Bức tường cản trở quan hệ Mỹ - Mexico

Theo sắc lệnh mới nhất của ông chủ Nhà Trắng, Bộ Quốc phòng và Bộ An ninh nội địa Mỹ sẽ phối hợp với các thống đốc bang triển khai từ 2.000 đến 4.000 binh sĩ của lực lượng Vệ binh quốc gia tới biên giới phía Tây Nam, với nhiệm vụ hỗ trợ lực lượng tuần tra biên giới. Các binh sĩ này không được trang bị vũ khí và không tiến hành các hoạt động kiểm soát nhập cư hoặc hải quan. Quyết định triển khai quân tại biên giới của Tổng thống Mỹ được đưa ra sau khi nhiều hãng thông tấn đưa tin về dòng người di cư gồm trên 1.000 người El Salvador, Guatemala, Honduras và Nicaragua đang vượt qua Mexico tìm đường đến xứ Cờ hoa. Ông D.Trump đã yêu cầu Mexico ngăn chặn cũng như đe dọa cắt giảm viện trợ cho các nước Trung Mỹ nếu không có giải pháp chặn dòng người này.

Biên giới Mỹ - Mexico dài hơn 3.000km, trong đó có 1.050km đã được ngăn cách bởi tường hay hàng rào. Phần còn lại phải đi qua những vùng địa lý khó khăn, hiểm trở. Thực tế 5 năm qua, tại biên giới phía Nam đã có hơn 2 triệu vụ bắt giữ người nhập cư trái phép. Do đó, xây dựng bức tường biên giới được coi là lời hứa chủ đạo của Tổng thống D.Trump trong suốt chiến dịch tranh cử. Ngay sau khi nhậm chức, ông đã ký sắc lệnh về việc xây dựng bức tường biên giới. Người đứng đầu Nhà Trắng nhiều lần cáo buộc Mexico chỉ mang lại cho nước Mỹ người nhập cư bất hợp pháp, tội phạm và tình trạng thâm hụt thương mại. Tổng thống D.Trump còn cảnh báo sẽ rút khỏi thỏa thuận Hiệp định Thương mại tự do Bắc Mỹ (NAFTA) nếu Mexico không tiến hành các biện pháp cần thiết để ngăn chặn dòng người nhập cư này.

Một số chuyên gia cho rằng, bức tường cao 4m như ông D.Trump đề xuất sẽ không hữu dụng vì các trùm buôn lậu vẫn có nhiều cách để vượt qua. Với bệ phóng, pháo ném, máy quăng xa, đường hầm tinh vi và máy bay không người lái... những kẻ buôn ma túy và các sản phẩm bất hợp pháp vẫn có thể né tránh bức tường biên giới hiện tại. Thực tế, tất cả khu vực giáp ranh đều đã được phân định và đề nghị của ông D.Trump về việc xây dựng bức tường biên giới sẽ làm thay đổi sự chung sống hòa bình vì đó là hành động đơn phương của Mỹ.

Sau khi nhà lãnh đạo Mỹ ra tuyên bố triển khai quân đội đến biên giới, ngày 5-4, Đại sứ Mexico tại Mỹ Gerónimo Gutiérrez đã có công hàm đề nghị Bộ Ngoại giao và Bộ An ninh nội địa Mỹ giải thích về động thái này. Bộ Ngoại giao Mexico khẳng định, nước này vẫn duy trì kênh liên lạc chặt chẽ với Bộ An ninh nội địa Mỹ về các kế hoạch liên quan bảo đảm an ninh biên giới chung. Ngoại trưởng Mexico Luis Videgaray nhấn mạnh, Mexico sẽ đưa ra quan điểm về vấn đề này dựa trên giải thích từ phía Mỹ. Ông Videgaray khẳng định, chính sách di cư của Mexico được thực hiện theo chủ quyền và pháp luật, chứ không phải từ các áp lực hoặc đe dọa bên ngoài. Trong một bước đi mới nhất, Thượng viện Mexico đã ra nghị quyết chỉ trích tuyên bố của ông D.Trump, đồng thời hối thúc Chính phủ nước này chấm dứt hợp tác với Washington trong vấn đề nhập cư và an ninh. Các nhà lập pháp Mexico cho rằng, quyết định của Tổng thống Trump là "một sự xúc phạm" đối với nước này.

Quan hệ giữa Mexico và Mỹ đã xuống mức được đánh giá là tồi tệ nhất trong lịch sử kể từ khi ông D.Trump lên làm Tổng thống và từng bước hiện thực hóa các cam kết trong chiến dịch tranh cử. Nhiều chuyên gia cho rằng, một bức tường kín là mâu thuẫn với ý định tạo ra một biên giới an toàn vì nó đòi hỏi sự hợp tác và phối hợp thông tin liên lạc, chứ không phải là sự cô lập đơn lẻ.