Thực hiện tốt chức năng quyết định của HĐND các cấp: Tăng cường kỹ năng "mềm"

Để cử tri hài lòng

Phó Chủ tịch HĐND quận Hà Đông Trần Văn Hải cho biết, để nghị quyết của cơ quan dân cử đạt chất lượng, sớm đi vào cuộc sống và có kết quả cao, hoạt động thảo luận, chất vấn tại các kỳ họp là yếu tố quan trọng. Thực tế đó đòi hỏi Thường trực HĐND các cấp cần có sự chuẩn bị chu đáo, phân công đại biểu tiếp xúc cử tri nơi ứng cử, thu thập, tổng hợp ý kiến cử tri báo cáo tại kỳ họp; phối hợp với UBND cùng cấp chuẩn bị tài liệu chính xác, gửi trước theo thời gian quy định để đại biểu nghiên cứu, đóng góp ý kiến sát thực tại kỳ họp.

“Muốn tham gia góp ý kiến, thảo luận trúng vấn đề, bản thân mỗi đại biểu phải đầu tư thời gian nghiên cứu kỹ tài liệu, vận dụng kiến thức trong lĩnh vực chuyên môn của mình. Đây chính là trách nhiệm đối với cử tri” - ông Trần Văn Hải nhấn mạnh.

Chung quan điểm, ông Phương Ngọc Ánh, Phó Chủ tịch HĐND quận Tây Hồ cho rằng, chức năng giám sát qua hình thức chất vấn ở mỗi kỳ họp rất quan trọng. Những vấn đề bức xúc của địa phương phải yêu cầu cơ quan chức năng báo cáo, giải trình làm rõ nguyên nhân, trách nhiệm, hướng giải quyết và thời hạn giải quyết. Đại biểu không nên đặt câu hỏi đơn thuần để nắm bắt thông tin, làm giảm tác dụng của hoạt động chất vấn, cử tri không yên tâm, hài lòng. Vì thế, cũng theo ông Phương Ngọc Ánh, trước mỗi hoạt động giám sát, HĐND các cấp nên họp, phân công đại biểu am hiểu, nhiều kinh nghiệm về lĩnh vực đó thực hiện chất vấn, truy đến cùng các vấn đề còn nổi cộm ở địa phương và đề xuất hướng khắc phục.

Thực tiễn cho thấy, để thực hiện chức năng quyết định và giám sát hiệu quả, yếu tố con người vẫn là trung tâm. Ngoài cơ cấu hợp lý số lượng đại biểu theo hướng giảm đại biểu kiêm nhiệm, tăng đại biểu chuyên trách, còn thêm việc thường xuyên bồi dưỡng kỹ năng chuyên sâu cho đại biểu. Phó Chủ tịch HĐND huyện Thanh Trì Nguyễn Quang Hiếu cho biết, kiến thức quản lý nhà nước, kỹ năng nghiên cứu tài liệu, thu thập thông tin, tiếp xúc cử tri, giám sát theo kế hoạch và đột xuất… rất cần phải được bồi dưỡng thêm cho đại biểu HĐND các cấp.

Đổi mới hình thức tập huấn

Tại các hội nghị của HĐND các cấp trên địa bàn thành phố vừa qua, rất nhiều đại biểu bày tỏ nguyện vọng được tham gia các lớp tập huấn nghiệp vụ, tăng chất lượng hoạt động của đại biểu. Song rất ít người đề cập cụ thể phương thức tập huấn như thế nào cho hiệu quả, chuyên sâu, nhất là đối với đại biểu HĐND cấp xã, phường, thị trấn.

Chưa kể đến hoạt động của HĐND cấp cơ sở, ngay trong việc thực hiện chức năng quyết định của HĐND cấp huyện cũng được Thường trực HĐND thành phố nhận định là còn hạn chế. Nhiều trường hợp, năng lực thẩm tra, phản biện của HĐND trước khi quyết định một số vấn đề quan trọng chưa thật tích cực, có chất lượng, thậm chí có vấn đề cơ quan soạn thảo (UBND cùng cấp) đưa ra chưa thuyết phục nhưng HĐND vẫn biểu quyết thông qua. Đây chính là hệ quả của việc năng lực thẩm tra, giám sát của đại biểu hạn chế, phản ánh rõ nhu cầu cần được tập huấn, nâng cao kỹ năng hoạt động, năng lực chuyên môn để thẩm định trước khi quyết định.

Theo đại biểu HĐND các quận, huyện: Hoàn Kiếm, Hoàng Mai, Phúc Thọ, Thanh Trì…, việc tập huấn nên tập trung vào các nội dung như: Thực hiện quy trình xây dựng nghị quyết; công tác thẩm tra; cách thức cho ý kiến vào các dự thảo nghị quyết chuyên đề; phương pháp xây dựng kế hoạch giám sát hằng năm và lựa chọn vấn đề giám sát đột xuất theo kiến nghị của cử tri; cách đặt câu hỏi trong hoạt động chất vấn…

Tiếp tục đổi mới hoạt động của cơ quan dân cử 3 cấp theo hướng thiết thực, hiệu quả, đầu năm 2019, Thường trực HĐND thành phố đã tổ chức tọa đàm “Các giải pháp nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động của HĐND các quận, huyện, thị xã”, chia thành hai buổi dành cho khối quận và khối huyện, thị xã để phù hợp với đặc thù địa bàn. Đây thực chất chính là hoạt động tập huấn nghiệp vụ cho đại biểu HĐND 3 cấp, song cách thức rất đổi mới. Không thực hiện theo cách thức thông thường, mời giảng viên tập huấn, mà đại biểu các địa phương trực tiếp trao đổi kinh nghiệm, nêu những mặt tích cực, những hạn chế, khó khăn, qua đó Thường trực HĐND thành phố đúc kết, trả lời, giải đáp và hướng dẫn thêm trên cơ sở hoạt động thực tiễn hiệu quả của mình từ đầu nhiệm kỳ 2016-2021 đến nay.

Ngay sau 2 buổi tọa đàm với cách thức mới, Thường trực HĐND thành phố đã yêu cầu Thường trực HĐND các quận, huyện, thị xã sớm có kế hoạch tổ chức các lớp tập huấn kỹ năng cho đại biểu HĐND cấp cơ sở. “Chức năng giám sát của HĐND các cấp rất quan trọng, vì thế, các địa phương cũng cần tập huấn chuyên sâu về lĩnh vực này đối với đại biểu HĐND các xã, phường, thị trấn, nhất là đại biểu chuyên trách, nhằm phục vụ tốt cho phiên giải trình, phiên chất vấn tại các kỳ họp” - Phó Bí thư Thành ủy, Chủ tịch HĐND thành phố Nguyễn Thị Bích Ngọc nhấn mạnh.