Bước đi xây dựng lòng tin

Hội nghị Thượng đỉnh Helsinki là cuộc gặp chính thức đầu tiên giữa hai nhà lãnh đạo Mỹ - Nga trong bối cảnh quan hệ hai nước đang trong tình trạng xuống cấp nghiêm trọng kể từ sau Chiến tranh Lạnh. Sự kiện này diễn ra bất chấp các đồng minh châu Âu của Mỹ vẫn giữ chính sách cô lập Tổng thống V.Putin trên trường quốc tế.

Tại hội đàm, lãnh đạo hai nước đã dành cho nhau những lời tốt đẹp khi Tổng thống D.Trump tuyên bố ông kỳ vọng vào một "mối quan hệ khác biệt" với Tổng thống V.Putin. Trong khi đó, nhà lãnh đạo Nga khẳng định đây là thời điểm thích hợp để lãnh đạo hai nước trao đổi về các mối quan hệ cũng như những vấn đề thách thức trên thế giới. Nội dung hội đàm tương tự những gì mà báo chí dự đoán trước đó, khi phần lớn tập trung vào các vấn đề song phương trong quan hệ Mỹ - Nga như nỗ lực cải thiện quan hệ hai nước, cáo buộc Nga can thiệp bầu cử Mỹ và cách thức giải quyết một số vấn đề quốc tế như Ukraine, Syria, kiểm soát vũ trang, tiến trình giải trừ vũ khí hạt nhân trên bán đảo Triều Tiên...

Hai bên cũng cam kết sẽ duy trì kênh liên lạc mở giữa cơ quan an ninh hai nước chống lại mối nguy cơ từ khủng bố. Thành viên các hội đồng an ninh quốc gia của Nga và Mỹ sẽ gặp nhau sau các thỏa thuận đạt được tại cuộc gặp thượng đỉnh này. Tổng thống V.Putin và Tổng thống D.Trump cũng để ngỏ khả năng về các cuộc gặp tương tự trong tương lai. Với những tuyên bố đầy ấn tượng và gợi mở, hai nhà lãnh đạo Nga - Mỹ đã tạo ra được khúc dạo đầu tốt đẹp, hứa hẹn những thay đổi theo hướng tích cực trong quan hệ vốn nhiều thăng trầm giữa hai nước.

Thực tế cho thấy, cải thiện quan hệ với Nga là một trong những mục tiêu mà Tổng thống D.Trump theo đuổi ngay từ khi lên nắm quyền. Ông chủ Nhà Trắng dường như đã bị cuốn hút vào viễn cảnh hội nghị với nhà lãnh đạo Nga sau cuộc gặp thành công với nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-un hồi tháng 6 vừa qua. Đối với Tổng thống V.Putin, cuộc gặp thượng đỉnh với lãnh đạo Mỹ là một cơ hội để hai nước cải thiện quan hệ sau nhiều năm căng thẳng. Hiện nay, điều ông V.Putin mong muốn là việc Mỹ và các đồng minh gỡ bỏ lệnh cấm vận nhằm vào nước này; Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) ngừng triển khai quân lực tới sát đường biên của Nga và phục hồi quan hệ thương mại với Mátxcơva. Có thể thấy, Hội nghị Thượng đỉnh Nga - Mỹ tại Helsinki đã đem lại kỳ vọng thúc đẩy quan hệ Nga - Mỹ nói chung và quan hệ giữa Tổng thống V.Putin với Tổng thống D.Trump nói riêng.

Dù trước thềm Hội nghị này, các nhà phân tích không đặt quá nhiều hy vọng trong bối cảnh Nga và Mỹ chưa thể chấm dứt được tình trạng "đối đầu có hệ thống". Tuy nhiên, thực tế kết quả đã ngược hẳn với dự đoán khi Tổng thống V.Putin và Tổng thống D.Trump đều có những tuyên bố mạnh mẽ về thúc đẩy quan hệ song phương và hợp tác trong các vấn đề quốc tế cùng quan tâm.

Dẫu vẫn còn những khác biệt khó tránh khỏi, song Hội nghị Thượng đỉnh Helsinki đã thành công hơn mong đợi. Hai nhà lãnh đạo đã tạm biệt nhau tại Helsinki với những lời nói có cánh, là chỉ dấu cho thấy cuộc đối thoại lần này không chỉ là bước đi xây dựng lòng tin cần thiết giữa Mỹ và Nga, mà còn mở ra hy vọng hợp tác giữa hai nước để chung tay giải quyết các điểm nóng trên toàn cầu, vì hòa bình và ổn định của thế giới.