Xây dựng lực lượng phòng không nhân dân trong tình hình mới

Thời kỳ chiến tranh chống đế quốc Mỹ, dưới sự lãnh đạo sáng suốt và tài tình của Đảng, Quân ủy Trung ương, Thành ủy Hà Nội, quân, dân Thủ đô đã cùng các lực lượng chủ động, tích cực tổ chức các hoạt động phòng không nhân dân như: Tuyên truyền, giáo dục nâng cao ý thức, trách nhiệm và kiến thức phòng không; thông báo, báo động và sơ tán, phòng tránh, ẩn nấp kịp thời; phát động toàn dân tham gia đánh địch trên không; phát huy sức mạnh của mọi lực lượng tổ chức khắc phục hậu quả. Trong đó, nổi bật là xây dựng thế trận phòng không nhân dân rộng khắp, nhiều tầng, nhiều lớp - thế trận “thiên la địa võng”.

Trong chiến dịch phòng không 12 ngày đêm năm 1972, để nắm địch trên không được thuận lợi và chính xác, chúng ta đã triển khai bộ phận tiêu đồ tại sở chỉ huy của Hội đồng Phòng không nhân dân để thu tình báo trên không từ sở chỉ huy của các đơn vị phòng không chủ lực đứng chân trên địa bàn. Sở chỉ huy của Hội đồng Phòng không nhân dân Hà Nội tổ chức thu tình báo từ sở chỉ huy Sư đoàn Phòng không 361.

Hội đồng Phòng không nhân dân TP Hà Nội đã huy động tất cả còi tầm của các nhà máy, xí nghiệp của cả trung ương và Hà Nội vào làm nhiệm vụ báo động phòng không. Trong đó, còi Nhà hát Lớn Hà Nội được chọn làm phương tiện báo động cho toàn thành phố. Ngoài ra, thành phố còn chỉ đạo lắp đặt hàng nghìn loa phát thanh trên khắp các khu phố. Mặt khác, ta đã tổ chức sơ tán cấp tốc 50/65 vạn dân của Hà Nội ra khỏi thành phố, đào hàng nghìn kilômét giao thông hào, hơn 40 vạn hố cá nhân bảo đảm đủ chỗ trú ẩn cho 90 vạn người…

Qua 12 ngày đêm chiến đấu kiên cường, dũng cảm, lực lượng phòng không nhân dân Thủ đô cùng lực lượng chủ lực đã bắn rơi 23/34 máy bay B.52, 2 máy bay F111 và 5 máy bay chiến thuật; tiêu diệt và bắt nhiều phi công địch.

Xây dựng lực lượng phòng không nhân dân vững mạnh toàn diện

Phát huy kết quả công tác phòng không nhân dân trong Chiến thắng “Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không”, để bảo vệ vững chắc bầu trời Tổ quốc Việt Nam và Thủ đô Hà Nội phòng khi có các cuộc tiến công hỏa lực đường không của địch, đòi hỏi lãnh đạo, chỉ huy các cấp phải thường xuyên quan tâm xây dựng lực lượng phòng không nhân dân vững mạnh toàn diện.

Ngày nay, do sự phát triển kinh tế - xã hội, nhất là tốc độ đô thị hóa ngày càng nhanh, địa hình nhiều khu vực thay đổi. Mặt khác, tiến công đường không khó đoán định hướng, đường bay vì đối phương thực hiện tiến công ở rất xa có khi hàng nghìn kilômét. Do vậy, Ban Chỉ đạo phòng không nhân dân TP Hà Nội cần sớm xác định các vị trí có lợi như: Đỉnh núi, nhà cao tầng, thậm chí chủ động xây dựng các đài quan sát phòng không ở phía trước hướng tiến công đường không của địch để đặt các đài quan sát phòng không, bảo đảm quan sát, phát hiện từ xa, rộng khắp, bao trùm cả khu vực, địa bàn quản lý.

Mặt khác, HĐND, Thành ủy, UBND thành phố, Bộ Tư lệnh Thủ đô Hà Nội thường xuyên quan tâm giáo dục lập trường, quan điểm, tư tưởng; tính chất phức tạp của cuộc chiến đấu trong điều kiện tác chiến mới nếu bị địch tiến công hỏa lực đường không vào Thủ đô Hà Nội; xây dựng tinh thần đoàn kết hiệp đồng, lập công tập thể, ý thức trách nhiệm cao đối với nhiệm vụ được giao cho các lực lượng.

Lực lượng phòng không nhân dân Thủ đô cần được tổ chức chặt chẽ từ thành phố xuống cơ sở; phát huy trí tuệ tập thể và đề cao vai trò trách nhiệm cá nhân của người chỉ huy; thường xuyên nắm bắt tình hình địch cũng như hoạt động chiến đấu của ta, xử trí các tình huống kịp thời hiệu quả nhất. Cùng với đó, công tác hiệp đồng giữa lực lượng phòng không nhân dân Thủ đô mà Bộ Tư lệnh Thủ đô Hà Nội là cơ quan thường trực với Quân chủng Phòng không - Không quân và các quân khu bạn tiếp tục được củng cố chặt chẽ.

Trên địa bàn Thủ đô Hà Nội xây dựng thế trận phòng không nhân dân trên cơ sở kết hợp chặt chẽ của các lực lượng phòng không ba thứ quân; phù hợp, thống nhất với thế trận phòng không quốc gia, thế trận quốc phòng toàn dân và thế trận chiến tranh nhân dân. Các đơn vị quân đội thường xuyên tổ chức huấn luyện nâng cao trình độ sẵn sàng chiến đấu, sử dụng các loại vũ khí khí tài, trang bị hiện có; nâng cao khả năng phát hiện mục tiêu địch từ xa, thông báo, báo động kịp thời cho các lực lượng chiến đấu và nhân dân nhanh chóng phòng tránh, ẩn nấp.

Lực lượng phòng không nhân dân của TP Hà Nội cần được sự chỉ đạo theo hệ thống từ trung ương đến cơ sở; bảo đảm các điều kiện cho chiến đấu và phục vụ chiến đấu có sự kết hợp cả trên và dưới. Các địa phương, đơn vị chú trọng phát huy sức mạnh tại chỗ, tiềm năng, tiềm lực hiện có, huy động sự tham gia đóng góp của nhân dân, các thành phần kinh tế, các tổ chức xã hội trên địa bàn thành phố để cùng tổ chức, xây dựng và bảo đảm các điều kiện cho lực lượng đang trực tiếp làm nhiệm vụ.

Chiến tranh bảo vệ Tổ quốc (nếu xảy ra), quân và dân Thủ đô Hà Nội quyết tâm đánh thắng địch ngay từ những đợt chiến đấu đầu tiên và kiên quyết đánh bại mọi âm mưu của chúng khi xâm phạm vùng trời Hà Nội. Như trong những cuộc chiến tranh đã qua, Thủ đô Hà Nội - trái tim của cả nước luôn nhận được giúp đỡ, ủng hộ của quân và dân cả nước cũng như nhân loại yêu chuộng hòa bình trên toàn thế giới. Đó là điều kiện cơ bản để Thủ đô Hà Nội phát huy sức mạnh của dân tộc kết hợp với sức mạnh của thời đại, là cơ sở để huy động lực lượng toàn dân đánh giặc.

Đại tá, Thạc sĩ Nguyễn Trọng Tuấn
Quân chủng Phòng không - Không quân