, quy trình thủ tục hải quan, cơ chế chỉ đạo, điều hành và việc thực thi công vụ của cán bộ công chức hải quan.

Theo ông Vũ Ngọc Anh, kế hoạch hành động của cơ quan hải quan không chỉ nhằm mục tiêu cải thiện các chỉ số đánh giá của doanh nghiệp, mà còn bảo đảm mục tiêu phấn đấu đến hết năm 2017 sẽ rút ngắn thời gian thông quan hàng hóa qua biên giới còn 70 giờ đối với hàng hóa xuất khẩu và 90 giờ đối với hàng hóa nhập khẩu.

Quyết liệt ở tất cả các khâu

Thực tế cho thấy, thời gian qua, ngành Hải quan đã nỗ lực thực hiện nhiều giải pháp cải cách thủ tục hành chính, tạo thuận lợi cho người dân và doanh nghiệp. Bên cạnh việc hoàn thiện hành lang pháp lý về pháp luật hải quan, Tổng cục Hải quan đã tăng cường ứng dụng tự động hóa trong quy trình thủ tục bằng việc triển khai hệ thống thông quan tự động. Tất cả các quy trình thủ tục hải quan cơ bản đã được tự động hóa ở mức độ rất cao, trừ những thủ tục hải quan đối với hàng hóa tiểu ngạch biên giới. Hệ thống camera giám sát cũng được triển khai lắp đặt tại các cảng biển, cảng hàng không trọng điểm và kết nối trực tuyến với Tổng cục Hải quan để phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành. Ngành Hải quan cũng tăng cường kiểm tra, giám sát việc thực thi nhiệm vụ của cán bộ công chức để có biện pháp chấn chỉnh, khắc phục những vấn đề doanh nghiệp còn phàn nàn.

Đặc biệt, để thực hiện mục tiêu đặt ra tại “Kế hoạch cải cách, phát triển và hiện đại hóa ngành Hải quan giai đoạn 2016-2020” của Bộ Tài chính, ngành Hải quan đã thực hiện cải cách, hiện đại một cách quyết liệt ở tất cả các khâu từ xây dựng thể chế, chính sách, pháp luật, đến giải quyết thủ tục hành chính, ứng dụng công nghệ thông tin.

Ngành Hải quan đang tập trung hoàn thiện cơ chế chính sách về pháp luật hải quan, nhất là các văn bản có tính chất “xương sống”, có tác động lớn đến cộng đồng doanh nghiệp như: Xây dựng danh mục hàng hóa phải làm thủ tục hải quan tại cửa khẩu nhập; sửa đổi quy định về kiểm tra, giám sát, kiểm soát hải quan... theo hướng vừa tạo thuận lợi thương mại, vừa bảo đảm hiệu quả quản lý nhà nước về hải quan. Tổng cục Hải quan cũng đã vận hành hệ thống dịch vụ công trực tuyến từ ngày 1-3-2017, với hầu hết thủ tục cốt lõi trong lĩnh vực hải quan được cung cấp ở mức độ 3 và 4. Công tác giám sát, quản lý hàng hóa tại cảng biển, hàng không, hàng hóa vận chuyển độc lập, quản lý hàng gia công, sản xuất, xuất khẩu, hàng hóa trung chuyển... cũng đang được ngành Hải quan áp dụng các công cụ giám sát hiện đại, góp phần tăng cường hiệu quả công tác giám sát hải quan, giảm nhân lực và kịp thời phát hiện các hành vi sai phạm.

Tuy nhiên, những nhiệm vụ đặt ra trong tiến trình hiện đại hóa hải quan đòi hỏi toàn ngành phải tiếp tục cải cách thủ tục hành chính để tạo ra sự chuyển biến căn bản trong công tác quản lý nhà nước về hải quan, qua đó giúp cơ quan hải quan thực sự trở thành bạn đồng hành với doanh nghiệp.