Người bị hen cần cẩn trọng vào mùa Đông

TS.BS Phạm Huy Thông, Phó Giám đốc Trung tâm Dị ứng - Miễn dịch lâm sàng, Bệnh viện Bạch Mai cho biết, hiện ước tính thế giới có khoảng 300 triệu người mắc bệnh hen, đến năm 2025 là khoảng 400 triệu người. Mỗi năm thế giới có khoảng 250.000 người chết vì hen, phần lớn con số này có thể phòng ngừa được nếu như bệnh nhân được phát hiện sớm, điều trị đủ, đúng và kịp thời.

Tại Việt Nam, theo điều tra cấp bộ về thực trạng về bệnh hen đến hết năm 2011, tỷ lệ mắc hen phế quản là khoảng 4%.

Hen không phải là bệnh bẩm sinh, nhưng có liên quan đến yếu tố di truyền. Vì vậy, trong một số gia đình, nếu ông bà hoặc bố mẹ bị hen, trẻ con khi sinh ra cũng có thể bị hen.

Có nhiều nguyên nhân dẫn đến bệnh hen như: Bụi nhà, phấn hoa, lông động vật nuôi, bụi công nghiệp, khói bếp, hóa chất diệt côn trùng, nước hoa; hoặc có thể do nhiễm khuẩn virus hoặc là vi khuẩn.

Người lớn và người trẻ đều có khả năng mắc bệnh hen. Với trẻ em, thường khi nhỏ bị hen nhưng đến tuổi vị thành niên là ổn định và không phải dùng thuốc. Nhóm này được coi là chữa khỏi nhưng trong nhóm này phần lớn bệnh nhân có thể bị lại sau khi về già.

“Có số rất nhỏ trẻ bị hen từ nhỏ cho đến khi già. Nhóm này có thể do đặc tính của bệnh hoặc do không được điều trị khiến phế quản bị viêm nặng và không phục hồi được”, TS.BS Phạm Huy Thông nói.

Theo chuyên gia này, cho đến nay, trên thế giới, bệnh nhân hen người lớn chưa có phương pháp nào để chữa khỏi triệt để mà hầu hết phải điều trị hen suốt đời bằng cách kiểm soát hen từ những loại thuốc điều trị dự phòng hằng ngày, với liều lượng cao hay thấp tùy mức độ nặng hay nhẹ của bệnh.

Bệnh nhân hen sẽ có thể sống bình thường nếu bệnh được kiểm soát tốt. Tuy nhiên, hiện nhiều người dường như chưa biết rằng, nếu bệnh hen không được kiểm soát và điều trị kịp thời sẽ ảnh hưởng đến công việc, tính mạng. Việc chữa hen lâu dài tốn kém tiền bạc và thời gian, người bệnh nhiều khi phải nghỉ học, nghỉ làm.

Trong quá trình khám, chữa bệnh, ông vẫn gặp có những bệnh nhân mắc một số sai lầm như: Không đi khám định kỳ, mỗi năm chỉ khám 1 lần, thậm chí có bệnh nhân thấy bệnh ổn định không đi tái khám. Trong khi đó, theo khuyến cáo, đối với bệnh nhân hen, mỗi năm phải đi thăm khám ít nhất 3-4 lần, vẫn phải tái khám cả khi không có vấn đề về đường thở, tức khi đã kiểm soát hen tốt.

Việc tái khám nhằm bác sỹ đánh giá tình trạng chức năng phổi của bệnh nhân, trên cơ sở đó bác sỹ đánh giá lại mức độ kiểm soát hen và điều chỉnh liều lượng thuốc cho phù hợp tình trạng của bệnh nhân.

Ngoài ra, có bệnh nhân dùng thuốc không theo đúng hướng dẫn của bác sỹ, dùng đơn thuốc cũ hoặc mượn đơn của người khác để mua thuốc điều trị hen cho mình.

“Việc này là rất nguy hiểm, điều trị hen phế quản quan trọng là điều trị cắt cơn, kiểm soát cho bệnh nhân nhưng khi bệnh được kiểm soát cần được điều chỉnh liều thuốc xuống thấp nhất mà vẫn kiểm soát được, đó mới là điều trị đúng nhất. Tình trạng bệnh của mỗi người là khác nhau nên không thể dùng chung loại thuốc”, bác sỹ nhấn mạnh.

Phó Giám đốc Trung tâm Dị ứng - Miễn dịch lâm sàng, Bệnh viện Bạch Mai đặc biệt lưu ý, trong thời điểm thời tiết giao mùa, chuyển từ nóng sang lạnh, nhiều bệnh nhân hen sẽ có thể bị lên cơn hen. Hiện nay thời tiết đã chuyển sang lạnh.

Vì vậy, “bệnh nhân hen phải điều trị dự phòng đầy đủ; theo dõi thời tiết; mặc ấm khi ra ngoài, đặc biệt người già về đêm hay đi tiểu, trước khi ra khỏi giường phải mặc thêm áo ấm, bởi tiếp xúc với không khí lạnh đột ngột có thể làm kích phát cơn hen”, chuyên gia này khuyến cáo.

Một điều quan trọng là bệnh nhân phải dùng đúng thuốc theo hướng dẫn của bác sỹ; luôn có thuốc bên người để phòng trường hợp người bệnh bị lên cơn hen cấp còn xử lý ngay lập tức. Cơn hen bùng phát mà không được kiểm soát hiệu quả có thể khiến nguy hiểm đến tính mạng người bệnh.

Hen có thể phòng được những không phải hoàn toàn. Có thể phòng hen bằng cách phòng nguyên nhân gây hen.

Theo bác sỹ, nếu có một trong các dấu hiệu như:  Ho, khó thở về đêm, thở khò khè, nặng ngực nên đến cơ sở y tế chuyên khoa về hen để thăm khám nhằm phát hiện bệnh sớm và kiểm soát tốt.