Phải chuyển bằng được cơ chế đầu tư cho khoa học, công nghệ từ "bắt buộc" sang "tự nguyện"

Công nghệ - Ngày đăng : 06:55, 04/01/2019

(HNM) - Ngày 3-1, tại trụ sở Chính phủ, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cùng nguyên Ủy viên Bộ Chính trị, nguyên Phó Thủ tướng Chính phủ Phạm Gia Khiêm, lãnh đạo một số bộ, ngành có buổi tọa đàm về định hướng và giải pháp để khoa học - công nghệ (KHCN) trở thành động lực trong thời kỳ Cách mạng công nghiệp 4.0.


Tại tọa đàm, ý kiến của các đại biểu đều thống nhất khẳng định, KHCN là quốc sách hàng đầu. Quan điểm này đã được khẳng định xuyên suốt trong nhiều văn kiện của Đảng, pháp luật của Nhà nước và thực tế thời gian qua, KHCN đã có những đóng góp quan trọng cho sự phát triển kinh tế - xã hội nước nhà.

Nhận định dù đã được khẳng định vị trí, vai trò quan trọng trong nhiều văn bản, tuy nhiên thực tế thời gian qua, KHCN chưa được nhiều lãnh đạo từ trung ương đến địa phương quan tâm, chú ý một cách thực chất, nguyên Phó Thủ tướng Phạm Gia Khiêm cho rằng, chúng ta cần một tư duy mới trong quản lý KHCN, lấy KHCN là động lực hàng đầu để tạo chuyển biến về kinh tế - xã hội. Theo nguyên Phó Thủ tướng, trước hết phải thay đổi nhận thức về vị trí, vai trò của KHCN từ những người đứng đầu, người thủ trưởng cơ quan. Người đứng đầu cơ quan từ trung ương đến địa phương phải tập trung chỉ đạo phát triển KHCN một cách thực chất, quyết liệt, chứ không phải bằng những phát biểu với nhiều mỹ từ.

Phát biểu tại tọa đàm, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam nhấn mạnh yêu cầu cần nghiên cứu giải pháp đột phá để doanh nghiệp thực sự trở thành trung tâm của Hệ thống đổi mới sáng tạo. Cần có đột phá trong chính sách phân bổ nguồn lực (đặc biệt là chính sách thuế) để khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào KHCN. Chúng ta không nên bắt buộc doanh nghiệp phải trích lập bao nhiêu phần trăm doanh thu cho Quỹ KHCN. Điều này dễ dẫn đến cách hành xử theo kiểu đối phó. Cần có chính sách để doanh nghiệp đua nhau đầu tư vào nghiên cứu, phát triển. Doanh nghiệp nào đầu tư nhiều cho KHCN sẽ được ưu đãi về thuế, được ưu tiên phân bổ nguồn lực.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cũng lưu ý việc cần đổi mới mạnh mẽ hơn về cơ chế quản lý tài chính đối với KHCN theo nguyên tắc nghiên cứu khoa học là có rủi ro; khắc phục cho được tình trạng dùng tiền nghiên cứu KHCN để “tăng thu nhập” cũng như thực tế cán bộ nghiên cứu phải rất vất vả quyết toán đề tài…

Nguyên Phương