Phát triển thanh toán điện tử - Xu thế tất yếu!

Thực tế, các tập đoàn viễn thông VNPT, Viettel đã lần lượt gia nhập thị trường thanh toán điện tử ở vai trò là các trung gian thanh toán. Cụ thể, Công ty VNPT EPay (doanh nghiệp do VNPT góp vốn 35%) được cấp phép kinh doanh trong lĩnh vực thanh toán điện tử từ năm 2008 - thời điểm dịch vụ này ra đời tại Việt Nam.

Đầu năm 2018, Tổng công ty Truyền thông VNPT (thành viên của Tập đoàn VNPT) cũng đã được cấp phép trở thành một trong 27 trung gian thanh toán với ứng dụng VNPT Pay, giúp khách hàng thanh toán các dịch vụ từ trả cước phí viễn thông, các giao dịch thương mại.

Trong khi đó, từ năm 2011, Tập đoàn Viettel đã đã ra mắt ứng dụng Bankplus - được coi là "biến chiếc điện thoại thành một ngân hàng di động", giúp người dân vùng nông thôn, vùng sâu, vùng xa giao dịch thuận tiện...

Tổng công ty MobiFone cũng đã hợp tác với Ngân hàng VPBank cung cấp các dịch vụ tài chính cho thuê bao MobiFone... Với những dẫn chứng như vậy cho thấy các nhà mạng đã tham gia thị trường thanh toán điện tử từ khá sớm.

Vậy đâu là lợi thế để các nhà mạng tham gia và có thể cạnh tranh với các đối thủ khác trên thị trường cung cấp dịch vụ, công nghệ ngành Ngân hàng? Trước hết, thanh toán điện tử còn gọi là thanh toán trực tuyến (online) giữa người mua và người bán qua hệ thống tài khoản ngân hàng hoặc các trung gian thanh toán (giữa ngân hàng với khách hàng). Tuy nhiên, theo các số liệu công bố cho thấy, việc kết nối giữa người mua với tài khoản ngân hàng còn hạn chế do khả năng cung cấp dịch vụ trực tuyến hạn chế.

Ước tính, tài khoản ngân hàng mới phủ sóng 30-40% dân số. Trong khi đó, các nhà mạng vốn giữ kết nối tới từng khách hàng thông qua chiếc điện thoại di động, đường truyền cáp quang kéo về từng hộ gia đình, ước tính phủ sóng xấp xỉ 100% dân số. Cụ thể, mạng 4G phủ sóng toàn quốc, đến tận biên giới, hải đảo, vùng sâu, vùng xa; mạng cáp quang kết nối Bắc - Nam, kéo đến từng hộ gia đình.

Hiện các nhà mạng trong nước đang sở hữu khoảng 120 triệu thuê bao di động, trong khi ước tính có tới 65% thuê bao dùng điện thoại smartphone - giúp người dùng thực hiện các ứng dụng, giao dịch thương mại điện tử - là dư địa lớn cho phát triển thanh toán di động. Với thế mạnh như vậy nên dễ hiểu khi các nhà mạng Viettel, VNPT được Ngân hàng Nhà nước cấp phép làm trung gian thanh toán.

Ngoài ra, các nhà mạng có lợi thế là luôn đi đầu trong ứng dụng công nghệ mới, bảo mật, an toàn nên rất thích hợp làm nền tảng thanh toán điện tử và rộng hơn là thương mại điện tử. Đây cũng là những điểm chưa mạnh của các ngân hàng hiện nay khi việc đầu tư, áp dụng những công nghệ mới nhất vẫn còn thiếu đồng bộ.

Tại cuộc họp của Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia diễn ra cuối tháng 3-2018, Phó Thủ tướng Vương Đình Huệ đã giao Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu phương thức quản lý thanh toán điện tử, thanh toán trung gian để bảo đảm sự tham gia tích cực của các doanh nghiệp tài chính, công nghệ trong nước vào thị trường này.