Vẫn còn 20% doanh nghiệp chưa công bố thưởng Tết

Báo cáo tổng hợp của Cục Quan hệ lao động và tiền lương (Bộ LĐ-TB&XH) tại hơn 25.000 doanh nghiệp sử dụng gần 4 triệu lao động trên phạm vi cả nước cho thấy, tiền lương năm 2018 và tiền thưởng nhân dịp Tết Nguyên đán Kỷ Hợi 2019 của NLĐ đều tăng so với những năm trước.

Cụ thể, lương bình quân của NLĐ trong năm 2018 ước đạt gần 7,4 triệu đồng/người/tháng, tăng 11,6% so với năm 2017. Trong đó, NLĐ làm việc tại các công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên do nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ nhận được mức lương bình quân cao nhất, khoảng gần 9,4 triệu đồng/người/tháng, tăng 18,5%.

Còn khối công ty có cổ phần, vốn góp chi phối của nhà nước bảo đảm mức lương bình quân cho NLĐ đạt gần 8,2 triệu đồng/người/tháng, tăng 11,6%; khối doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài có mức lương bình quân hơn 7,4 triệu đồng/người/tháng, tăng 9,4%.

Đáng chú ý, lương bình quân ở khối doanh nghiệp tư nhân tăng 20,3%, giúp NLĐ làm việc tại các doanh nghiệp tư nhân nhận được lương bình quân hơn 6,8 triệu đồng/người/tháng, cao nhất từ trước đến nay. Qua đó có thể nhận thấy, mức lương dần đáp ứng được mức sống của NLĐ.

Tương ứng với mức lương tăng, tiền thưởng trong dịp Tết cho NLĐ cũng tăng đáng kể. Đa số doanh nghiệp đã hoàn thành việc thưởng Tết Dương lịch, mức thưởng bình quân đạt hơn 1,4 triệu đồng/người, tăng 23,3% so với năm 2018.

Thưởng Tết Nguyên đán Kỷ Hợi 2019 cho NLĐ bình quân bằng khoảng 1 tháng lương, tương ứng hơn 6,3 triệu đồng/người, tăng 11,4% so với năm 2018. Trong đó, khối Công ty TNHH một thành viên do Nhà nước nắm giữ 100% vốn điều lệ thưởng gần 5,8 triệu đồng/người, tăng 15,2%. Khối công ty có cổ phần, vốn góp chi phối của Nhà nước thưởng hơn 6,8 triệu đồng/người, tăng 9,8 %. NLĐ trong khối doanh nghiệp dân doanh nhận được mức thưởng hơn 6,4 triệu đồng/người, tăng 26,6%; trong khối doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài nhận được mức thưởng hơn 6,2 triệu đồng/người, tăng 9,7%.

Điểm đáng chú ý là bảng tổng hợp lương thưởng dịp Tết Kỷ Hợi 2019 không công bố doanh nghiệp thưởng cao nhất và thấp nhấp như các năm trước. Một trong những lý do được đại diện Cục Quan hệ lao động và tiền lương cho rằng bản chất thưởng cao nhất thường là thưởng theo doanh thu, tập trung vào một số người lãnh đạo. Việc công bố mức thưởng tết cao nhất đôi khi gây dư luận không tốt trong xã hội. Một số doanh nghiệp cũng tận dụng việc thưởng tết, nhất là thưởng bằng hiện vật có giá trị như tặng ô tô, nhà mang nhiều yếu tố quảng bá, truyền thông cho doanh nghiệp.

Ông Doãn Mậu Diệp, Thứ trưởng Bộ LĐ-TB&XH cho biết, ngoài hình thức thưởng bằng tiền mặt, nhiều doanh nghiệp khuyến khích, động viên NLĐ bằng các hình thức khác như thưởng bằng sản phẩm do doanh nghiệp sản xuất ra, thưởng bằng cổ phiếu, các chuyến du lịch hoặc thưởng bằng chế độ thăng tiến...

Các hình thức thưởng nêu trên không trái với quy định của pháp luật về lao động, nhưng phải được thỏa thuận trong hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể hoặc quy định trong quy chế của người sử dụng lao động.

Cũng theo ông Doãn Mậu Diệp, thực tế bức tranh lương - thưởng tết trong các doanh nghiệp khá khác nhau, thậm chí tương phản, cao, thấp khác nhau cả nghìn lần. Thường doanh nghiệp sẽ căn cứ vào kết quả sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, mức độ hoàn thành công việc của NLĐ và các thỏa thuận giữa hai bên liên quan đến nội dung này trong hợp đồng lao động, thỏa ước lao động tập thể hoặc đã quy định trong quy chế hoạt động của doanh nghiệp để thưởng tết. Chính vì vậy, việc thưởng tết cao hay thấp phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố.

Hiện nay, pháp luật Việt Nam không có quy định nào liên quan tới việc yêu cầu doanh nghiệp phải thưởng tết cho người lao động. Pháp luật về lao động quy định tiền lương; tiền thưởng là sự thỏa thuận giữa NLĐ và người sử dụng lao động.