"Tự động điều khiển lướt": Món mới nên có trên xe hybrid hiện đại

Thực tế, trong danh mục sản phẩm của hãng xe sang thuộc Toyota này, ES luôn là mẫu xe mang đậm chất công nghệ, dù được phát triển trên khung gầm của dòng Camry. Chính vì vậy, bên cạnh Apple Car Play lần đầu hiện diện, ES 300h còn sở hữu một tính năng khá thú vị: cơ chế điều khiển tự động "lướt". Đây cũng là tính năng lần đầu xuất hiện trên hệ thống truyền động hybrid của ô tô hiện đại. Vậy hệ thống này có gì đặc biệt?

Từ lâu, hệ thống phanh hồi năng lượng (Renegerative Brake) sử dụng mô tơ điện nhằm thu hồi động năng bị hao phí khi xe giảm tốc do phanh và biến chúng thành năng lượng điện (trước khi bị chuyển thành nhiệt lượng). Nhờ thế, bên cạnh việc giúp sử dụng nhiên liệu hiệu quả hơn, phanh hồi năng lượng cũng góp phần kéo dài tuổi thọ của các phụ tùng phanh. Những lợi ích này khiến nó nhanh chóng được phổ biến rộng rãi. Trong năm 2013, thậm chí một số mẫu xe phổ thông không phải hybrid (như Mazda6) cũng có tính năng này. Dù năng lượng hồi về từ phanh không phải lớn, nhưng cũng đủ để góp phần vào việc nuôi các thiết bị điện tử trên xe. Với hệ truyền động hybrid và đặc biệt là các xe có cơ cấu chạy thuần điện (EV), mỗi watt thu về đều có giá trị, cho phép gia tăng hành trình xe đi được.

Tuy nhiên, hệ thống phanh hồi năng lượng có một điểm yếu rất lớn, đó là khiến người lái dễ nhầm lẫn cảm giác hãm tốc trong quá trình từ khi đạp phanh, cho tới khi xe dừng hẳn. Độ giảm tốc nhanh hay chậm phụ thuộc nhiều vào mô tơ điện tích hợp. Tuy nhiên, về phía người cầm lái, việc tính toán cảm giác phanh (bao gồm cả hành trình phanh) không chuẩn xác có thể ảnh hưởng tiêu cực tới độ an toàn. Để giải quyết vấn đề này, tính năng tự động điều khiển lướt (AGC: Auto Gliding Control) đã ra đời.

Được thừa hưởng nguyên lý từ công nghệ điện ứng dụng trong ngành đường sắt, AGC được thiết kế nhằm hãm tốc độ của xe một cách từ từ trước khi dừng hẳn, nhằm tối đa mức năng lượng có thể thu được từ việc giảm tốc này, đồng thời giúp tài xế dễ dự đoán khoảng dừng cho các thao tác và phản ứng khác. Chính vì vậy, bên cạnh việc giải quyết nhược điểm của công nghệ phanh hồi năng lượng như nêu trên, AGC còn tác động cả tới hệ truyền động của xe.

Thông thường, khi người lái nhả chân ga, động cơ sẽ phần nào hãm tốc độ xe lại. Khi đó, AGC cũng sẽ kích hoạt nhằm giới hạn mức hãm, tránh hiện tượng khựng đột ngột rất nguy hiểm cho xe đi phía sau và có thể gây sốc với những người trong khoang lái (nếu cấp số đang ở quá thấp). Tương tự như với quá trình phanh, việc điều chỉnh chủ động quá trình hãm tốc từ động cơ cũng giúp tối ưu mức năng lượng thu về. Ở góc độ nào đó, AGC có thể đóng vai trò như một cấp số trung gian, cho phép xe di chuyển êm ái tới điểm dừng hẳn (rất hữu ích khi tiến tới vạch chờ đèn đỏ chẳng hạn).

Vận hành song song trong hệ thống hybrid thế hệ thứ tư của Lexus cùng với động cơ xăng 2,5L và hộp số hybrid hoàn toàn mới P710 (cho công suất 205 mã lực, 243 Nm), AGC là một trong những yếu tố công nghệ cấu thành ES thế hệ mới tương xứng với vai trò là sản phẩm thể hiện năng lực công nghệ của Lexus.