Thiếu nữ 15 tuổi ở Hà Nội bị cách ly do viêm não mô cầu

Ngày 13-4, bệnh nhân có biểu hiện sốt, mệt mỏi, đau đầu, chóng mặt, đi ngoài không tự chủ, được gia đình đưa vào cấp cứu tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới trung ương cơ sở 2 (Đông Anh, Hà Nội).

Bác sĩ Trần Thị Hải Ninh, Trưởng phòng Kế hoạch Tổng hợp, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới trung ương cho biết bệnh nhân vào viện trong tình trạng rất nặng, hôn mê, phải đặt nội khí quản thở máy, xuất hiện chấm xuất huyết hoại tử hình sao rất đặc trưng của bệnh viêm màng não do não mô cầu. Bệnh nhân được chỉ định chọc dịch não tủy xét nghiệm, kết quả khẳng định chẩn đoán trên.

Bệnh nhân đang được điều trị tại Khoa Cấp cứu, nằm phòng cách ly. Theo bác sĩ Ninh, sau 4 ngày hiện tình trạng của cô gái đã khá hơn, vẫn cần điều trị một thời gian dài nữa.

Bác sĩ Đào Hữu Thân, Trung tâm Y tế Dự phòng Hà Nội cho biết, Trung tâm đã lập danh sách, sử dụng kháng sinh dự phòng theo dõi sức khỏe 14 người tiếp xúc gần với bệnh nhân. Vệ sinh môi trường phun khử khuẩn bằng dung dịch cloramin B 0,5% hoạt tính tại nơi ở, nơi làm việc của người bệnh; tư vấn người dân mở cửa thông thoáng khí, giặt, vệ sinh chăn màn, vật dụng cá nhân..

Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới trung ương cũng đang điều trị cho một bé gái 14 tháng tuổi nghi ngờ bị viêm màng não mô cầu. Ngày 13-4, trẻ có biểu hiện sốt cao, liên tục, sốt nóng, có các cơn co giật, tím tái, lơ mơ, được gia đình đưa vào Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới trung ương cơ sở 2. Hiện trẻ tỉnh táo, sốt nhẹ, được nằm phòng cách ly.

Trung tâm Y tế Dự phòng Hà Nội cũng tiến hành các bước xử lý như với một ổ dịch với trường hợp này: xử lý môi trường, phun khử khuẩn bằng dung dịch cloramin B tại gia đình bệnh nhân. 26 người lớn và 2 trẻ nhỏ tiếp xúc gần với bệnh nhi cũng được lập danh sách, theo dõi, uống kháng sinh dự phòng.

Hiện chưa phát hiện thêm trường hợp nào nghi ngờ bệnh tại hai ổ dịch trên.

Bệnh não mô cầu thường xuất hiện quanh năm và tăng cao vào mùa xuân. Trung bình một năm Hà Nội ghi nhận 5-7 ca viêm não mô cầu. Số ca bệnh không nhiều, nhưng viêm não mô cầu là bệnh nhiễm khuẩn cấp tính có thể dẫn tới tử vong hoặc để lại nhiều di chứng nặng, đặc biệt lây lan qua đường hô hấp nên luôn được cảnh báo nguy hiểm. Bệnh nhân có thể tử vong ngay trong vòng 24 giờ khởi bệnh. Bệnh xuất hiện ở bất kỳ ai, nguy cơ cao ở trẻ em và người già do sức đề kháng kém.

Theo bác sĩ Ninh, điều quan trọng là bệnh nhân cần được chẩn đoán sớm, điều trị kịp thời, cách ly để tránh lây lan dịch. Bệnh nguy hiểm nhưng có thể dự phòng bằng cách tiêm văcxin.

Trong cộng đồng, tỷ lệ người mang vi khuẩn không có triệu chứng lâm sàng (người lành mang trùng) ở mũi, hầu, họng 5-25%. Bệnh lây truyền qua đường hô hấp, khi tiếp xúc thông thường người với người sẽ lây truyền qua nước bọt, dịch tiết đường hô hấp, ho, hắt hơi. Vi khuẩn não mô cầu xâm nhập vào cơ thể sẽ gây viêm họng. Với những người cơ địa yếu, vi khuẩn tiếp tục lan vào máu đi khắp cơ thể gây nhiễm trùng huyết, viêm màng não. Trường hợp diễn tiến cấp tính, bệnh nhân có thể tử vong nhanh chóng.

Khi nhiễm vi khuẩn não mô cầu, thời gian ủ bệnh 2-10 ngày, thường 3-4 ngày. Bệnh nhân có các biểu hiện sốt, đau đầu, buồn nôn, nôn, gáy cứng (trẻ nhỏ có thóp phồng), lơ mơ, nhạy cảm với ánh sáng, có thể xuất hiện ban xuất huyết hình sao hoặc biểu hiện sốc nhiễm khuẩn... Biểu hiện này tương tự viêm não, màng não do virus thông thường khác. Bệnh cũng có ban hoại tử trên da nên dễ nhầm với bệnh liên cầu khuẩn. Ngoài ra, bệnh còn khó phát hiện sớm vì biểu hiện ban đầu như viêm họng thông thường nhưng diễn biến cấp tính.