EU vẫn bất đồng sâu sắc về vấn đề di cư

Tại hội nghị, mỗi bên đều đưa ra quan điểm riêng. Italia, một trong những nước ở “tuyến đầu” tiếp nhận người di cư từ Trung Đông, Châu Phi đã trình bày một danh sách các đề xuất, trong đó có chủ trương thành lập những trung tâm bảo trợ quốc tế tại các nước trung chuyển. Ngoài ra, Rome cũng đề nghị các quốc gia EU khác chia sẻ việc tiếp nhận những người di cư đến Châu Âu, nếu không sẽ nhận được ít tiền hơn từ EU.

Để làm được việc này, liên minh phải thiết lập hạn ngạch nhập cảnh phân bổ cho từng quốc gia và coi đây là một nguyên tắc phải được tôn trọng. Trong đó, những quốc gia không chào đón người tị nạn sẽ phải gánh chịu những chế tài phù hợp. Từ khi nắm chính quyền hồi đầu tháng, Chính phủ dân túy của Thủ tướng Italia Giuseppe Conte đã từ chối tiếp nhận các tàu cứu hộ treo cờ nước ngoài chở người di cư.

Đồng quan điểm với Italia, Pháp và Tây Ban Nha ủng hộ việc trừng phạt tài chính những nước thành viên EU từ chối tiếp nhận người di cư. Tổng thống Pháp Emmanuel Macron đã kêu gọi các nhà lãnh đạo khu vực giải quyết dòng người di cư trong khuôn khổ biên giới EU thông qua cải cách quy chế tị nạn của Hiệp định Dublin. Thủ tướng Tây Ban Nha Pedro Sanchez nhấn mạnh: "Chúng ta không thể có những quốc gia được hưởng lợi lớn từ sự đoàn kết của EU và chỉ lớn tiếng bảo vệ lợi ích nước mình khi nói tới vấn đề người di cư".

Trái lại, Thủ tướng Đức Angela Merkel cảnh báo, không có giải pháp cuối cùng cho vấn đề nhập cư ở cấp độ EU. Nữ Thủ tướng Đức mong muốn ký kết nhiều hơn các thỏa thuận song phương và đa phương với các nước quê hương của những người di cư nhằm giải quyết triệt để dòng người sang Châu Âu thay vì áp đặt các biện pháp cứng rắn lên chính những thành viên của EU.

Theo các nhà phân tích, quan điểm của người đứng đầu nước Đức là có thể lý giải được trong bối cảnh EU đang bị chia rẽ ngày càng sâu sắc xung quanh cuộc khủng hoảng người tị nạn. Việc Thủ tướng A.Merkel tìm biện pháp dung hòa là nhằm tránh cho EU phải đối mặt với những bất đồng có nguy cơ đe dọa sự tồn vong của cả khối.

Sở dĩ, cuộc họp lần này chỉ có 16 nước thành viên tham gia là vì lãnh đạo Nhóm Visegrad - với thành viên là các quốc gia Trung Âu gồm Hungary, Séc, Slovakia và Ba Lan, vốn có quan điểm chống lại biện pháp phân bổ người tị nạn - tuyên bố tẩy chay sự kiện. Thủ tướng Ba Lan Mateusz Morawiịecki đã mô tả cuộc họp là "không thể chấp nhận được" vì muốn làm nóng lại đề xuất mà các nước Visegrad đã bác bỏ.

Dù mục tiêu ban đầu của hội nghị là nhằm trù bị nội dung cho Hội nghị Thượng đỉnh chính thức sắp tới, song bất đồng gay gắt đã khiến các thành viên EU không đưa ra được một tuyên bố chung cần thiết. Nguyên nhân sâu xa dẫn đến những bất đồng liên quan vấn đề người di cư là tiềm lực kinh tế khác nhau giữa các nước, kéo theo mức độ sẵn sàng không giống nhau khi phải chia sẻ gánh nặng chung.

Nhưng dù nguyên nhân gây chia rẽ là gì thì EU vẫn phải đối mặt thực tế rằng, tình trạng xung đột tại Trung Ðông, Bắc Phi sẽ đẩy dòng người di cư tiếp tục đổ về Châu Âu. Do vậy, nếu không sớm thống nhất kế hoạch tổng thể ngăn chặn người tị nạn trái phép, EU sẽ tiếp tục phải đương đầu những thách thức về an ninh, kinh tế, xã hội và cả sự tồn vong của ngôi nhà chung.