Chỉ dùng muối i-ốt không thể khắc phục tình trạng thiếu i-ốt ở người Việt Nam

Nghị định số 09/2016/NĐ-CP được Chính phủ ban hành ngày 28-9-2016, quy định về tăng cường vi chất dinh dưỡng vào thực phẩm (Nghị định 09), có mục tiêu phòng ngừa thiếu hụt i-ốt trong cộng đồng, bảo vệ sức khỏe người dân, bảo đảm phòng, chống các rối loạn thiếu i-ốt. Nghị định 09 đã quy định lộ trình 1 năm để các doanh nghiệp thực hiện việc bổ sung i-ốt vào muối ăn và muối dùng để chế biến thực phẩm.

Tuy nhiên, tháng 7-2017, kết quả cuộc khảo sát do Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) phối hợp với Bộ Y tế thực hiện tại một số cơ sở sản xuất muối và nước mắm cho thấy, chỉ có các doanh nghiệp sản xuất muối là tuân thủ các quy định của Nghị định, trong khi không một cơ sở nước mắm nào dùng muối đã bổ sung i-ốt để sản xuất nước mắm.

Theo ông Phạm Quang Tùng, Phó Trưởng phòng Nghề muối, Cục Kinh tế hợp tác và Phát triển nông thôn (Bộ NN&PTNT), lý do mà các doanh nghiệp đưa ra là muối dùng ướp cá để lên men là loại muối được lưu trữ trên 1 năm để loại bỏ các tạp chất như Mg2+, Ca2+, SO42-, Cl-. Nếu dùng muối i-ốt để 1 năm thì lượng i-ốt sẽ không còn trong muối. Các doanh nghiệp lo ngại khi sử dụng muối i-ốt để chế biến nước mắm sẽ làm thay đổi màu, mùi vị của sản phẩm và chưa có bằng chứng thử nghiệm dùng muối i-ốt để chế biến nước mắm trong nước để các doanh nghiệp tin tưởng.

Nghiên cứu của Bộ Y tế cho thấy, chỉ có 6% dân số sử dụng muối tăng cường i-ốt trong bữa ăn hằng ngày (chủ yếu là người miền núi); phần lớn người dân sử dụng bột canh, hạt nêm, nước mắm và các gia vị mặn khác. Vì vậy, nếu chỉ có muối ăn được trộn i-ốt, lượng i-ốt sẽ là không đủ để phòng chống tình trạng thiếu hụt i-ốt và tình trạng thiếu hụt i-ốt hiện nay ở người Việt Nam sẽ không khắc phục được.

Các chuyên gia tại hội thảo cũng đã chỉ ra các tác hại do thiếu i-ốt gây ra đối với sức khỏe, nhất là đối với trẻ em và bà mẹ mang thai; chia sẻ kinh nghiệm bổ sung i-ốt của các nước trên thế giới đồng thời kêu gọi các doanh nghiệp có trách nhiệm xã hội trong việc khắc phục tình trạng thiếu i-ốt ở người Việt Nam.

Theo ông Nghiêm Vũ Khải, Phó Chủ tịch VUSTA, kiến nghị của các chuyên gia về vấn đề sử dụng muối bổ sung i-ốt để chế biến thực phẩm sẽ được VUSTA gửi lên Chính phủ và các cơ quan quản lý liên quan.