Quản lý “bóng cười” bằng chế tài mạnh

Gọi đồ uống tại quán cà phê D. ở phường Văn Quán (quận Hà Đông), chúng tôi được một nhân viên mời chào: “Các anh sử dụng “bóng cười” nhé?”. Theo lời giới thiệu, quán bán 49 nghìn đồng/quả, chưa kể trong tuần còn có một ngày cố định khuyến mãi mua 2 bóng tặng 1 bóng. Trong khi đó, trang Facebook “Bóng cười Hà Nội” quảng cáo cung cấp, giao hàng đến tận nhà bình “khí cười” các loại chỉ với 550 nghìn đồng/bình 5kg (bình 5kg có thể bơm được khoảng 200 quả bóng).

Theo bác sĩ Trần Thị Hồng Thu (Bệnh viện Tâm thần Ban ngày Mai Hương), "bóng cười" thực chất là một quả bóng bay được bơm khí N2O (Nitrous oxide). Khi hít loại khí này có khả năng gây cười cho người sử dụng liên tục trong thời gian ngắn, tạo cảm giác lâng lâng, sảng khoái. Tuy nhiên, nếu sử dụng thường xuyên có thể gây các rối loạn cơ thể, như: Mất cảm giác đau, hoa mắt, chóng mặt, trạng thái phấn khích, ảo giác nhẹ... Nếu sử dụng nhiều hoặc quá liều lượng có thể ảnh hưởng đến hệ tim mạch, hệ thần kinh, thậm chí dẫn đến trầm cảm hoặc tử vong. Chưa kể, khi đã quen cảm giác ảo giác, người dùng rất dễ tìm đến thứ tạo cảm giác mạnh hơn như ma túy, thuốc lắc… Điển hình là vụ việc xảy ra tối 16-9-2018 tại chương trình “Đêm nhạc mùa thu” ở Công viên nước Hồ Tây (quận Tây Hồ) khiến 7 người tử vong, 5 người bị hôn mê sâu nghi do sử dụng “bóng cười”. Tại hiện trường, Công an TP Hà Nội phát hiện và thu giữ 37 bình khí N2O, 656 quả “bóng cười” đã qua sử dụng và 450 quả chưa sử dụng.

Thượng tá Phạm Quỳnh, Phó Trưởng phòng Cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy (Công an TP Hà Nội) cho biết, kinh doanh “bóng cười” mang lại lợi nhuận rất cao. Vì vậy, những cá nhân, cơ sở kinh doanh, tàng trữ, sử dụng trái phép “bóng cười” luôn thay đổi phương thức hoạt động để đối phó với sự kiểm tra của cơ quan chức năng. Trong khi đó, hiện chưa có điều luật cụ thể nào quy định cấm sử dụng “bóng cười”, chỉ xử lý hành chính với mức độ nhẹ nên chưa đủ sức răn đe.

Thực hiện Kế hoạch số 110/KH-UBND ngày 6-5-2017 của UBND TP Hà Nội về tăng cường công tác quản lý, xử lý vi phạm liên quan đến “bóng cười”, shisha, cỏ Mỹ, “tem giấy”, Công an thành phố phối hợp với lực lượng chức năng phát hiện, tạm giữ 2 bình chứa N2O, 600 quả bóng để bơm “khí cười” và nhiều dụng cụ hút shisha tại quán Max Bar (phường Phan Chu Trinh, quận Hoàn Kiếm); tạm giữ tại quán Hero Bar (phường Trúc Bạch, quận Ba Đình) 6 bình khí N2O và 6.100 quả bóng chờ bơm “khí cười”. Liên quan đến lĩnh vực này, tính từ tháng 4-2017 đến nay, Công an thành phố đã xử phạt hành chính 156 vụ, 156 đối tượng, với số tiền hơn 2 tỷ đồng. Chi cục Quản lý thị trường (Sở Công Thương Hà Nội) cũng kiểm tra 129 vụ, xử phạt hành chính gần 1,6 tỷ đồng, tịch thu 424 bình đựng khí N2O và hơn 13.700 quả bóng cao su.

Đại tá Nguyễn Văn Viện, Phó Giám đốc Công an TP Hà Nội cũng cho biết, đơn vị đã kiến nghị UBND thành phố đưa việc kinh doanh khí N2O vào danh mục hàng hóa kinh doanh có điều kiện để quản lý, áp dụng các chế tài xử lý phù hợp, rút giấy phép kinh doanh những cơ sở tái vi phạm. Công an thành phố cũng đề xuất thành phố kiến nghị Bộ Y tế khuyến cáo, khi sử dụng khí N2O sai mục đích sẽ có hại cho sức khỏe; xem xét đưa vào danh mục chất cấm kinh doanh và sử dụng vào cơ thể con người sai mục đích. Đồng thời, kiến nghị Bộ Công Thương quy định quản lý cũng như kiểm tra, giám sát các tổ chức sử dụng khí N2O.