Sập bẫy đầu tư tiền ảo đa cấp - Vì đâu?

Nhiều người sập bẫy

Chưa đầy 5 tháng trở lại đây, nhiều vụ lừa đảo đầu tư tiền ảo đa cấp bị vỡ lở. Đó là đầu tư tiền ảo Pincoin, Ifan của Công ty cổ phần Modern Tech tại TP Hồ Chí Minh, vụ Công ty Cổ phần VNCOINS, Công ty Sky Mining. Điểm chung của các vụ trên là người huy động kêu gọi đầu tư với mức lợi nhuận khủng, có nơi lên tới 48%/tháng; cam kết trả nợ gốc; tổ chức hội thảo, hội nghị tại những nơi sang trọng.

Đặc biệt, người huy động vốn lấy tiền của người góp vốn sau để trả hoa hồng (lợi nhuận) cho người góp trước. Khi số người tham gia sau tham gia ít dần đi và không còn thì người huy động vốn không còn tiền để trả cho người góp vốn trước như cam kết, từ đó vụ việc bị vỡ lở.

Có người dân đã đầu tư đến hàng tỷ đồng nhưng chưa kịp thu hồi vốn thì người huy động vốn đã “cao chạy xa bay”. Vì thế, không ít người “tán gia bại sản” vì tham gia những vụ đầu tư tiền ảo đa cấp.

Chỉ bởi lòng tham

Người huy động vốn đã đánh trúng lòng tham của một bộ phận người dân bằng những lời quảng cáo có cánh như lợi nhuận khủng, lãi suất cao.

“Không thể có mức lợi nhuận đến 48%/tháng nếu như làm ăn chính đáng. Nhà đầu tư đã bị cám dỗ với những mức lợi nhuận khủng được tô vẽ ra mà không tự hỏi tại sao gửi tiền tiết kiệm ở ngân hàng 1 năm chỉ được hưởng lãi suất có 7-8% trong khi họ làm gì mà trả mình mức lợi nhuận cao như vậy. Lòng tham là yếu tố chính khiến người dân mắc bẫy vào các dự án này”, chuyên gia tài chính-ngân hàng độc lập, TS Nguyễn Trí Hiếu nói.

Cùng với đó, theo ông Nguyễn Trí Hiếu, xã hội phát triển, sinh hoạt của con người ngày càng đòi hỏi nhu cầu cao trong khi thu nhập chưa đáp ứng được nhu cầu đó. Vì vậy, có người đầu tư với hy vọng làm giàu, đổi đời và sẵn sàng chấp nhận may rủi, “được ăn cả ngã về không”. Nhưng họ chỉ nhìn được cái may chứ không thấy được cái rủi. 

Trong khi đó, TS Nguyễn Minh Phong, nguyên Trưởng phòng nghiên cứu kinh tế, Viện Nghiên cứu phát triển Kinh tế-Xã hội Hà Nội cho rằng, trong số những người là nạn nhân của các vụ việc trên, cũng có người nhận biết được rủi ro nhưng vẫn tham gia bởi họ tính sẽ “đánh nhanh, rút sớm” nhưng chưa kịp thực hiện thì người huy động vốn đã rút trước.

Chuyên gia này cũng nhìn nhận, người huy động vốn rất tinh vi, điển hình như vụ Sky Mining, họ mập mờ giữa ủy thác đầu tư và góp vốn. Nhà đầu tư đóng tiền mua máy đào tiền và ủy thác để họ sử dụng chứ không phải là cho vay trả lãi.

“Với việc ủy thác như vậy, người dân chấp nhận người huy động vốn dùng tiền của mình để đầu tư thông qua mua máy đào tiền, nếu lời thì ăn mà lỗ thì chịu”, TS Nguyễn Minh Phong phân tích.

Bị lạc vào mê cùng giàu sang

Một lý do nữa, theo các chuyên gia, những người này rất giỏi trong việc tạo niềm tin bằng cách tổ chức các cuộc hội thảo, hội nghị ở những nơi sang trọng, đắt tiền. Đồng thời, họ cũng có tài hùng biện. Tại các buổi thuyết trình, người nghe được vẽ lên cuộc sống sung túc, đổi đời, đi du lịch khắp nơi trên thế giới, từ “làm giàu” luôn được họ nhắc đi nhắc lại. Người nghe như được đưa vào một mê cung với cuộc sống đầy đủ vật chật, giàu sang...

Từ các vụ việc trên, các chuyên gia cho rằng, cơ quan quản lý cần sớm hoàn thiện cơ chế pháp lý liên quan đến tiền ảo; có thể áp dụng Bộ luật Hình sự để xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm nhằm ngăn chặn các hành vi tương tự.

Với người dân, những vụ việc trên là bài học cho bản thân. Nếu tham gia chắc chắn sẽ bị rủi ro. Người dân cần trang bị kiến thức về kinh tế, tài chính; khi đầu tư lĩnh vực gì, tìm hiểu kỹ lĩnh vực đó, thậm chí nhờ tư vấn của chuyên gia về luật pháp, tài chính. Một điều nữa là luôn tỉnh táo trước những mức lợi nhuận quá cao mà những người huy động vốn đưa ra.

Pháp luật Việt Nam hiện hành về tiền tệ và ngân hàng không cho phép sử dụng bitcoin hay các loại tiền ảo khác như một loại tiền tệ. Việc sở hữu, mua bán, sử dụng tiền ảo tiềm ẩn rất nhiều rủi ro. Vì vậy, người dân cần có ý thức thực hiện đúng quy định của pháp luật.