Đề cao vai trò của báo chí trong truyền thông về chuẩn mực văn hóa ứng xử

Hội thảo nằm trong khuôn khổ Hội báo toàn quốc năm 2019, do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với Hội Nhà báo Việt Nam, Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức. Tham dự hội thảo có Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam; Phó Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Ngô Văn Quý; đại diện một số bộ, ngành trung ương, sở, ngành của thành phố Hà Nội và nhiều học giả....

Phát biểu đề dẫn, Thứ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch Trịnh Thị Thủy cho hay: Qua thời gian triển khai các quy tắc ứng xử ở các bộ, ngành, địa phương, đã bước đầu tạo chuyển biến tích cực trong ứng xử văn hóa của mỗi người, qua đó xuất hiện nhiều gương người tốt việc tốt, mạnh dạn đấu tranh với các hành vi xấu… Tuy nhiên, việc thực hiện quy tắc ứng xử trong văn hóa vẫn còn hạn chế, chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra; vẫn còn những vi phạm của cán bộ trong nội bộ hoặc với người dân, gây bức xúc trong dư luận, còn tình trạng bạo lực gia đình, bạo lực học đường, tình trạng vô cảm trong xã hội…

Để khắc phục các tình trạng nêu trên cần có những giải pháp kịp thời. Đặc biệt là đẩy mạnh tuyên truyền, tăng cường phối hợp thông tin với các cơ quan báo chí. Thực tế chứng minh, báo chí đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển của xã hội, trong đó, báo chí là kênh quan trọng để tuyên truyền, hướng dẫn và định hướng dư luận, hình thành chuẩn mực văn hóa ứng xử, ngăn chặn sự xuống cấp nghiêm trọng của đạo đức xã hội.

Tại hội thảo, các đại biểu khẳng định vai trò của báo chí trong định hướng, lan tỏa những giá trị tốt đẹp để thay đổi hành vi của người dân đã được chú ý. Dù vậy, các cơ quan báo chí cũng cần điều tiết mức độ đưa tin về những vấn đề nóng, gây chú ý trong xã hội để tránh đẩy sự việc đi quá xa. Ngoài ra, các nhà báo cũng phải có sự hiểu biết sâu sắc về lĩnh vực theo dõi để đưa ra thông tin chuẩn xác, tránh gây hiểu lầm. Bên cạnh đó, cần có hình thức khen thưởng kịp thời với những nhà báo, tờ báo có những bài viết tạo sức lan tỏa mạnh, thúc đấy mọi người sống đẹp hơn. 

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam đánh giá cao hội thảo và cho rằng đây là hoạt động thiết thực, có ý nghĩa rất quan trọng trong việc lãnh đạo, chỉ đạo, tiếp tục thực hiện tốt Nghị quyết của Ban Chấp hành Trung ương Đảng về xây dựng văn hóa con người Việt Nam đáp ứng nhu cầu phát triển bền vững của đất nước. Theo Phó Thủ tướng, văn hóa được xác định là nền tảng tinh thần, động lực phát triển kinh tế xã hội. Báo chí là một bộ phận của văn hóa, báo chí sáng tạo, phổ biến, lưu truyền văn hóa. Mỗi tác phẩm báo chí là một sản phẩm văn hóa, mỗi nhà báo là một chiến sĩ trên mặt trận văn hóa.

Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam cho rằng, có nhiều vấn đề về ứng xử văn hóa đã được đề cập nhiều lần và vẫn còn gây tranh cãi. Vì thế, trước mắt phải giải quyết được những vấn đề chính thống đã được mọi người cùng thừa nhận. Điều này sẽ tác động mạnh đến xã hội. Phó Thủ tướng dẫn ra hai việc mà báo chí có thể thực hiện xuyên suốt, để tạo thói quen tốt trong xã hội, đó là không chen lấn và bỏ rác đúng nơi quy định. Theo Phó Thủ tướng, chỉ cần giải quyết được hai việc này thì hình ảnh xã hội Việt Nam cũng nâng lên đáng kể. 

Trả lời câu hỏi phải làm sao để văn hóa thấm sâu vào quần chúng? Phó Thủ tướng cho rằng, muốn được như vậy, ngoài việc kết hợp những lý thuyết về truyền thông hiện đại, báo chí còn phải tìm hiểu, nghiên cứu văn hóa để thể hiện tốt những thông tin tuyên truyền về văn hóa ứng xử. 

Các nhà báo, nhà văn hóa phải kết hợp với nhau để có những tác phẩm báo chí, sản phẩm tuyên truyền chất lượng, cổ động giá trị văn hóa ứng xử chuẩn mực. Bên cạnh đó, các báo cũng cần có các chuyên mục về văn hóa ứng xử kết hợp với các phương thức truyền thông mới...

Phó Thủ tướng mong rằng, sau hội thảo có nhiều hoạt động tiếp theo trong chủ đề này được thực hiện, trong đó việc tuyên truyền phải kiên trì, liên tục. Hình thành chuẩn mực đã quan trọng, để thay đổi hành vi văn hóa ứng xử càng quan trọng, các bộ, ban ngành nên bắt tay tạo một sự chuyển biến trong văn hóa, bắt đầu từ việc khắc phục thói quen văn hóa ứng xử chưa tốt.

Phó Chủ tịch Thường trực Hội Nhà báo Việt Nam Hồ Quang Lợi khẳng định, từ ý kiến chỉ đạo của Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam và ý kiến của các đại biểu tại hội thảo, Hội Nhà báo Việt Nam sẽ nghiên cứu xây dựng giải thưởng báo chí viết về văn hóa ứng xử bên cạnh việc thúc đẩy hợp tác tuyên truyền với Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch, Bộ Giáo dục - Đào tạo.