Tín hiệu tích cực trong quan hệ Nga - Mỹ

Chuyến thăm Mátxcơva của quan chức Washington được giới quan sát kỳ vọng là cơ hội để hai bên làm sáng tỏ nhiều bất đồng lâu nay và đặt nền tảng cho cuộc gặp thượng đỉnh lần thứ 2 giữa Tổng thống Mỹ Donald Trump và người đồng cấp Nga Vladimir Putin.

Xuất phát từ mối quan hệ song phương Nga - Mỹ vốn nhiều nút thắt, phạm vi thảo luận trong các cuộc gặp giữa Cố vấn an ninh quốc gia của Tổng thống Mỹ với ông chủ Điện Kremlin, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov và Thư ký Hội đồng An ninh Liên bang Nga Nikolai Patrushev rất rộng, từ Hiệp ước INF, vấn đề hạt nhân Iran, Triều Tiên, tình hình Syria cho đến các chủ đề an ninh chiến lược khác.

Một trong những nội dung quan trọng được hai bên thảo luận, nhất trí là việc Mátxcơva và Washington quyết định củng cố, mở rộng các hoạt động phối hợp về vấn đề Syria. Hiện giữa hai cường quốc đã có cơ chế hoạt động tại Syria nhằm ngăn chặn các vụ đụng độ nguy hiểm.

Song, giới chuyên gia nhận định, tăng cường phối hợp là cần thiết bởi cơ chế này chưa đủ cho hoạt động khôi phục hòa bình và tái thiết quốc gia Trung Đông sau nhiều năm chìm trong xung đột.

Chuyến đi của ông J.Bolton với vai trò là hoạt động đối thoại, tiếp xúc cấp cao nhất giữa Nga và Mỹ kể từ tháng 7-2018, mang theo trọng trách đặc biệt trong bối cảnh Tổng thống Mỹ D.Trump vừa tuyên bố rút nước này khỏi INF - hiệp ước giúp giảm nhiệt căng thẳng thời Chiến tranh Lạnh giữa hai cường quốc hạt nhân hàng đầu thế giới. Nhiệm vụ chính của quan chức Washington tại Mátxcơva là thông báo chính thức với Tổng thống Nga về quyết định này với lý do thỏa thuận được ký cách đây gần 3 thập kỷ không còn đáp ứng được thực tế chiến lược.

Phát biểu trước báo giới sau 90 phút hội đàm với Tổng thống V.Putin, Cố vấn an ninh quốc gia Mỹ không cho thấy bất kỳ sự thay đổi nào trong quan điểm của xứ Cờ hoa đối với văn kiện này. Trong khi đó, Mátxcơva khẳng định sẵn sàng hợp tác với Washington để cứu vãn thỏa thuận, song cho biết sẽ có biện pháp đáp trả để khôi phục sự cân bằng quân sự nếu Mỹ rút khỏi hiệp ước này.

Dấu ấn lớn nhất trong chuyến thăm của Cố vấn an ninh J.Bolton là những thảo luận cụ thể về thời gian và địa điểm cho cuộc gặp thượng đỉnh lần thứ 2 của lãnh đạo hai bên. Hồi tháng 6-2018, vị cố vấn 70 tuổi này cũng đã đến thăm Nga và gặp gỡ Tổng thống V.Putin ở Điện Kremlin, với kết quả quan trọng là thỏa thuận về Hội nghị Thượng đỉnh Nga - Mỹ ở thủ đô Helsinki (Phần Lan) vào tháng 7-2018.

Tiếp nối tín hiệu ngoại giao đầy triển vọng đó, thông qua Cố vấn an ninh J.Bolton, ông chủ Điện Kremlin đã chuyển tới ông chủ Nhà Trắng đề nghị gặp gỡ ở thủ đô Paris (Pháp) vào ngày 11-11 tới, nhân lễ kỷ niệm 100 năm kết thúc Chiến tranh thế giới thứ nhất tại Đại lộ Champs-Elysees. Đáp lại đề nghị này, phát biểu trước báo giới tại Nhà Trắng, Tổng thống D.Trump cho biết cuộc gặp với người đồng cấp Nga có thể diễn ra nhưng chi tiết cụ thể vẫn đang được thảo luận.

Bất chấp những thăng trầm trong quan hệ Nga - Mỹ xuất phát từ lợi ích của mỗi nước, chuyến thăm của Cố vấn an ninh J.Bolton được Điện Kremlin đánh giá như tín hiệu sẵn sàng đối thoại của chính quyền Washington với Mátxcơva. Hai bên cũng nhất trí rằng, nỗ lực duy trì gặp gỡ, thảo luận là giải pháp hữu ích nhất để tìm ra điểm chung có lợi cho cả đôi bên, giải quyết căng thẳng, bất đồng theo chiều hướng tích cực và xây dựng hơn.