Sẽ công bố công khai 47 dự án đủ điều kiện thu hồi

Tham dự phiên giải trình có các đồng chí: Ngô Thị Thanh Hằng, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy; Nguyễn Đức Chung, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch UBND thành phố; Nguyễn Thị Bích Ngọc, Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND thành phố; Đào Đức Toàn, Phó Bí thư Thành ủy; đại diện các vụ thuộc các ban Đảng Trung ương, các ủy ban của Quốc hội; Thường trực HĐND, UBND, Ủy ban MTTQ Việt Nam TP Hà Nội; lãnh đạo các ban Đảng Thành ủy, Văn phòng Thành ủy, Đoàn ĐBQH thành phố, giám đốc các sở ngành...

Phát biểu khai mạc phiên họp, Chủ tịch HĐND thành phố Nguyễn Thị Bích Ngọc cho biết, tiếp theo thành công của phiên giải trình diễn ra vào tháng 3-2018, Thường trực HĐND thành phố chọn nội dung về tình hình quản lý các dự án vốn ngoài ngân sách có sử dụng đất chậm triển khai, vi phạm Luật Đất đai trên địa bàn cho phiên giải trình chuyên đề này bởi 3 lý do sau:

Đất đai là một trong những nguồn lực rất quan trọng để phát triển Thủ đô, nhất là trong tình hình mới sau khi có Luật Đất đai năm 2013 và Luật Đầu tư năm 2014. Việc quản lý và sử dụng đất đai đúng mục đích, đúng kế hoạch, phát huy hiệu quả cao nhất tài sản công đặc biệt này thuộc chính quyền các cấp với nhân dân và cử tri Thủ đô.

Sau đợt giám sát chuyên đề của HĐND vào tháng 5, 6 vừa qua về các dự án chậm triển khai, vi phạm Luật Đất đai trên địa bàn thành phố đối với 8 sở, ngành và 30 quận, huyện, thị xã đã cho thấy, bên cạnh kết quả đạt được nổi bật, còn nhiều dự án chậm đưa vào sử dụng đất, chậm tiến độ thực hiện, sử dụng sai mục đích, để hoang hoá, ảnh hưởng đến sản xuất, cuộc sống của nhân dân, cử tri kiến nghị nhiều. Những hạn chế tồn tại này cần được UBND thành phố và các sở, ban, ngành, quận, huyện báo cáo giải trình làm rõ trước nhân dân và cử tri; đồng thời tìm ra nguyên nhân và đề ra lộ trình khắc phục tồn tại.

Cũng thông qua phiên giải trình, bên cạnh trách nhiệm của các cơ quan quản lý nhà nước, cũng để các nhà đầu tư, chủ đầu tư đang được giao triển khai các dự án sử dụng đất trên địa bàn thành phố thấy rõ trách nhiệm của mình, chấp hành đúng quy định pháp luật trong lĩnh vực đất đai, đầu tư xây dựng trên địa bàn thành phố.

Chủ tịch HĐND thành phố Nguyễn Thị Bích Ngọc đề nghị các đại biểu bám sát mục đích, yêu cầu phiên giải trình, nêu vấn đề mình quan tâm, mỗi đại biểu hỏi không quá 2 phút. UBND thành phố, các sở, ngành, đơn vị liên quan giải trình rõ, thẳng thắn vào vấn đề đại biểu nêu. 

Thực hiện nghiêm việc công khai chủ đầu tư vi phạm

Đặt câu hỏi đầu tiên tới Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (TNMT), đại biểu Trịnh Xuân Quang (tổ Thanh Xuân) nêu, qua giám sát của HĐND thành phố, nhiều dự án chậm triển khai, vi phạm Luật Đất đai trong thời gian dài, có dự án chậm tới 5-10 năm. 

"Với trách nhiệm cơ quan tham mưu quản lý nhà nước về lĩnh vực chuyên ngành đất đai của thành phố, Giám đốc Sở TNMT cho biết, nguyên nhân chính khiến các dự án được giao đất chậm triển khai, chậm xử lý theo quy định? Giải pháp để sớm đưa đất vào sử dụng hiệu quả là gì".

Trả lời câu hỏi trên, Giám đốc Sở TNMT Nguyễn Trọng Đông khẳng định, các dự án trên địa bàn thành phố được giao đất, cho thuê đất cơ bản đã được triển khai đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội của Thủ đô. Bên cạnh đó, nhiều dự án chậm tiến độ, vi phạm Luật Đất đai. 

Nguyên nhân khiến dự án chậm được triển khai là do những vướng mắc về chính sách, đặc biệt là chính sách giải phóng mặt bằng (GPBM) trong quá trình chuyển tiếp thực hiện Luật Đất đai năm 2013 (có hiệu lực từ ngày 1-7-2014). Bên cạnh đó, một số chủ đầu tư đã chậm trễ, thiếu quyết liệt và thiếu chủ động phối hợp với chính quyền địa phương, các sở, ngành để tháo gỡ khó khăn về chính sách, tập trung nguồn lực cho công tác GPMB của các dự án. 

Trong giai đoạn 2012-2015, thị trường bất động sản trầm lắng cũng là nguyên nhân khiến các dự án chậm triển khai bởi các chủ đầu tư gặp nhiều khó khăn trong huy động vốn.

Một nguyên nhân nữa là sau khi thực hiện mở rộng địa giới hành chính Thủ đô, Hà Nội đã rà soát, hoàn thiện quy hoạch chung xây dựng Thủ đô và các quy hoạch phân khu. Trong đó, trên 240 dự án phải điều chỉnh quy hoạch để phù hợp với các quy hoạch trên. 

"Còn một nguyên nhân chủ quan từ các ngành, các cấp trong việc hậu kiểm. Các dự án trên địa bàn thành phố sau khi được phê duyệt, giao đất thì công tác hậu kiểm từ một số ngành, quận, huyện chưa được chặt chẽ, thiếu quyết liệt nên chậm tiến độ" - Giám đốc Sở TNMT nêu.

Trả lời câu hỏi của đại biểu Nguyễn Hoài Nam (tổ Thạch Thất) về việc công khai các chủ đầu tư cố tình vi phạm, ông Nguyễn Trọng Đông cho biết, Sở đã thực hiện công bố công khai trên cổng thông tin điện tử của Sở và của Bộ TNMT theo quy định của pháp luật. Đây là căn cứ để xem xét việc giao đất, chấp thuận dự án đối với các dự án tiếp theo của các nhà đầu tư.

Trong quá trình tham gia liên thông với Sở Kế hoạch và Đầu tư để lấy ý kiến chấp thuận chủ trương đầu tư với các dự án, Sở TNMT luôn kiểm tra. Đơn vị vi phạm, chưa khắc phục sẽ dứt khoát không được chấp thuận dự án mới.

"Sở TNMT đã thực hiện nghiêm túc nội dung này và thời gian tới sẽ tiếp tục công khai trên một số cơ quan báo chí của thành phố" - Giám đốc Sở TNMT khẳng định. 

Xây dựng rõ quy trình xử lý, gắn trách nhiệm từng khâu

Nêu các giải pháp khắc phục tình trạng nhiều dự án vốn ngoài ngân sách có sử dụng đất chậm triển khai, vi phạm Luật Đất đai trên địa bàn thành phố, Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư (KHĐT) Nguyễn Mạnh Quyền cho biết, sau phiên họp giải trình, thành phố sẽ tiếp tục rà soát, tổng hợp, phân tích, đánh giá với từng nhóm dự án để có giải pháp cụ thể; đồng thời tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra; nghiên cứu xây dựng rõ quy trình xử lý, nội dung công việc gắn trách nhiệm cụ thể của các ngành, các cấp trong quá trình theo dõi dự án. 

"Qua quá trình thực hiện công tác quản lý nhà nước trên địa bàn, chúng ta đã xây dựng cơ bản đầy đủ hệ thống văn bản quy phạm pháp luật ở nội dung này. Tuy nhiên, thực tiễn việc triển khai thực hiện dự án, qua giám sát, đánh giá cho thấy, chưa có sự rõ ràng, đồng bộ thành hệ thống xuyên suốt. Do đó, tới đây, Sở sẽ tiếp tục tham mưu thành phố xây dựng rõ quy trình, gắn trách nhiệm từng khâu" - Giám đốc Sở KHĐT nêu.

Bên cạnh đó, thành phố sẽ hoàn thiện việc xây dựng phần mềm, kho dữ liệu để theo dõi tổng thể, xuyên suốt từng dự án bởi nếu từng đơn vị, sở, ngành thực hiện riêng lẻ thì sẽ rất khó khăn.

Thành phố cũng sẽ tập trung tháo gỡ khó khăn cho các nhà đầu tư để đẩy nhanh tiến độ thực hiện công trình, sớm đưa vào sử dụng để phát huy hiệu quả.

Cũng tại phiên giải trình, lãnh đạo một số quận, huyện như Nam Từ Liêm, Hoàng Mai, Thanh Xuân, Cầu Giấy, Thanh Trì... đã trả lời chất vấn của các đại biểu về tình trạng các dự án chậm triển khai trên địa bàn, nguyên nhân, trách nhiệm cụ thể và giải pháp khắc phục trong thời gian tới. 

Phó Chủ tịch HĐND thành phố Phùng Thị Hồng Hà cho biết, trong buổi sáng nay đã có 28 lượt đại biểu trực tiếp nêu 33 câu hỏi đối với 3 giám đốc sở, 5 lãnh đạo quận, huyện và 2 câu hỏi với UBND thành phố.

"Qua trả lời, lãnh đạo các sở đã làm rõ những vấn đề còn tồn tại, hạn chế, vướng mắc, khó khăn; lãnh đạo các quận, huyện cũng báo cáo rõ về thực tiễn quản lý tại địa phương, tìm ra được nguyên nhân tồn tại và làm rõ trách nhiệm của cơ quan, đơn vị. Sau phiên họp, Thường trực HĐND thành phố sẽ có kết luận cụ thể bằng văn bản, đề nghị UBND thành phố và các cơ quan liên quan xem xét và tổ chức thực hiện" - Phó Chủ tịch HĐND thành phố nhấn mạnh.

Sẽ công bố công khai 47 dự án đủ điều kiện thu hồi

Phát biểu làm rõ những vấn đề đại biểu nêu tại phiên họp giải trình, Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Đức Chung khẳng định, việc các dự án sử dụng đất chậm triển khai được nhiều cử tri, nhân dân quan tâm và gây bức xúc trong dư luận. Trong đó, nguyên nhân đầu tiên khiến các dự án này chậm được triển khai là do năng lực của nhà đầu tư còn yếu; quá trình triển khai các dự án gặp khó khăn trong huy động vốn hoặc do cùng lúc đầu tư vào nhiều dự án khiến nhà đầu tư "hụt hơi".

Bên cạnh đó, Chủ tịch UBND thành phố cũng chỉ rõ những nguyên nhân chủ quan khác dẫn đến thực trạng chậm triển khai nhiều công trình, dự án, như: khâu GPMB còn gặp nhiều khó khăn; do việc điều chỉnh quy hoạch sau khi điều chỉnh địa giới hành chính thành phố (năm 2008); do chính sách đất đai có những thay đổi. Đặc biệt, Chủ tịch UBND thành phố nhấn mạnh nguyên nhân do sự yếu kém trong quản lý, sự phối hợp không chặt chẽ giữa các sở, ngành, quận, huyện.

Nhấn mạnh đất đai là nguồn tài nguyên quan trọng, Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Đức Chung cho biết, tài nguyên này đóng góp đến 80% vốn phát triển của Hà Nội. Năm 2017, thành phố thu hơn 33.708 tỷ đồng tiền sử dụng đất, hơn 4.847 tỷ đồng tiền thuê đất. Các dự án vốn ngoài ngân sách có sử dụng đất đã góp phần phát triển hạ tầng đô thị, giao thông, nhà ở, tạo việc làm cho nhiều người, đóng góp ngân sách hằng năm cao. Những năm gần đây, việc kiểm soát sử dụng đất trên lĩnh vực này đã được thành phố triển khai chặt chẽ và hiệu quả hơn.

Tuy nhiên, tiếp thu ý kiến của các đại biểu HĐND thành phố, Chủ tịch UBND thành phố cho rằng, thực trạng chậm triển khai tại một số dự án cần phải được kiên quyết xử lý. Để làm được việc đó, Chủ tịch UBND thành phố đưa ra nhóm giải pháp cơ bản cần tiếp tục đẩy mạnh. Trước tiên, UBND thành phố sẽ xây dựng kế hoạch, phân công, đôn đốc các sở, ngành, Thanh tra thành phố để kiểm tra, thanh tra, thu hồi những dự án không đủ điều kiện. Thành phố sẽ tiếp tục đối thoại, làm rõ những vướng mắc, từ đó cố gắng phối hợp cùng các bộ, ngành tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, chủ đầu tư, đồng thời yêu cầu nhà đầu tư cam kết thực hiện dự án đúng tiến độ.

Tiếp đến, Chủ tịch UBND thành phố cho biết, thành phố đang khẩn trương hoàn thành phần mềm quản lý các dự án để quản lý chặt chẽ hơn, nắm bắt được diễn biến phát triển của dự án cũng như hoạt động của nhà đầu tư sau khi được cấp phép. Bởi thực tế, hiện nay khâu hậu kiểm sau khi cấp phép đầu tư còn hạn chế. UBND thành phố cũng sẽ chỉ đạo các sở: Tài nguyên và Môi trường, Quy hoạch và Kiến trúc, Kế hoạch và Đầu tư hoàn thiện quy chế liên quan đến thẩm định, quản lý hồ sơ của các nhà đầu tư, tạo điều kiện để nhà đầu tư sớm có thông tin triển khai dự án, không để kéo dài.

Chủ tịch UBND thành phố cho biết thêm, ngay sau phiên họp giải trình lần này, thành phố sẽ công bố danh sách 47 dự án chậm triển khai cần phải thu hồi. Để có danh sách này, thành phố đã nhiều lần đối thoại, tìm cách tháo gỡ vướng mắc cho các nhà đầu tư và chỉ thu hồi khi chủ đầu tư thực sự không thể tiếp tục triển khai. Quan điểm của thành phố là sẽ tiếp tục rà soát, thu hồi đất tại các dự án mà chủ đầu tư không còn năng lực thực hiện. Như với 22 dự án trên địa bàn quận Cầu Giấy, thành phố đã gia hạn đến hết tháng 8-2018, nếu các chủ đầu tư không đủ năng lực triển khai thì sẽ kiên quyết thu hồi...

Sẽ tái chất vấn sau một năm thực hiện

Kết luận phiên giải trình, Chủ tịch HĐND thành phố Nguyễn Thị Bích Ngọc cho biết, phiên họp đã đạt yêu cầu đặt ra. Đó là đưa ra được bức tranh toàn diện về tình hình quản lý các dự án vốn ngoài ngân sách có sử dụng đất chậm triển khai, vi phạm Luật Đất đai trên địa bàn thành phố, tìm rõ nguyên nhân và có lộ trình giải quyết.

Chủ tịch HĐND thành phố hoan nghênh trách nhiệm của UBND thành phố trong việc chấp hành yêu cầu của Thường trực HĐND thành phố với phiên giải trình và tham gia phiên họp với tinh thần nghiêm túc, cầu thị.

"Với 383 dự án chậm triển khai và có dấu hiệu vi phạm Luật Đất đai trên địa bàn thành phố, cần nhấn mạnh đến nguyên nhân chủ quan là các cơ quan quản lý nhà nước từ sở, ngành đến quận, huyện chưa kiên quyết, kịp thời mà còn nể nang, né tránh; chưa làm hết trách nhiệm của mình trong tham mưu cho UBND thành phố trong quản lý cũng như tháo gỡ khó khăn, vướng mắc" - Chủ tịch HĐND thành phố Nguyễn Thị Bích Ngọc thẳng thắn nêu.

Ngay sau phiên họp giải trình, đồng chí đề nghị rà soát, thống kê chính xác số lượng các dự án vốn ngoài ngân sách có sử dụng đất chậm triển khai vi phạm Luật Đất đai trên địa bàn thành phố; các dự án có chủ trương đầu tư được chấp thuận song chậm làm thủ tục giao đất, thuê đất, chuyển đổi mục đích sử dụng đất... Trên cơ sở đó, tiến hành thanh tra, kiểm tra, xác định vi phạm và phân loại vi phạm để xử lý phù hợp.

Chủ toạ phiên họp cũng đã thống nhất với đề xuất của Chủ tịch UBND thành phố Nguyễn Đức Chung về việc thu hồi 47 dự án đã đủ điều kiện xem xét thu hồi trong thời gian tới. Tuy nhiên, Chủ tịch HĐND thành phố đề nghị rà soát về tính pháp lý, bảo đảm thực hiện đúng các quy định của pháp luật.

Chủ tịch HĐND thành phố Nguyễn Thị Bích Ngọc cho biết: "Trong báo cáo ngày 10-8 gửi HĐND thành phố, UBND thành phố cũng như Sở Kế hoạch và Đầu tư, Sở Tài nguyên và Môi trường đã đề xuất thu hồi ngay sau phiên họp 8 dự án với tổng diện tích 190 ha đất. Nếu như 8 dự án này chưa nằm trong 47 dự án kia, Hà Nội hy vọng có trên 50 dự án được UBND thành phố xem xét, có quyết định thu hồi, dành nguồn lực này cho xây dựng hạ tầng văn hoá-xã hội, nơi vui chơi cho người dân".

Chủ tịch HĐND thành phố cũng yêu cầu tăng cường công tác hậu kiểm các dự án; định kỳ thực hiện công khai trên cổng thông tin điện tử thành phố và các phương tiện thông tin đại chúng danh sách các dự án chậm triển khai, vi phạm Luật Đất đai để cử tri và nhân dân giám sát.

Các quận, huyện, sở, ngành kiên quyết không xem xét, giao dự án mới cho các nhà đầu tư có dự án chậm, vi phạm, chưa khắc phục; không xem xét gia hạn, điều chỉnh dự án đối với dự án chậm triển khai, kéo dài mà chủ đầu tư không còn năng lực, nợ tiền sử dụng đất hoặc tiền thuê đất, vi phạm Luật Đất đai; yêu cầu các chủ đầu tư trên địa bàn dự án có cam kết thực hiện đúng tiến độ...

Các quận, huyện, sở, ngành cũng được đề nghị nghiêm túc tiếp thu ý kiến các đại biểu tại phiên họp hôm nay. Kết quả thực hiện sẽ được Thường trực HĐND thành phố giám sát chặt chẽ và sẽ tổ chức tái chất vấn về nội dung này sau một năm.