Cần nỗ lực và chuyên nghiệp

Kinh tế - Ngày đăng : 07:37, 09/01/2019

(HNM) - Đưa hàng Việt vào kênh bán lẻ nước ngoài là một trong những giải pháp hiệu quả để xuất khẩu hàng Việt ra thị trường thế giới, đang được các bộ, ngành, TP Hà Nội đẩy mạnh triển khai...


Những trở ngại lớn

Hà Nội hiện có 22 trung tâm thương mại, 125 siêu thị, hơn 700 cửa hàng tiện lợi trải rộng khắp từ nội thành đến các huyện: Chương Mỹ, Thường Tín, Ba Vì, Sóc Sơn... Dự kiến, từ nay đến năm 2020, định hướng đến năm 2030, toàn thành phố sẽ có 605 chợ; trong đó có 7 chợ đầu mối.

Người dân lựa chọn các sản phẩm bày bán tại siêu thị Big C. Ảnh: Hải Anh


Ngay từ đầu những năm 2000, thị trường bán lẻ Việt Nam đã thu hút được các doanh nghiệp nước ngoài đến đầu tư như: Tập đoàn Central Group (Thái Lan) sở hữu 4 đại siêu thị, 19 siêu thị Mega Market, 75 cửa hàng tiện lợi B’smart, 32 siêu thị Big C, đồng thời nắm 49% cổ phần hệ thống siêu thị điện máy Nguyễn Kim và Lan Chi Mart… Doanh nghiệp bán lẻ Nhật Bản đầu tư, khai thác 5 đại siêu thị gồm Aeon Mall, Trung tâm thương mại Saigon Centre, hệ thống cửa hàng tiện ích Family Mart, 7-Eleven…

Tuy nhiên, sau một thời gian đưa hàng vào các siêu thị nước ngoài tại Việt Nam, số doanh nghiệp và sản phẩm Việt tồn tại được ở kênh phân phối này khá khiêm tốn. Theo chuyên gia bán lẻ Vũ Vinh Phú, cứ 10 doanh nghiệp sản xuất Việt Nam thì chỉ một doanh nghiệp có khả năng đưa được hàng vào siêu thị ngoại, do chi phí hàng hóa cao, bị ép giá, chiếm dụng vốn, chiết khấu bán hàng lên tới 30%... Điều này khiến hàng Việt lép vế, bị "đẩy" ra khỏi hệ thống để hàng nước ngoài thế chỗ.

Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến đầu tư, thương mại, du lịch Hà Nội Nguyễn Thị Mai Anh cho biết: "Điểm yếu của doanh nghiệp Việt hiện nay là khó tiếp cận thông tin tiêu chí sản xuất và công nghệ để có thể đưa ra sản phẩm bảo đảm an toàn thực phẩm, chất lượng cao, phù hợp với yêu cầu của thị trường, giá cả phải chăng, mang tính cạnh tranh. Với hàng rào kỹ thuật cao, nhiều quy định đòi hỏi doanh nghiệp phải đầu tư lớn, nếu không có sự đầu tư và cam kết lâu dài, doanh nghiệp không thể đáp ứng được đầy đủ ngay tức khắc yêu cầu của nhà phân phối”.

Bên cạnh đó, vấn đề vốn cũng là rào cản với các doanh nghiệp trong quá trình đưa hàng Việt vào hệ thống bán lẻ ngoại. Hiện nay, doanh nghiệp bán lẻ nước ngoài thường bán hàng trước trả tiền sau, thời gian trả tiền từ 3 đến 4 tuần, hoặc hơn 3 tháng. Đây là lý do khiến những doanh nghiệp trong nước, mặc dù đáp ứng tốt các yêu cầu của hệ thống bán lẻ hiện đại, nhưng không đủ vốn tham gia hệ thống bán lẻ ngoại ngay tại “sân nhà”.

Bà Lê Thị Mai Linh, Phó Chủ tịch điều hành quan hệ đối ngoại và truyền thông Tập đoàn Central Group Việt Nam cho biết, để phân phối thật nhiều hàng hóa của Việt Nam vào hệ thống siêu thị Big C khắp thế giới, trước tiên sản phẩm đó phải đủ tiêu chuẩn và bán tốt trong siêu thị tại Việt Nam. Tuy vậy, nhiều hàng hóa của doanh nghiệp Việt Nam chưa đạt chuẩn quốc tế, thiếu các sản phẩm mạnh, đủ điều kiện để xuất hiện trong các hệ thống phân phối nước ngoài.

Cam kết chất lượng sản phẩm

Trao đổi về vấn đề các nhà bán lẻ nước ngoài tại Việt Nam thường ưu tiên hàng hóa của họ hơn các sản phẩm Việt Nam, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước (Bộ Công Thương) Lê Việt Nga cho biết: “Thực ra, đây chỉ là lo ngại ban đầu, khi hệ thống bán lẻ nước ngoài mới đầu tư vào thị trường Việt Nam. Qua theo dõi chúng tôi thấy, các nhà bán lẻ nước ngoài phân phối sản phẩm hàng Việt trên đất Việt sẽ mang lại cho họ lợi nhuận nhiều nhất”. Kiểm tra tại hệ thống 33 siêu thị của Big C trên toàn quốc đều có tỷ lệ trên 90% hàng Việt, hệ thống Aeon Nhật Bản đã có trên 80% là hàng Việt, nhất là đối với nhóm hàng nông sản, thực phẩm. Tuy nhiên, những siêu thị này cũng giữ một số lượng nhất định thực phẩm nhập khẩu để người Việt Nam được thưởng thức các sản phẩm, đặc sản thế giới theo mùa vụ như quả cherry, táo hay kiwi.

Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu kinh doanh và hỗ trợ doanh nghiệp Vũ Kim Hạnh cho rằng, giải pháp quan trọng để cạnh tranh với hàng ngoại nói chung là doanh nghiệp Việt phải nâng cao chất lượng sản phẩm, tổ chức hiệu quả các chuỗi khép kín từ sản xuất đến phân phối. Về vấn đề này, Phó Giám đốc Trung tâm Xúc tiến đầu tư, thương mại, du lịch Hà Nội Nguyễn Thị Mai Anh chia sẻ, doanh nghiệp cần tăng cường đầu tư nghiên cứu, nắm bắt thị hiếu tiêu dùng để thay đổi kịp thời theo nhu cầu thị trường. Cùng với đó, cần tăng cường các giải pháp đầu tư công nghệ để tiết giảm chi phí, cam kết bảo đảm số lượng cũng như chất lượng, tiêu chuẩn vệ sinh an toàn thực phẩm, đẩy mạnh đầu tư vào công nghiệp chế biến, cải tiến mẫu mã sản phẩm.

Để đẩy mạnh xuất khẩu trực tiếp vào các hệ thống siêu thị nước ngoài, Phó Vụ trưởng Vụ Thị trường trong nước Lê Việt Nga cho biết, Bộ Công Thương đang triển khai đề án “Thúc đẩy các doanh nghiệp Việt Nam trực tiếp tham gia các mạng phân phối nước ngoài đến năm 2020”. Bộ sẽ tổ chức tập huấn nâng cao năng lực cạnh tranh cho doanh nghiệp, kết nối với hệ thống phân phối và xây dựng kho ngoại quan ở nước ngoài để doanh nghiệp đóng gói hàng hóa tại nước ngoài với sự giám sát chất lượng của nước sở tại. Bộ cũng sẽ ký hiệp định liên chính phủ với các nước đó để có các điều kiện về thuế, cơ sở hạ tầng nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho doanh nghiệp xuất khẩu trực tiếp.

Thanh Hiền