Nông dân lợi, người mua tiện

Sức mua lớn và... nghịch lý

Trung bình hằng tháng, nhu cầu tiêu dùng của người dân Thủ đô là khoảng 83.000 tấn gạo, 20.000 tấn thịt lợn hơi, 5.230 tấn thịt bò, 5.200 tấn thịt gà, 5.050 tấn thủy hải sản, 84.100 tấn rau, củ, 95 triệu quả trứng gà, vịt và 52.000 tấn trái cây. Nguồn cung thịt lợn, thịt gà của ngành Nông nghiệp thành phố cơ bản đáp ứng nhu cầu. Còn lại, các mặt hàng như gạo mới đáp ứng được 35%; thịt bò khoảng 15%; thủy hải sản 5%; trứng gia cầm 66%; thực phẩm chế biến 25%; rau, củ 65%; trái cây an toàn, truy xuất nguồn gốc là 30%.

Sức mua lớn dẫn đến nguồn cung nông sản chưa đáp ứng được nhu cầu tiêu dùng của người dân Thủ đô. Ông Tạ Văn Tường, Phó Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội cho biết thêm: Những năm gần đây, nhiều mô hình liên kết sản xuất và tiêu thụ nông sản được hình thành, nhưng việc chuyển đổi cơ cấu nông nghiệp chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế. Sản xuất vẫn còn nhỏ lẻ, manh mún, việc hình thành các mô hình sản xuất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao còn thấp, trong khi vấn đề vệ sinh an toàn thực phẩm vẫn là mối lo với người dân...

Cụ thể hơn, theo bà Vũ Thị Hậu, Phó Tổng Giám đốc Công ty cổ phần Nhất Nam, chuỗi siêu thị Fivimart trung bình mỗi ngày tiêu thụ hàng chục tấn rau, củ, quả, thịt các loại. Đơn vị sẵn sàng nhận bao tiêu nông sản của nông dân Hà Nội. Nhưng chất lượng, mẫu mã, sản lượng chưa đáp ứng yêu cầu nên Fivimart phải nhập từ các tỉnh, thành phố để phục vụ thị trường Thủ đô.

Có nghịch lý là trong khi nông sản của Hà Nội mới đáp ứng được 60% nhu cầu nhưng trên địa bàn thành phố vẫn xảy ra tình trạng dư thừa cục bộ nông sản ở một số địa phương. Theo ông Tạ Văn Tường, một trong những nguyên nhân là sản xuất nông nghiệp của Hà Nội vẫn còn những hạn chế. Cụ thể, đầu tư phát triển cơ sở hạ tầng chưa đáp ứng được yêu cầu chuyển dịch cơ cấu sản xuất nông nghiệp, nhất là nông nghiệp chất lượng cao theo hướng sản xuất hàng hóa. Đến nay, thành phố mới xây dựng được 80 chuỗi liên kết thực phẩm an toàn từ sản xuất đến tiêu thụ, và mới đáp ứng được 20%-30% nhu cầu thị trường Hà Nội. Chẳng hạn, tại huyện Ba Vì, đã hình thành một số chuỗi liên kết như gà đồi, sữa bò… nhưng chỉ dừng lại ở sản xuất nhỏ lẻ...

Để cung "gặp" cầu...

Hà Nội có nhiều lợi thế phát triển nông nghiệp, nhưng để cung - cầu "gặp nhau", quá trình chuyển dịch cơ cấu sản xuất phải căn cứ chặt chẽ thông tin, định hướng thị trường. Theo Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Nguyễn Xuân Cường, phải có sự phối hợp đồng bộ từ các bên liên quan để gắn sản xuất với tiêu dùng. Theo đó, ngoài tích cực thu hút doanh nghiệp đầu tư, thành phố cần đẩy mạnh phát triển nông nghiệp theo hướng sinh thái, ứng dụng công nghệ cao, xây dựng thương hiệu cho từng sản phẩm, đáp ứng thị hiếu và nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng...

Sản xuất theo chuỗi liên kết là giải pháp đóng vai trò quan trọng. Vì vậy, cần tiếp tục phát huy mối liên kết giữa doanh nghiệp với hộ nông dân thông qua mô hình hợp tác xã để tổ chức sản xuất, tiêu thụ sản phẩm. Theo bà Vũ Thị Hậu, để giải quyết hài hòa mối quan hệ này, ngoài bao tiêu, doanh nghiệp sẽ chú trọng hơn trong việc hướng dẫn nông dân sản xuất theo tiêu chuẩn, quy định để đáp ứng yêu cầu về vệ sinh an toàn thực phẩm, đưa hàng vào hệ thống siêu thị, cửa hàng tiện ích...

Thời gian qua, TP Hà Nội đã triển khai nhiều chương trình, đề án, dự án phát triển nông nghiệp. Đáng chú ý, thành phố đã thực hiện dồn điền, đổi thửa thành công với hơn 79.000ha đất nông nghiệp gắn với cải tạo hệ thống kênh mương, giao thông nội đồng, quy hoạch lại vùng sản xuất. Từ đó, hình thành một số vùng sản xuất chuyên canh tập trung quy mô lớn, như: 154 cánh đồng lớn trồng lúa quy mô hơn 100ha; 101 vùng trồng rau an toàn tập trung với quy mô từ 20ha/vùng trở lên; 101 mô hình trang trại chăn nuôi tập trung áp dụng công nghệ cao... Giám đốc Sở NN&PTNT Hà Nội Chu Phú Mỹ cho biết: Trong định hướng phát triển, ngoài việc đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu cây trồng, vật nuôi, Sở tiếp tục tham mưu thành phố ban hành cơ chế, chính sách hỗ trợ đầu tư vào nông nghiệp, từ đó hình thành nhiều vùng sản xuất hàng hóa quy mô lớn. Cùng với đó, chú trọng khâu sản xuất, chế biến nông sản nhằm giảm giá thành sản xuất. Trên cơ sở quy hoạch nông nghiệp và dựa vào lợi thế của từng địa phương để định hướng sản xuất, tạo ra những vùng chuyên canh mang tính riêng biệt, có khả năng cạnh tranh và đáp ứng nhu cầu thị trường, hạn chế xuống mức thấp nhất tình trạng "được mùa - dư thừa" hay "được mùa - mất giá"...